Atrofia pochwy to jeden z najbardziej dokuczliwych objawów, jakie towarzyszą okresowi menopauzy. Jej pojawienie się związane jest głównie ze zmianami hormonalnymi, jakie mają miejsce w kobiecym organizmie w tym czasie, ale nie tylko. Czym dokładnie jest atrofia pochwy, kogo może dotyczyć i jakie objawy powoduje? W jaki sposób można leczyć atroficzne zapalenie pochwy?
Czym jest atrofia pochwy?
Atrofia pochwy (atroficzne/zanikowe zapalenie pochwy) to dolegliwość, która najczęściej pojawia się u kobiet po menopauzie, ale może pojawić się także u znacznie młodszych pań cierpiących na zaburzenia hormonalne. Atrofia pochwy jest określeniem na stopniowe zmniejszanie się grubości nabłonka ścian pochwy, a w ostateczności jego zanikanie.
Atroficzne zapalenie pochwy powoduje powstawanie szczelin w nabłonku pochwy, która skraca się i zwęża. Ścianki pochwy tracą właściwe napięcie i elastyczność. Nabłonek w przebiegu atrofii łatwo ulega uszkodzeniom mechanicznym. Atrofia może dotyczyć nie tylko samej pochwy, ale i nabłonka pozostałych narządów układu moczowo-płciowego: cewki moczowej, sromu i łechtaczki. Dolegliwości, które są efektem zmian atroficznych, obniżają standard życia kobiet i negatywnie wpływają na stan zdrowia pacjentek i ich samopoczucie.
Fot. iStock
Przyczyny atrofii pochwy
Atrofia pochwy może mieć kilka przyczyn. Do najczęstszych należy niedobór estrogenów. Prawidłowe stężenie estrogenów umożliwia utrzymanie właściwego dopływu krwi do tkanek pochwy, wpływa na jej elastyczność oraz utrzymanie naturalnego nawilżenia i ochronę przed bakteriami. Niedobór estrogenów pociąga za sobą negatywne konsekwencje: m.in. ścieńczenie nabłonka i zmniejszenie poziomu nawilżenia jej ścian, co prowadzi do zmian atroficznych w obrębie pochwy. Ta sytuacja najczęściej dotyka kobiety po menopauzie (między 5. a 7. dekadą życia), gdy ustaje produkcja tych hormonów przez jajniki.
Zanikowe zapalenie pochwy może również wynikać z obniżenia poziomu estrogenów, które spowodowane jest zmniejszeniem lub zahamowaniem produkcji estrogenów po chirurgicznym usunięciu jajników, uszkodzeniem ich w wyniku radioterapii i chemioterapii. Wpływ na to może mieć palenie tytoniu, ponieważ substancje obecne w dymie nikotynowym upośledzają krążenie krwi, co blokuje dostarczenie do tkanek odpowiedniej ilości krwi z tlenem. Stwierdzono również, że palaczki o wiele gorzej reagują na zastosowanie terapii estrogenowej.
Atrofia pochwy może być także efektem przyjmowania leków stosowanych przeciwko osteoporozie (anty-estrogenowych z grupy SERM) lub leczących depresję (leki z grupy SSRI). Na zanikowe zapalenie pochwy częściej cierpią także kobiety, które nie rodziły dzieci.
Fot. iStock/Atrofia pochwy
Atrofia pochwy — objawy
Atrofia pochwy powoduje objawy, które są określane jako nieprzyjemne. Pacjentki ze stwierdzonym atroficznym zapaleniem pochwy skarżą się zazwyczaj na więcej, niż jedną przykrą dolegliwość związaną z atrofią.
Najczęstsze objawy atrofii pochwy:
- uczucie suchości pochwy — skarży się na nie nawet 30% pacjentek cierpiących na atrofię;
- pieczenie lub swędzenie okolic intymnych;
- ból w trakcie współżycia;
- krwawienie lub plamienie po stosunku — pojawia się tendencja do tworzenia się wybroczyn i niewielkich owrzodzeń w wyniku niewielkich urazów;
- upławy;
- obniżenie elastyczności i ścian napięcia pochwy;
- podrażnienie pochwy i sromu;
- bolesność i pieczenie podczas oddawania moczu — występuje u co drugiej kobiety z atrofią pochwy;
- rzadziej pojawiają się objawy takie jak: nietrzymanie moczu, powracające stany zapalne pochwy, sromu, cewki i pęcherza moczowego.
W przypadku zarejestrowania u siebie powyższych objawów, a w szczególności plamień i krwawień z dróg rodnych, należy jak najszybciej umówić się na wizytę do ginekologa. Powyższe objawy mogą być także konsekwencją rozwinięcia się poważnej choroby, jak np. rak szyjki macicy.
Fot. iStock/Atrofia pochwy
Atroficzne (zanikowe) zapalenie pochwy — leczenie
Atrofia pochwy jest schorzeniem przewlekłym, które wymaga długotrwałego leczenia. Panie mają do dyspozycji kilka różnych sposobów na to, by leczyć i łagodzić przykre dolegliwości. Najczęściej pacjentkom cierpiącym na zanikowe zapalenie pochwy proponuje się uzupełnienie niedoboru estrogenów (estrogenoterpia). Można je wprowadzić do organizmu na dwa sposoby.
Pierwszym z nich jest przyjmowanie doustnej hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Drugim miejscowe stosowanie pierścieni dopochwowych, odpowiednich maści, kremów lub globulek. W początkowej atrofii, gdy zmiany nie są zaawansowane, pomocne są produkty z kwasem hialuronowym oraz lubrykanty, stosowane dopochwowo. W bardziej zaawansowanej atrofii ginekolog może zalecić stosowanie miejscowo kremy, maści lub żele z estrogenami. Efekty kuracji można zauważyć po kilku tygodniach terapii estrogenowej.
Atrofii można zapobiegać na różne sposoby. Chronić przed przykrymi dolegliwościami może regularne współżycie seksualne. Poprawia ono przepływ krwi przez narządy miednicy mniejszej, a co za tym idzie, wpływa korzystnie na stan błony śluzowej pochwy. Przy schorzeniu, jakim jest atrofia pochwy, bezwzględnie należy odstawić palenie tytoniu. Należy także nosić wygodną i przewiewną bieliznę z naturalnych materiałów, która pozwoli uniknąć podrażnień. Warto stosować preparaty do higieny intymnej o bezpiecznym składzie — np. bez podrażających substancjach zapachowych.
Warto również usunąć jadłospisu produkty takie jak alkohol, czekoladę, paprykę, pieprz, ponieważ mogą one nasilać one objawy atrofii. Z kolei włączyć do menu można żywność zawierającą fitoestrogeny (soja, oraz pozostałe rośliny strączkowe), które obniżają ryzyko wystąpienia zanikowego zapalenia pochwy.
źródło: www.poradnikzdrowie.pl
