Koronawirus z Wuhan (SARS-CoV-2) wywołuje chorobę COVID-19. Rozprzestrzenia się on na całym świecie drogą kropelkową, a objawy zakażenia kojarzą się z grypą. Część osób zakażonych koronawirusem przechodzi chorobę bezobjawowo, natomiast wiele osób wymaga hospitalizacji z powodu ciężkiego przebiegu i powikłań w wyniku zakażenia. Co wiadomo o koronawirusie?
Koronawirus – skąd się wziął?
Koronawirusy występują u zwierząt i ludzi, najczęściej rozprzestrzeniając się za sprawą ssaków i ptaków. Zakażenie powoduje u nich różne choroby dotykające układ oddechowy, układ pokarmowy oraz nerwowy. Nie brakuje również zakażeń, które nie wywołują niepokojących objawów. Koronawirusy posiadają zdolność mutacji oraz zakażania nowych gatunków.
Fot. iStock/koronawirus
Koronawirus przenosi się również z człowieka na człowieka, przede wszystkim drogą kropelkową, podczas kaszlnięcia lub kichnięcia, lub gdy ktoś dotknie powierzchni, po np. kontakcie ze śliną, na której znajduje się wirus, a następnie przeniesie go z dłoni na usta, do nosa lub oczu. Szacuje się, że jeden chory zaraża 3-4 kolejne osoby. U ludzi zakażenie powoduje zazwyczaj dolegliwości ze strony układu oddechowego, a znacznie rzadziej ze strony innych układów i narządów. Dotychczas wyróżniono 6 wirusów powodujących zakażenia u ludzi:
- 229E, OC43, NL63, HKU1 – powodują przeziębienie o łagodnym przebiegu;
- wirusy SARS i MERS mogą w rezultacie spowodować zagrażającą życiu ostrą niewydolność oddechową.
- koronawirus 2019-nCoV – wywołał obecną epidemię zakażeń układu oddechowego COVID-19. Wirus odnotowano po raz pierwszy w Wuhan (w Chinach) w grudniu 2019 roku.
Koronawirus a COVID-19 – czy to jest to samo?
COVID-19 to choroba wywołana przez koronawirus z Wuhan (2019-CoV). Na początku zachorowania określano jako „chorobę wywołaną przez koronawirus z Wuhan”. Dopiero ogłoszenie przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) nazwy COVID-19 (rozwiniecie skrótu Corona-Virus-Disease-2019) spowodowało, że ona obowiązuje i posługujemy się nią oficjalnie. Często jeszcze nazwy koronawirus i COVID-19 są mylone i używane zamiennie. Należy podkreślić, że koronawirus to czynnik wywołujący chorobę, a COVID-19 to nazwa choroby wywołanej przez ten wirus.
Fot. iStock
Koronawirus – objawy zakażenia
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) okres inkubacji (czas od zarażenia pacjenta do początku wystąpienia objawów) w przypadku koronawirusa waha się pomiędzy 1-14 dni, najczęściej jest to około 5 dni po zakażeniu. Najczęściej pojawiają się objawy typowe dla grypy – osłabienie, rozbicie, wysoka gorączka, katar, suchy kaszel, bóle głowy i mięśni. Chińczycy zaobserwowali u niektórych pacjentów, że pierwsze objawy zakażenia koronawirusem mogą powodować problemy ze strony układu pokarmowego, podobne do zwykłej biegunki. Biegunka występowała u ok. 2–3% chorych. Koronawirus może także negatywnie rzutować na funkcjonowanie narządu wzroku.
Wg. statystyk ok. 80% osób cierpiących na COVID-19 nie wymaga leczenia. Z kolei 1 na 6 chorych dotyka cięższy przebieg choroby, w którym pojawiają się problemy z oddychaniem. Taka sytuacja wymaga wymaga leczenia. Poważniejsze przypadki skutkują rozwojem ciężkiego zapalenia płuc z zespołem ostrej niewydolności oddechowej i/lub niewydolnością wielonarządową. Ciężki przebieg choroby obserwuje się u ok. 15–20% osób. Do śmierci dochodzi w przypadku 2–3% osób chorych.
Zakażenie może dotknąć każdego, bez względu na wiek czy płeć. Najciężej zakażenie przechodzą seniorzy z chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorujący na cukrzycę, oraz cierpiący na zaburzenia neurologiczne lub odporności. Znacznie częściej na na COVID-19 zapadają mężczyźni, niż kobiety, a dzieci chorują rzadko.
Koronawirus – jak zapobiegać zakażeniu?
Ponieważ dopiero opracowywana jest szczepionka przeciwko COVID-19, nie ma lepszego sposobu na zachowanie zdrowia niż unikanie kontaktu z wirusem. Ustalono odgórnie podstawowe zasady ochrony, które pozwalają zmniejszyć ryzyko zakażenia koronawirusem z Wuhan:
- częste mycie rąk wodą z mydłem lub stosowanie środka odkażającego na bazie alkoholu;
- po myciu stosowanie ręczników jednorazowych;
- w przypadku potrzeby kichnięcia lub kaszlu, należy zasłonić usta i nos zgiętym ramieniem lub chusteczką. Chusteczkę należy od razu wyrzucić do zamykanego kosza na śmieci i umyć po tym dokładnie ręce;
- nie należy zbliżać się do innych na dystans mniejszy niż 1 metr, szczególnie gdy dana osoba kaszle, kicha lub gorączkuje;
- należy zakładać maseczkę na usta i nos maseczkę, w miejscach publicznych, w których istnieje możliwość bliskiego kontaktu z innymi ludźmi, takimi jak np. sklep;
- należy unikać dotykania oczu, ust oraz nosa, by nie przenosić zakażenia.
W przypadku, gdy ktoś podejrzewa u siebie zakażenie koronawirusem, powinien jak najszybciej telefonicznie powiadomić powiatową stację sanitarno-epidemiologiczną lub zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego. Nie należy zgłaszać się do lekarza rodzinnego lub SOR!
Fot. iStock/koronawirus
Leczenie COVID-19
Podobnie jak nie opracowano jeszcze skutecznej szczepionki przeciw koronawirusowi, nie ma także opatentowanego leku, który skutecznie leczyłby COVID-19. Chorobę leczy się jedynie objawowo, oraz leczenie możliwych powikłań bakteryjnych. Tylko w uzasadnionych przypadkach stosuje się chlorochinę, będąca jedynym preparatem zarejestrowanym w Polsce do leczenia zakażenia SARS-CoV-2. Jak dotąd nie ma dostępnych danych, które dotyczyłyby skuteczności chlorochiny u chorych z COVID-19 poza Chińską Republiką Ludową.
