Róża to choroba zakaźna, której nazwa brzmi pięknie i delikatnie. To jednak pozory, ponieważ infekcja powoduje nieprzyjemne objawy skórne. W poważnych przypadkach może nieść przykre konsekwencje dla zdrowa, a w dodatku może powracać. Czym jest róża, jakie objawy powoduje i jakie leczenie jest konieczne, by uniknąć powikłań?
Róża choroba – co to jest?
Róża to ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej o nagłym i szybkim przebiegu. Tę zakaźną chorobę wywołują paciorkowce grupy A – Streptococcus pyogenes. W ludzkim organizmie, paciorkowce najczęściej występują w gardle, odbycie oraz w pochwie. Zakażenie następuje w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub nosicielem paciorkowca (ok. 15–20% populacji). Zazwyczaj te chorobotwórcze drobnoustroje dostają się do organizmu przez uszkodzenia na skórze. Niekiedy wystarczy ukąszenie owada, czy zadrapanie, by zakazić się paciorkowcami.
Fot. iStock/Streptococcus pyogenes
Choroba róża występuje dość często, a prawie połowa przypadków zakażenia związana jest z pobytem w szpitalu. Niestety przechorowanie róży nie powoduje odporności na kolejne zakażenie, więc może nawracać. Podczas nawrotów rumień zazwyczaj pojawia się tam, gdzie umiejscowił się w poprzednich zachorowaniach. Róża wymaga leczenia, ponieważ w przypadku powikłań może powodować poważne zaburzenia ogólnoustrojowe.
Róża – kto choruje najczęściej?
Szczególnie narażeni na zachorowanie są ludzie w podeszłym wieku, dzieci i noworodki. Ryzyko zachorowania jest wyższe w przypadku osób z upośledzonym układem odpornościowym (nowotwory, HIV), cukrzyków, osób z infekcjami grzybiczymi, z upośledzonym odpływem limfatycznym, niewydolnością krążeniową i żylną chorobą zakrzepowo-zatorową, u osób z owrzodzeniami skóry oraz alkoholików.
Róża – objawy
Róża powoduje objawy widoczne przede wszystkim na skórze. Najczęściej pojawia się rumień (naciek zapalny) o żywoczerwonej barwie. Miejsce dotknięte rumieniem jest obrzęknięte, bolesne, piekące. Skóra wygląda na napiętą i lśniącą, jest zdecydowanie cieplejsza. Granice rumienia są wyraźnie odznaczające się od otaczających go zdrowych tkanek. Zmiany najczęściej pojawiają się na twarzy oraz dolnych kończynach. Jeśli choroba postępuje dalej, rumień pojawia się także w innych lokalizacjach.
Fot. iStock/róża
Poza zmianami skórnymi mogą pojawić się objawy ogólne: dreszcze, gorączka sięgająca nawet 40–41°C, złe samopoczucie, powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
Róża – objawy a rodzaje choroby
Róża, w zależności od rodzaju występujących zmian na skórze, może przybierać postać:
- róży pęcherzowej – na skórze widać pęcherze z jasną, surowiczą treścią. Ta postać choroby nie pozostawia blizn;
- krwotocznej – występują krwawe wylewy do tkanek, bez pozostawienia blizn;
- zgorzelinowej – to ciężka postać choroby. Powstają w jej przebiegu obszary martwicy skóry, a po przechorowaniu postaci zgorzelinowej zazwyczaj pozostają blizny;
- pełzającej lub wędrującej – występuje w przypadku, gdy zakażenie szerzy się drogami naczyń limfatycznych. Róża wędrująca może powodować zmiany skórne w odległych od siebie miejscach;
- nawrotowej – ta postać róży może powodować powikłania w postaci słoniowacizny kończyn, na skutek zaburzeń odpływu chłonki. Obecność toksyn paciorkowców prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia układu chłonnego, dlatego leczenie wymaga często nawet kilkumiesięcznej kuracji.
Róża – diagnoza i leczenie
Choroba wymaga konsultacji lekarskiej. Lekarz po badaniu zdecyduje o tym, czy pacjent może się leczyć w domu, czy konieczna będzie hospitalizacja. Gdy potwierdzona zostanie róża, dobierane jest leczenie pozwalające uniknąć ewentualnych powikłań. Opiera się ono na antybiotykoterapii. Jeżeli róża przebiega łagodnie, leczenie ma miejsce w domu i wymaga zastosowania antybiotyku z grupy penicylin lub ich pochodnych. Ciężka postać zakażenia wymaga leczenia szpitalnego i zastosowania antybiotyków w formie dożylnej.
Fot. iStock
Pacjenci leczeni antybiotykami zazwyczaj szybko zauważają poprawę, ale niekiedy na efekty działania antybiotyku trzeba poczekać ponad tydzień. Nie wolno na własną rękę przerywać leczenia i odstawiać antybiotyku. Skuteczna antybiotykoterapia powinna trwać od 10 do 14 dni, do pełnego wyleczenia. W przypadku gdy nie ma poprawy, lub stan chorego pogarsza się, konieczna jest ponowna konsultacja z lekarzem, gdyż może zajść konieczność skierowania pacjenta do szpitala.
Poza antybiotykami, zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Można wspomagająco sięgnąć po okłady z soli fizjologicznej, maści z heparyną, maści ichtiolowe, czasem miejscowo maści z glikokortykosteroidami. Jeśli pojawi się taka konieczność, lekarz może przepisać choremu leki moczopędne, by zmniejszyć obrzęki oraz leki poprawiające krążenie. Niekiedy po leczeniu róży zaleca się profilaktyczne przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych.
Róża – możliwe powikłania
Róża leczona skutecznie antybiotykami zazwyczaj nie pozostawia po sobie śladu i jest całkowicie uleczalna. W przypadku braku leczenia lub zaniedbań, może oddzielać się naskórek, pojawić się ropowica, martwica i zgorzel. Nieleczona róża może prowadzić do sepsy, która jest stanem zagrożenia dla życia. Róża nawrotowa może skutkować nieodwracalnym zniszczeniem układu chłonnego. Na skutek przebycia róży mogą pojawić się także późne powikłania, takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek lub gorączka reumatyczna skutkująca wadami serca. W celu wykluczenia choroby nerek, po kilku tygodniach należy wykonać ogólne badanie moczu.
