Sos holenderski to delikatny, a zarazem wyrazisty w smaku sos, który znakomicie komponuje się z gotowanymi warzywami, jajkami, rybami oraz mięsem. Przygotowuje się go z kilku prostych składników, ale można go wzbogacać na różne sposoby. Jaki jest najlepszy przepis na sos holenderski i jakie połączenia z nim w roli głównej wychodzą perfekcyjnie?
Sos holenderski — przepis podstawowy
Sos holenderski to bardzo prosty w przygotowaniu sos, który smakiem zachwyca i trudno sobie bez niego wyobrazić choćby osławione szparagi. Ponieważ ma delikatny, a zarazem zdecydowany smak, jest gęsty i idealnie kremowy, trudno jest się jemu oprzeć. Podstawowy przepis na sos holenderski ogranicza się do trzech głównych składników. Aby go przygotować, wystarczy mieć pod ręką żółtka jajek, masło i sok z cytryny. Odrobina soli i pieprzu idealnie podkreśli jego smak.
Sos holenderski — składniki:
- 150 g masła (3/4 kostki)
- 3 żółtka
- 3 łyżki soku z cytryny lub 1 łyżka octu winnego
- 1/4 łyżeczki soli
- szczypta pieprzu
Przygotowanie:
- W rondelku roztop masło, podgrzewając je, ale pilnując, by nie zaczęło się gotować.
- Oddziel żółtka od białek. Żółtka przełóż do dość głębokiej szklanej miski.
- Miskę z żółtkami wstaw na garnek z delikatnie gotującą się wodą, dodaj sok z cytryny (lub ocet) i za pomocą trzepaczki zacznij ubijać żółtka na parze. W garnku woda powinna sięgać na 1/4 jego wysokości i co istotne — nie może ona mocno buzować, tylko lekko „mrugać”. Dno miski nie może mieć styczności z wodą, by żółtka się nie ścięły.
- Ubijaj trzepaczką żółtka aż podwoją objętość, dodaj sól i pieprz, ubijaj jeszcze przez chwilę. Następnie zacznij wlewać ostrożnie, powolutku, roztopione masło, i ubijaj cały czas, aż całe masło przelejesz do żółtek.
Sos podawany jest na ciepło, dlatego powinien zostać przyrządzony tuż przed podaniem potrawy.
Sos holenderski ze szparagami — przepis
Poniższy przepis jest delikatną modyfikacją przepisu podstawowego, równie smaczną i doskonale komponującą się ze szparagami.
Sos holenderski ze szparagami — składniki:
- ok. pół kilograma młodych szparagów
- 3 litry bulionu warzywnego
- 200 g masła (kostka)
- 2 żółtka
- sok z połowy małej cytryny
- 4 łyżki białego wytrawnego wina
- pieprz biały
- sól
Przygotowanie:
- Szparagi umyj i obierz obieraczką, po czym odetnij zdrewniałe końcówki. Wrzuć je do wrzącego bulionu i ugotuj do miękkości.
- Gdy szparagi będą się gotowały, przyrządź sos: roztop na średnim ogniu masło i przecedź je przez sitko z piany. W garnku zagotuj wodę, na garnek postaw szklaną miskę i włóż do niej 2 żółtka. Żółtka ubijaj trzepaczką i wlej do nich po łyżce klarowanego masła, mieszając bez przerwy trzepaczką. Następnie dodaj białe wino i nadal mieszaj, aż do powstania jednolitej, puszystej masy. Na koniec, ciągle mieszając, dodaj sok z cytryny, sól i biały pieprz.
- Ugotowane szparagi odcedź i serwuj polane ciepłym sosem.
Sos holenderski z jajkami w koszulce — przepis
Jajka serwowane w ten sposób noszą także nazwę „po benedyktyńsku” lub „po florencku”. Doskonale pasuje jako dodatek do świeżej sałaty, lub na chrupiące pieczywo.
Jajka w koszulce z sosem holenderskim
- 4 jajka
- dwa litry wody
- 1/2 łyżeczki soli
- 4 łyżki octu (opcjonalnie, można nie stosować)
Składniki na sos holenderski:
- 4 żółtka (w temp. pokojowej)
- 1 łyżka soku z cytryny
- sól
- zmielony biały pieprz
- 100 g masła
Dodatkowo:
- pieczywo
- sól i świeżo zmielony czarny pieprz
Przygotowanie:
- Przygotować sos holenderski: żółtka ubić z dodatkiem soli, pieprzu, oraz soku z cytryny na puszysto. Ubijając, należy dodawać po trochę gorącego, płynnego masła. Sos powinien być gęsty, przypominać majonez.
- Przygotuj jajka: zagotuj w garnku wodę z odrobiną soli i octu, gdy zacznie wrzeć, zmniejsz ogień do minimum. Wodę zamieszaj, by powstał wir i delikatnie wrzuć jajka do garnka. Po upływie ok. 3 -4 minut (zależy od wielkości jajka) jajka wyjmij na talerz. Możesz je włożyć na chwilę do naczynia z zimną wodą, by zahamować ścinanie się jajka.
- W międzyczasie pieczywo podpiecz w piekarniku lub tosterze, by było chrupiące.
- Na pieczywie ułóż jajko w koszulce, polej ciepłym sosem, dopraw solą i pieprzem.
Sos holenderski z dorszem — przepis
Sos holenderski z dorszem — składniki:
- 1 kg filetów z dorsza
- 250 g masła
- 3 żółtka
- 3 łyżki soku z cytryny
- 5 łyżek białego wina
- plastry cytryny
- koperek
- sól
- pieprz
Przygotowanie:
- Filety skrop sokiem z cytryny, obsyp solą.
- Przygotuj sos holenderski: roztop na średnim ogniu masło i przecedź je przez sitko z piany. W garnku zagotuj wodę, na garnek postaw szklaną miskę i włóż do niej 2 żółtka. Żółtka ubijaj trzepaczką i wlej do nich po łyżce klarowanego masła, mieszając bez przerwy trzepaczką. Następnie dodaj białe wino i nadal mieszaj, aż do powstania jednolitej, puszystej masy. Na koniec, ciągle mieszając, dodaj sok z cytryny, sól i biały pieprz.
- W żaroodpornym naczyniu ułóż filety, polej sosem, zapiecz w nagrzanym do 175ºC piekarniku ok.30 minut.
- Podawaj obłożone plastrami cytryny i koperkiem.