Szarlotka to ciasto uwielbiane za smak i cudowny zapach, który z marszu przywołuje wspomnienia z dzieciństwa. Nieskomplikowana w przyrządzeniu, jest zdecydowanie królewskim ciastem na wielu polskich stołach. Można jeść ją solo, jak i serwować z lodami do kawy. Można piec także na różne sposoby, np. jako pyszna szarlotka z kruszonką, budyniem, bezą oraz sypana.
Szarlotka pochodzi z Francji, skąd jej sława obiegła resztę Europy. Co ciekawe szarlotka, tak silnie kojarzona z aromatycznymi jabłkami, wcale nie musi być z nich przygotowana. Można ją upiec z dodatkiem brzoskwiń czy gruszek, i również pozostanie ona szarlotką, ze względu na sposób przyrządzenia. Szarotka często zamiennie jest stosowana z nazwą jabłecznik, ale są to odrębne wypieki. O ile szarlotka musi być z ciasta półkruchego lub kruchego, tak jabłecznik może mieć różne spody, i zawsze będzie zawierał w składzie jabłka.
Szarlotka z kruszonką – przepis
To łatwe w przegotowaniu ciasto, z delikatną i chrupiącą kruszonką oraz wyczuwalną, rozgrzewającą nutą cynamonu.
Składniki:
- 400 g mąki pszennej
- 200 g zimnego masła (kostka)
- 100 g cukru pudru
- jajko
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- opakowanie cukru wanilinowego
Nadzienie:
- 1,5 kg jabłek szara reneta
- 2 łyżeczki cynamonu
- szczypta kardamonu (opcjonalnie)
- cukier – do smaku
Szarlotka z kruszonką – przygotowanie:
- Przygotuj kruche ciasto – mąkę z proszkiem do pieczenia przesyp do miski, dodaj zimne, pokrojone drobno masło, cukier i jajko. Zagnieć te składniki na kruszonkę. Wstaw do lodówki do schłodzenia na 30 minut.
- Nastaw piekarnik, grzanie góra-dół, dno tortownicy o średnicy 24 cm wyłóż papierem do pieczenia.
- Czasie, gdy kruszonka będzie odpoczywać w lodówce, obierz i pokrój na dość spore kawałki jabłka. Wrzuć je do garnka razem z przyprawami i podpraż przez około 10 minut, tak, by nie zdążyły się rozgotować.
- Na dno tortownicy wyłóż 2/3 schłodzonego ciasta (resztę zostaw w lodówce).
- Ciasto w tortownicy podpiecz do zrumienienia, ok. 20 minut.
- Gdy ciasto się zarumieni, wyłóż na nie jabłka i rozkrusz na nie pozostałą kruszonkę. Ponownie włóż do piekarnika i piecz kolejne 40-45 minut.
Szarlotka sypana – przepis
Ta szybka w przygotowaniu szarlotka spodoba się miłośnikom prostych przepisów. Nie ma tu mokrych składników, nie trzeba wyciągać miksera, ponieważ ciasto składa się wyłącznie z jabłek i sypkich produktów.
Szarlotka sypana – składniki:
Ciasto:
- 2 szklanki kaszy manny
- 2 szklanki mąki pszennej
- 3 łyżeczki proszku do pieczenia
- 1,5 szklanki cukru
Nadzienie:
- ok. 2,5 kg jabłek szara reneta
- 3 łyżki cukru
- 2 łyżeczki cynamonu
Dodatkowo:
- 200 g zimnego masła na wiórki (plus trochę do posmarowania formy)
Przygotowanie:
- Jabłka umyj i zetrzyj ze skórką na tarce o dużych oczkach. Delikatnie odciśnij z nadmiaru soku. Dodaj cukier i cynamon, wymieszaj.
- Sypkie składniki na ciasto wymieszaj w misce i podziel na 3 części.
- Prostokątną formę (ok. 35 x 24 cm) wyłóż papierem do pieczenia. Papier i boki formy wysmaruj masłem.
- Wsyp do formy jedną część sypkich składników i rozłóż połowę jabłek. Przykryj drugą częścią sypkich składników, wyłóż resztę jabłek i wysyp ostatnią warstwę sypkich składników.
- Na wierzch ciasta wyłóż wiórki z masła.
- Piecz w nagrzanym piekarniku do 180ºC, góra-dół, ok. 60 minut do czasu, aż wierzch ciasta się zarumieni.
Szarlotka z budyniem – przepis
To nieco bardziej bogata w smaku wersja tradycyjnej szarlotki, która zyskała wielu fanów. Jej przygotowanie wymaga nieco więcej czasu, ale nie jest bardzo skomplikowane.
