Tarczyca jest gruczołem dokrewnym, który z wyglądu przypomina motyla. Ten niewielki gruczoł, umiejscowiony z przodu szyi może być przyczyną poważnych problemów ze zdrowiem, urodą, wahań masy ciała. Odpowiada on za wytwarzanie hormonów: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4), które regulują funkcje większości tkanek organizmu, oraz wpływają na metabolizm i produkcję ciepła.
Objawy niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy najczęściej dotyczy dorosłych kobiet, występuje u około 5% i u ok. 1% mężczyzn. Częstość występowania problemów z niedoczynnością tarczycy wzrasta z wiekiem, ale mogą chorować z jej powodu nawet dzieci. Istnieją objawy o różnym nasileniu, od łagodnego do bardzo ciężkiego, które mogą sygnalizować niedoczynność tego gruczołu:
- uczucie ciągłego zimna
- zmęczenie/ senność
- depresja
- zaburzenia pamięci
- przyrost masy ciała
- rzadsze oddawanie stolca / zaparcia
- spowolnienie czynności serca, nadciśnienie tętnicze
- sucha łuszcząca się blada skóra, suche włosy
- zaburzenia miesiączkowania, niepłodność
9 potencjalnych przyczyn niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy może być pierwotna (I-rzędowa) i wtórna (II- i III-rzędowa). Niedoczynność pierwotna polega na zmniejszeniu wydzielania hormonów jako następstwa procesu chorobowego dotyczącego tylko tarczycy. Natomiast niedoczynność II-rzędowa spowodowana jest brakiem wydzielania TSH przez przysadkę, a III-rzędowa dotyczy deficytu TRH pochodzącego z podwzgórza. Spadek stężenia obu hormonów wtórnie powoduje zahamowanie wydzielania hormonów przez tarczycę.
1. Zapalenie tarczycy
To częste zaburzenie, szczególnie w postaci choroby Hashimoto, najczęściej o nieokreślonej przyczynie. Jego podłożem są zaburzenia autoimmunologiczne, w których układ odpornościowy z niewiadomego powodu powoduje zmiany zapalne w różnych narządach. W przypadku tarczycy rozpoznaje on białka tarczycowe jako wrogie i niszczy je, upośledzając syntezę hormonów tarczycy.
2. Wrodzony lub pooperacyjny brak tarczycy
Tarczycę usuwa się z różnych powodów — wole guzkowe, choroba Gravesa i Basedowa, rak tarczycy. Usunięcie gruczołu powoduje trwałą niedoczynność tarczycy, której pogłębienie zależy od zakresu operacji, np. usunięcie tylko jednego płata tarczycy.
3. Leczenie jodem promieniotwórczym
Leczenie jodem promieniotwórczym (radioaktywnym) okolicy szyi przeprowadza się m.in. z powodu choroby Gravesa i Basedowa, wola guzkowego nadczynnego.
4. Nadmiar lub niedobór jodu w diecie
Jod jest pierwiastkiem niezwykle istotnym dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy — aż 75% zmagazynowane jest właśnie w tym gruczole. Bez dostatecznej ilości jodu zostaje upośledzona synteza hormonów tarczycy oraz prawidłowa czynność i budowa samej tarczycy. Nadmiar jodu również jest szkodliwy i upośledza funkcjonowanie gruczołu.
