Produkty o właściwościach prozdrowotnych od kilku lat cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Żywność będąca źródłem substancji bioaktywnych, mających pozytywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie, jest niezwykle pożądana. Jedną z takich substancji jest likopen, nazywany naturalnym „odkurzaczem” naszego organizmu.
Czym jest likopen?
Likopen to przeciwutleniacz, który należy do grupy karotenoidów, czyli naturalnych barwników występujących w roślinach. Dzięki swojej unikalnej strukturze chemicznej i cennym właściwościom uważany jest za jeden z najskuteczniejszych roślinnych przeciwutleniaczy, jakie występują w przyrodzie. To właśnie on odpowiada za czerwoną barwę owoców i warzyw. Jest dobrze rozpuszczalny w tłuszczach, a połączenie likopenu z tłuszczem sprawia, że nasz organizm lepiej go wchłania.
Właściwości likopenu
Likopen posiada szereg właściwości zdrowotnych. To właśnie on, z całej grupy karotenoidów, posiada najsilniejsze właściwości antyoksydacyjne – neutralizujące wolne rodniki. Wolne rodniki powstają w organizmie w wyniku działania wielu czynników. Przyczyniają się do powstania różnych chorób, w tym nowotworów. Likopen posiada działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Dodatkowo ma korzystny wpływ na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, a tym samym zmniejsza ryzyko zawału czy udaru. Stymuluje układ odpornościowy, hamuje nieprawidłowe procesy wzrostowe komórek. Zwiększa gęstość mineralną kości, a tym samym wpływa na ich wzmocnienie. Co ciekawe, likopen korzystnie wpływa na parametry męskiego nasienia.
Zobacz również: Antyoksydanty – czego o nich nie wiesz – Oh!me (ohme.pl)
Gdzie znajdziemy likopen?
Likopen przyswajany jest jedynie ze spożytego jedzenia. Ludzki organizm nie potrafi go wyprodukować. Dlatego tak ważne jest, by menu obfitowało w produkty go zawierające. Cennym źródłem likopenu są pomidory, czerwona papryka, dynia, buraki, arbuz, papaja, morele, owoce dzikiej róży. Najlepszym źródłem likopenu są czerwone pomidory, a w szczególności te długo dojrzewające na słońcu. Co ciekawe, likopen ukryty w pomidorach, pod wpływem wysokiej temperatury przekształca się do postaci, która jest znacznie lepiej wchłaniania z przewodu pokarmowego do krwioobiegu. Znajdziemy go również w przecierach pomidorowych, passacie pomidorowej i wszelkiego rodzaju sosach przygotowanych na bazie czerwonych pomidorów.
Likopen jako wyekstrahowany barwnik, używany jest jako dodatek do żywności – na opakowaniach oznaczony jest symbolem E160d. Znajdziemy go m.in. w dżemach, marmoladach, sosach.
Zobacz także Sok pomidorowy – zalety, przepis na domowy sok pomidorowy – Oh!me (ohme.pl)
Od czego uzależniona jest przyswajalność likopenu?
Przyswajanie likopenu uzależnione jest od wielu czynników.
- Na zwiększenie przyswajalności wpływa obróbka termiczna. Największe i najlepiej przyswajane dawki likopenu znajdują się w przetworach np. passatach, sosach, a nie w świeżych owocach.
- Likopen rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego większa ilość tłuszczu w diecie zwiększa jego wchłanianie.
- Zbyt duża ilość błonnika pokarmowego w diecie, a tym samym zbyt szybki proces przemiany materii, zmniejsza przyswajalność likopenu.
- U osób starszych likopen przyswaja się słabiej.
- Spożywanie alkoholu oraz palenie papierosów niekorzystnie wypływają na wchłanianie likopenu.
Zapotrzebowanie na likopen
Likopen to cenny składnik, posiadający działanie prozdrowotne. Dlatego tak ważne jest, by włączyć go do codziennej diety. Ile likopenu musimy dostarczyć organizmowi? By likopen mógł wykazać się korzystnymi właściwościami, powinniśmy przyjmować go od 10 do 25 mg każdego dnia. Przykładowo w 100 g świeżych pomidorów znajduje się od 3 do 7 mg likopenu, a w 100 g koncentratu pomidorowego jest go do 38 do 40 mg.
By zwiększyć ilość likopenu w diecie, słodkie napoje warto zastąpić sokiem pomidorowym, do owsianki lub jogurtu dodajmy borówki, lub kawałek arbuza, a smak domowych sosów pomidorowych wzbogaćmy łyżką koncentratu pomidorowego.