Szarlotka z budyniem – składniki:
Kruche ciasto:
- 350 g mąki
- 200 g masła (dobrze schłodzonego)
- 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia
- 70 g cukru pudru
- 1 jajko
Budyń:
- 1 budyń waniliowy
- 1/2 litra mleka
- cukier, jeśli budyń nie ma go w składzie
Nadzienie:
- 1200 g jabłek szara reneta
- 1 łyżeczka cynamonu
- cukier puder
Szarlotka z budyniem – przygotowanie:
Kruche ciasto:
- Mąkę wysyp na stolnicę, dodaj pokrojonej zimne masło, proszek do pieczenia oraz cukier puder. Posiekaj składniki nożem kruszonkę.
- Dodaj jajko i ręką szybko zagnieć jednolite ciasto. Ciasto przekrój na pół, oddzielnie zawiń je w folię i włóż na kwadrans do zamrażarki.
Budyń:
- Ugotuj budyń zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
Nadzienie:
- Jabłka obierz, usuń gniazda nasienne, pokój na plasterki i włóż do garnka. Dodaj cynamon i duś pod przykryciem przez ok. 10 minut aż jabłka zmiękną, ale się nie rozpadną.
Przygotowanie całości:
- Piekarnik nagrzej do 180 stopni C. Formę o wymiarach ok. 21 x 28 cm wyłóż papierem do pieczenia.
- Jedną połowę ciasta wyjmij z zamrażarki i zetrzyj na grubych oczkach tarki na dno formy. Wyrównaj i delikatnie uklep.
- Na ciasto wyłóż jabłka, a następnie budyń.
- Wyjmij drugą część ciasta z zamrażarki i zetrzyj na tarce wprost na budyń.
- Wstaw do nagrzanego piekarnika i piec przez ok. 35 minut na złoty kolor.
- Posyp cukrem pudrem.
Szarlotka z bezą – przepis
To zdecydowanie słodsza odsłona ciasta z jabłkami. Miłośnicy lekkiej i chrupiącej z wierzchu bezy zdecydowanie będą zadowoleni z tej wersji przepisu.
Szarlotka z bezą – składniki:
Kruche ciasto:
- 300 g mąki pszennej
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 80 g cukru
- 2 łyżki cukru wanilinowego
- 150 g schłodzonego masła
- 3 żółtka (białka odłożyć do bezy)
Nadzienie:
- 2 kg jabłek szara reneta
- 2 łyżeczki cynamonu
- 1 opakowanie cukru wanilinowego
- około 100 g cukru (do smaku)
Beza:
- 3 białka duże (zostaną z ciasta)
- 150 g cukru
- 2 łyżeczki mąki ziemniaczanej
Szarlotka z bezą – przygotowanie:
Kruche ciasto:
- Mąkę wysyp na stolnicę, dodaj pokrojonej zimne masło, proszek do pieczenia oraz cukier i cukier wanilinowy. Posiekaj składniki nożem kruszonkę.
- Dodaj żółtka i ręką szybko zagnieć jednolite ciasto. Ciasto zawiń w folię i włóż do lodówki.
Nadzienie:
- Jabłka obierz, usuń gniazda nasienne, pokój na plasterki i włóż do garnka. Dodaj cynamon, cukier i cukier wanilinowy. Duś pod przykryciem przez ok. 10 minut aż jabłka zmiękną, ale się nie rozpadną.
Beza:
- Białka przełóż do miski i ubij mikserem na sztywną pianę. Gdy będą sztywne, dodawaj po łyżce cukier cały czas ubijając ok. 1 minutę po każdej dodanej porcji cukru. Gdy cały cukier będzie już rozpuszczony w masie, ubijaj białka jeszcze przez 2 – 3 minuty, pod koniec dodaj mąkę ziemniaczaną.
Przygotowanie ciasta:
- Piekarnik nagrzej góra-dół do 175ºC. Blaszkę 22 x 30 cm wyłóż papierem do pieczenia. Wyjmij ciasto z lodówki i wyłóż dno rozwałkowanym ciastem, zrób w nim dziurki widelcem.
- Na spód wyłóż jabłka, wyrównaj i wyłóż pianę z białek.
- Wstawić do nagrzanego piekarnika i piec przez 15 minut w temperaturze 175ºC.
- Zmniejsz po tym czasie temperaturę do 120ºC i piecz 25 minut.
- Ustaw temperaturę 170ºC na włączoną dolną grzałkę i termoobieg. Piecz około 20 minut.