Przyczyną gęstej krwi najczęściej jest odwodnienie i przyjmowanie leków. Niekiedy jednak zbyt nadmierna krzepliwość krwi wskazuje na choroby, np. na marskość wątroby, schorzenia hematologiczne lub autoimmunologiczne. Zazwyczaj w ich przebiegu odczuwane są inne dolegliwości.
Z czego wynika gęsta krew?
Składnikami ludzkiej krwi są: komórki, białka, woda i elektrolity. W odpowiednich proporcjach warunkują one gęstość i lepkość krwi. Zaburzenie składu, spowodowane nawet błahym czynnikiem, przyczynia się do wystąpienia zjawiska zagęszczenia krwi. Stan ten w większości przypadków nie daje żadnych objawów, a wykrywany jest podczas rutynowego badania krwi. Jednym z głównych powodów gęstej krwi jest niedostateczna podaż wody. Osoby pijące dziennie mniej niż rekomendowana minimalna ilość 2 litrów mają z reguły gęstą krew. Jest to jednak stan czasowy, który ulega unormowaniu po nawodnieniu organizmu. Wśród innych przyczyn gęstej krwi wskazuje się na przetrenowanie i przebywanie w warunkach wysokogórskich, powyżej 2500 m n.p.m.
Gęsta krew to bardzo często przypadłość ludzi otyłych i nieuprawiających żadnej aktywności. Do przewlekłego zagęszczenia surowicy może także dojść na skutek przyjmowania niektórych leków, m.in. doustnej antykoncepcji hormonalnej, palenia papierosów i ciąży. Zbyt gęsta krew niekiedy jest oznaką zachodzących w organizmie patologii, m.in.: chorób autoimmunologicznych, chorób reumatycznych, obciążeń genetycznych, chorób hematologicznych, np. trombofilii (wrodzonej lub nabytej).
Konsekwencje nadmiernej krzepliwości krwi
Przewlekła, zbyt duża gęstość krwi może prowadzić do szeregu powikłań. Jednym z poważniejszych jest tworzenie się skrzepów i zatorów zamykających światło żył i tętnic. Prowadzi to do niedotlenienia organu, a w konsekwencji do udaru lub zawału, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia. Nadmierna gęstość krwi może skutkować również zatorowością płucną, martwicą skóry, zakrzepicą żył. W przypadku poważnego stanu zdrowia oprócz gęstej krwi wskazuje się na występowanie innych objawów, m.in.: duszności, bólu głowy, zaburzeń widzenia. Pacjent skarży się ponadto na szybkie zmęczenie, apatię, senność, brak energii. Gęsta krew kobiet w ciąży może prowadzić do powstawania zatorów, które zwiększają ryzyko poronienia i obumarcia płodu.
Czy gęsta krew wymaga leczenia?
Gęsta krew w przypadku odwodnienia nie wymaga leczenia, a jedynie nabycia nawyku picia odpowiedniej ilości wody. Osoby trenujące przed oddaniem próbki krwi do badania powinny zadbać o odpoczynek. Pacjentom otyłym zalecana jest zmiana nawyków żywieniowych i regularna aktywność fizyczna, która przyspieszy krążenie krwi i odpowiednio ją dotleni. Niepokój powinny natomiast wzbudzić objawy ogólnoustrojowe, które występują wraz z nadmiernie gęstą krwią. Diagnostyka opiera się na badaniach laboratoryjnych z szerokim pakietem morfologii, OB, testem agregacji płytek, badaniem MPV i testem łączenia trombocytów. Leczenie stanu nadmiernie gęstej krwi uzależnione jest od odpowiedzialnego za niego czynnika. W przypadku wykrycia schorzeń hematologicznych pacjentowi podawane są preparaty z heparyną, która ma właściwości rozrzedzające krew.
