Wrzody żołądka i dwunastnicy to przypadłość, która może powodować nieprzyjemne objawy oraz prowadzić do powikłań. Wrzody dotykają najczęściej osób młodych — w wieku od 20 do 50 lat. Jakie objawy wskazują na wrzody żołądka, na czym polega leczenie i dieta przy chorobie wrzodowej?
Czym są wrzody żołądka i dwunastnicy?
Wrzody żołądka i dwunastnicy, to potoczne określenie na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Polega ona na pojawianiu się ubytków błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, któremu towarzyszy naciek zapalny i martwica.
Wrzody pojawiają się u około 5–10% populacji osób dorosłych. Jeżeli choroba wystąpiła u krewnych pierwszego stopnia, ryzyko pojawienia się wrzodów wzrasta nawet 3-krotnie.
Fot. iStock
Wrzody żołądka i dwunastnicy — przyczyny
Wrzody żołądka i dwunastnicy wynikają z zaburzeń równowagi pomiędzy drażniącym kwasem solnym i pepsyną a prawidłowo ukrwioną błoną śluzową.
Przyczyn rozwoju wrzodów żołądka jest kilka. Do najczęstszych zaliczamy zakażenie bakterią Helicobacter pylori, która jest odpowiedzialna nawet za 75–90% wrzodów dwunastnicy i około 70% wrzodów żołądka. Bakteria ta wytwarza toksyny, które uszkadzają komórki błony śluzowej i wywołują w niej stan zapalny, w którym dochodzi do zwiększenia wydzielania kwasu solnego w żołądku. To z kolei powoduje owrzodzenia na żołądku i dwunastnicy. Nie u wszystkich zakażonych tworzą się wrzody żołądka lub dwunastnicy.
Inną przyczyną wrzodów może być niepożądane działanie leków, szczególnie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. aspiryny, ibuprofenu, ketoprofenu, naproksenu i innych.
Istnieją również inne czynniki, które mogą mieć wpływ na pojawienie się wrzodów. Należą do nich:
- czynniki genetyczne;
- palenie papierosów;
- posiadanie grupy krwi 0;
- stres;
- alkohol.
Fot. iStock
Wrzody żołądka — objawy
Wrzody nie od razu powodują wyraźne objawy. Dopiero gdy wrzody się powiększają, a choroba zaognia, można zauważyć niepokojące sygnały. Do bardziej alarmujących objawów zaliczamy:
Ból w centralnej i górnej części brzucha
Wrzody żołądka i dwunastnicy najczęściej powodują ból w centralnej i górnej części brzucha, może także rozlewać się na boki. Pojawia się na czczo lub 1–3 godziny po posiłku i ustępuje po spożyciu pokarmu lub przyjęciu leków zobojętniających kwas solny. Nie jest to jednak objaw przesądzający o istnieniu choroby — aż w 50% przypadków jego przyczyną jest inna, niż wrzody.
Niestrawność
Objawem wrzodów żołądka może być także często pojawiająca się niestrawność, uczucie pełności, pieczenia, odbijanie, dyskomfort, szczególnie dokuczliwy po kwaśnych lub ostrych posiłkach.
Nudności i wymioty
Nadmierna produkcja kwasu solnego w żołądku prowadzi do mdłości, a nawet wymiotów. Dzieje się tak, ponieważ kwas solny podrażnia błonę śluzową.
Krwawienia z żołądka
Jeżeli wrzody żołądka i dwunastnicy są już w zaawansowanych stadium, mogą pojawić się objawy, takie jak wymioty z krwią lub przypominającą fusy treścią, a także smoliste stolce, które świadczą o krwawieniu z układu pokarmowego.
Jeśli pojawią się przy tym również objawy takie jak:
- objawy wstrząsu (osłabienie, zimna, spocona skóra, spadek ciśnienia tętniczego),
- silny ból brzucha, z towarzyszącym mu niezależnym od woli pacjenta napięcia mięśni brzusznych.
Konieczne jest zgłoszenie się do lekarza lub do SOR.
Fot. iStock
Jak wykryć wrzody?
Wrzody żołądka i dwunastnicy najczęściej rozpoznawane są przy pomocy gastroskopii. Pozwala ona na postawienie diagnozy oraz pobranie wycinków do dalszego badania pod mikroskopem. W celu potwierdzenia zakażenia Helicobacter pylori wykonywany jest test ureazowy, badanie histopatologiczne lub hodowla bakteryjna. W przypadku tej bakterii zakażenie może potwierdzić nieinwazyjny test oddechowy z użyciem węgla 13C, testy z krwi na obecność przeciwciał przeciwko Helicobacter pylori, oraz test wykrywający antygeny Helicobacter pylori w kale. Obecność bakterii nie jest jednoznaczna z obecnością wrzodów żołądka i dwunastnicy.
Wrzody żołądka — leczenie
Stwierdzenie wrzodów żołądka wymaga wprowadzenia pewnych zmian. Należy odstawić palenie tytoniu oraz unikać stosowania leków takich jak aspiryna (kwas acetylosalicylowy) i inne NLPZ.
Leczenie objawów, jakie powodują wrzody żołądka, może obejmować stosowanie dostępnych bez recepty leków zobojętniających sok żołądkowy. Leki tego rodzaju należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.
W przypadku stwierdzenia choroby wrzodowej spowodowanej zakażeniem Helicobacter pylori leczenie polega na przyjmowaniu antybiotyków i leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego.
W przypadku powikłań wrzodów żołądka i wrzodów dwunastnicy stosuje się leczenie chirurgiczne.
Wrzody żołądka — dieta
Zaleca się regularne spożywanie posiłków, unikanie potraw, które nasilają lub wywołują dolegliwości. Nie ma wyszczególnionej diety przy wrzodach żołądka, ale ogólne zalecenia wskazują, by sięgać po produkty takie, które nie zalegają długo w żołądku i nie zwiększają wydzielania kwasu solnego. Najlepiej unikać produktów wzdymających, a potrawy dusić i gotować, niż smażyć, aby były lżej strawne.
źródło: www.mp.pl
