Pochwica to jedna z dysfunkcji seksualnych, które wręcz uniemożliwiają partnerom współżycie i jest przyczyną gorszego samopoczucia u kobiet. Pochwica łączy się z bólem fizycznym, a często i emocjonalnym, gdy to kobieta obwinia siebie o zaistniałą sytuację. Warto wiedzieć, czym jest pochwica, jakie może mieć przyczyny i gdzie szukać pomocy w tej trudnej sytuacji?
Czym jest pochwica?
Pochwica polega na pojawianiu się skurczów i bólu w chwili podjęcia próby penetracji pochwy, co mocno ogranicza lub wręcz uniemożliwia pełne zbliżenie i odczuwanie satysfakcji seksualnej. Do pochwicy może dochodzić nie tylko podczas kontaktu seksualnego, ale przy próbie przeprowadzenia badania ginekologicznego przy wykorzystaniu wziernika, podczas próby wsunięcia tamponu lub innego ciała obcego do pochwy. W skrajnych przypadkach do zamknięcia otworu pochwy przez skurcze może dochodzić nawet na skutek wyobrażeń momentu penetracji. Cechą charakterystyczną pochwicy jest to, że do skurczu nie dochodzi w chwilach niezwiązanych z podnieceniem seksualnym.
Pochwica jest zaburzeniem, któremu towarzyszy ból, często też negatywne emocje, takie jak wstyd, strach, upokorzenie. Nieleczona, nasilająca się pochwica może prowadzić w konsekwencji do unikania sytuacji intymnych, a nawet do rezygnacji ze współżycia.
Fot. iStock
Pochwica — przyczyny problemu
Pochwica może mieć charakter organiczny lub psychoemocjonalny. Do organicznych powodów pochwicy możemy zaliczyć:
- np. owrzodzenia lub inne schorzenia występujące na narządach płciowych wraz z istniejącą nadwrażliwością nerwową;
- wady anatomiczne dróg rodnych kobiety;
- niedopasowanie anatomiczne kobiety i mężczyzny — czasem się zdarza zbyt gruby członek w stosunku do mniejszej pochwy, co bez zastosowania np. lubrykantu i odpowiedniej pozycji powoduje silny ból, który może skutkować wystąpieniem pochwicy już z obawy przed kolejnym bolesnym zbliżeniem.
Pochwica może mieć też przyczyny psychologiczne, które obejmują między innymi:
- dotychczasowe nieudane kontakty seksualne;
- wspomnienia nadużycia seksualnego lub gwałtu;
- zaburzenia depresyjne i lękowe;
- zaburzenia podniecenia i niewystarczająca gra wstępna;
- negatywne przekonania dotyczące seksualności;
- brak bliskości emocjonalnej z partnerem, relacja przemocowa i konflikty;
- brak satysfakcji seksualnej;
- nieodpowiednia edukacja seksualna, niewiedza dotycząca budowy i funkcji narządów płciowych, nieprawdziwe wyobrażenia o seksie;
- wychowanie kobiety w świadomości, że seks to coś złego.
Fot. iStock
Objawy pochwicy
Pochwica powoduje objawy, które są charakterystyczne dla tego zaburzenia. Należą do nich:
- skurcz mięśni, który uniemożliwia wprowadzenie członka, palców lub innych przedmiotów do pochwy — może dojść do skurczu nieświadomie lub świadomie, może dotyczyć on jedynie zwieracza pochwy lub objąć także inne mięśnie;
- ból odczuwany przez kobietę podczas próby penetracji pochwy (na zewnątrz, jak i w jej głębi). Może pojawić się jedynie w momencie dotknięcia lub też towarzyszyć kobiecie przez całą próbę stosunku;
- lęk przed penetracją i bólem;
- u wielu kobiet cierpiących na pochwicę z czasem pojawia się niechęć do podejmowania kontaktów intymnych.
Pochwica — na czym polega leczenie?
Kobieta, u której pojawiła się pochwica, powinna skorzystać z fachowej pomocy, ponieważ zaburzenie to można skutecznie leczyć. W pierwszej kolejności należy udać się do lekarza ginekologa, który przeprowadzi wywiad lekarski oraz badanie ginekologiczne. Dzięki temu będzie można ustalić, czy faktycznie w danym przypadku można mówić o pochwicy, a jeśli tak, to czy ma ona charakter organiczny, czy psychoemocjonalny. W leczeniu pochwicy często konieczne jest pomóc kilku specjalistów — ginekologa, seksuologa, psychologa lub psychiatry.
Leczenie farmakologiczne pochwicy
W zależności od przyczyny pochwicy można zastosować odpowiednie leczenie. Jeśli istnieje taka konieczność, pacjentce zostaną przepisane leki rozkurczające, przeciwbólowe i przeciwlękowe.
W pochwicy, która nie powoduje bólu, lub ból jej towarzyszący jest minimalny, polecana jest głównie psychoterapia i trening behawioralny. W poważnych przypadkach pochwicy, gdy pojawia się nie tylko skurcz, ale także silny ból, specjalista może zalecić dodatkowo zastosowanie botuliny. Zabieg wstrzyknięcia preparatu do mięśni tuż pod śluzówką pochwy odbywa się w znieczuleniu miejscowym i trwa kilkanaście minut. W efekcie wstrzyknięcia botuliny dochodzi do rozluźnienia mięśni pochwy na czas od 4 do 6 miesięcy.
Fot. iStock
Metody treningowe w leczeniu pochwicy
Niezależnie od stosowania leków zaleca się metody treningowe, które mogą załagodzić i pomóc usunąć problem. Należą do nich:
- stopniowe przyzwyczajanie do rozluźnienia mięśniówki przy wprowadzaniu coraz większych obiektów do pochwy. Może to być wsuwanie do pochwy specjalnych rozszerzadeł lub palców. Na początku kobieta może przeprowadzać trening samodzielnie, a następnie pomóc w nim może partner;
- trening partnerski zwiększający koncentrację na doznawaniu przyjemności;
- nauka relaksacyjnego wpływu na własne ciało;
- psychoterapia indywidualną i/lub partnerską;
- psychoedukację seksuologiczną.
Psychoterapia łączona z ćwiczeniami i stosowaniem rozszerzaczy pozwala na wyleczenie pochwicy u większości pacjentek.
