Bliznowiec (keloid) to zmiana skórna, która często przybiera formę widocznej i nieestetycznej pamiątki po zabiegach czy urazach. Keloidy są niełatwe do usunięcia i często zdarza się, że nawracają jeszcze większe. Istnieje jednak kilka sposobów na to, by zwiększyć szansę na skuteczne pozbycie się problemu. Czym jest bliznowiec i jak można z nim walczyć?
Blizny są nieodłącznym elementem ludzkiego życia. Nietrudno o ich powstanie, szczęśliwie proces gojenia zazwyczaj przebiega dość szybko. Składają się na niego poszczególne etapy:
- pierwsza faza reakcji zapalnej powoduje migrację komórek takich jak: makrofagi, granulocyty i monocyty;
- druga faza proliferacji i angiogenezy, polega na przekształceniu migrujących komórek w fibroblasty wytwarzające włókna kolagenowe oraz dochodzi do namnażania włośniczek i tworzenia się naczyń krwionośnych;
- trzecia faza modelowania i przebudowy trwa do 12 miesięcy i w tym czasie tworzy się finalnie blizna.
Nie zawsze jednak proces odbywa się bez zakłóceń. Czasem blizna rośnie, twardnieje i wygląda nieestetycznie. Dochodzi wtedy do przerostu blizny lub tworzenia się bliznowców.
Fot. iStock
Czym jest bliznowiec?
Bliznowiec (keloid) to charakterystyczna zmiana skórna wynikająca z nieswoistego i łagodnego rozrostu skóry poza obręb jej uszkodzenia. Keloidy cechują się gładką i lśniącą powierzchnię, a w wielu przypadkach posiadają także wypustki przechodzące poza pierwotny obszar uszkodzenia.
Bliznowiec po operacji tarczycy
Szczególnie często pojawiają się bliznowce po operacji tarczycy, w miejscu cięcia chirurgicznego poprowadzonego poprzecznie. Sprzyja temu wzmożone napięcie skóry, na którym bliznowce tworzą się częściej niż w innych lokalizacjach. Poza tym bliznowce wykazują większe tendencje do pojawiania się w okolicy pępka, ramion, czy mostka.
Bliznowiec a blizna przerostowa
Bliznowiec różni się od blizny przerostowej tym, że blizna przerostowa tworzy się dokładnie w granicach uszkodzenia skóry, a bliznowiec ją przerasta. Blizna przerostowa ma tendencję do jaśnienia i zmniejszania się. Bliznowiec, początkowo o sinoczerwonym kolorze, może się rozrastać jeszcze długo po urazie i nigdy samoistnie się nie cofa.
Fot. iStock/Bliznowiec (keloid)
Bliznowiec — przyczyny powstawania zmian
- oparzenia;
- uszkodzenie skóry podczas zabiegów chirurgicznych, zabiegów dermabrazji i szczepień;
- ukąszenia owadów;
- wykonywanie i usuwanie tatuaży;
- przejście trądziku bliznowaciejącego;
- choroby takie jak: półpasiec, ospa wietrznej, zapalenie mieszków włosowych, progeria, sklerodermia, wrodzona łamliwość kości, zespół Ehlersa-Danlosa, osteopoikilia, zespół Rubinsteina-Teabi.
Kiedy udać się z bliznowcem do lekarza?
Zazwyczaj keloidy nie wymagają interwencji lekarskiej, choć wiele zależy od ich lokalizacji i wyglądu. Widoczne bliznowce mogą wpływać na obniżenie samopoczucia spowodowanego szpecącą zmianą w widocznym miejscu. Z kolei szybki rozrost bliznowca może być objawem złośliwienia zmiany, dlatego ważna jest kontrola lekarska u dermatologa lub chirurga.
Bliznowiec — leczenie
Bliznowce można usuwać z ciała, ale nie zawsze jest to proste i przynoszące pożądane efekty zadanie. Można jednak próbować różnych sposobów walki z bliznowcami.
Fot. iStock/Bliznowiec (keloid)
Bliznowce można leczyć przy zastosowaniu następujących metod:
- chirurgiczne wycięcie — odchodzi się stosowania wyłącznie tej metody, ze względu na duże ryzyko jeszcze większego rozrostu. Usunięcie zmiany sprawi, że powstanie nowa rana, a organizm będzie dążył do zagojenia jej, przy czym może się okazać, że w efekcie powstał kolejny keloid, czasem jeszcze większy od pierwotnego. Większe szanse na powodzenie tej metody daje połączenie jej z zastosowaniem opatrunków silikonowych lub uciskowych, leczenia sterydami lub radioterapią;
- krioterapia — wymrażanie zmienionej tkanki ciekłym azotem, który powoduje niszczenie naczyń krwionośnych a w efekcie zaburzenie przepływu krwi. To z kolei skutkuje niedokrwieniem i niedotlenieniem tkanek bliznowatych. Metodę tę stosuje się jedynie w przypadku małych blizn;
- terapia radiacyjna (radioterapia) — metoda leczenia za pomocą promieniowania jonizującego, które wpływa na zahamowanie rozrostu fibroblastów wytwarzających włókna kolagenowe;
- leczenie laserowe — najlepsze efekty przynosi zastosowanie lasera węglowotlenowego CO2. Wiązka promieni laserowych skierowana na bliznowiec hamuje produkcję kolagenu, jednocześnie wspiera wzrost kolagenazy (enzymu rozkładającego kolagen). To w efekcie nasila proces rozpadu kolagenu i wpływa na uczucie zmniejszenia napięcia tkanek;
- opatrunki uciskowe przy poparzeniach;
- kortykosteroidy — podaje się je miejscowo w postaci wstrzyknięć;
- zastrzyki interferonu gamma — jego działanie polega na hamowaniu powstawania kolagenu i procesu włóknienia;
- olejki i maści nawilżające — w składzie powinny mieć wyciągi z roślin, alantoinę, heparynę, silikon. Aby przyniosły jak najlepsze efekty, należy stosować je od momentu zagojenia rany.
