Ból nerek nie przydarza się codziennie. Zapewne dlatego tak często jest on mylony z bólem kręgosłupa i ignorowany, bądź niewłaściwie leczony. Ponieważ nerki chorują „po cichu”, osoby, które dotyka ten problem, nie są świadome zagrożenia. Jakie jeszcze objawy powoduje ból nerek, co oznacza w ciąży, i jak sobie pomóc, gdy się pojawi?
Nerki to bardzo „pracowity” narząd, który nieustannie wykonuje ważną dla organizmu pracę. Nerki zbudowane są z około miliona nefronów, w których nieustannie filtrowana jest krew. W ciągu doby przepływa przez nie nawet 1500 litrów krwi, z czego organizm wydala około 1,5-2 litry moczu. Podczas filtrowania organizm pozyskuje i wchłania wartościowe substancje, takie jak: białka, aminokwasy, glukozę, elektrolity. Substancje toksyczne i zbędne usuwane wraz z moczem. Dzięki wytężonej pracy nerek regulowane jest także ciśnienie osmotyczne, oraz ilość i skład płynów ustrojowych. Nerki pełnią także funkcję wydzielniczą dla hormonów, enzymów oraz kalcytriolu, czyli aktywnej formie witaminy D.
Ból nerek – objawy
Ból sam w sobie nie oznacza, że zawsze dzieje się coś złego, ale warto go potraktować jako sygnał alarmowy. Często pada pytanie, jakie objawy daje ból nerek? Ból nerek mylony jest z bólami pochodzącymi od kręgosłupa, z powodu lokalizacji. Nerki są parzystym narządem zlokalizowanym na tylnej ścianie jamy brzusznej poza jamą otrzewnej, po obu stronach kręgosłupa lędźwiowego, poniżej dolnej krawędzi żeber. Właśnie to sąsiedztwo może powodować kłopoty z określeniem źródła bólu.
Ból nerek a ból kręgosłupa
Ból nerek i objawy mu towarzyszące czasem pojawiają się nagle i są bardzo gwałtowne, a w innym przypadku nasilają się stopniowo, zaczynając od dyskomfortu w okolicy pleców. Trzeba wiedzieć, że ból kręgosłupa różni się od bólu nerek. W przypadku kręgosłupa, ból nie jest przeszywający, zazwyczaj narasta po długim czasie w jednej pozycji, np. podczas siedzenia, lub po wysiłku fizycznym. O ile nie doszło do urazu kręgosłupa czy też np. wypadnięcia dysku, ból może być silny, ale nie zwala z nóg, jest raczej tępy i jednostajny. Natomiast ból nerek jest przeszywający, pojawia się bez ostrzeżenia, promieniuje poziomo z jednej do drugiej nerki lub w stronę pachwiny. Wbrew pozorom, nie dotyczy środka pleców, ale okolicy jednego boku. Może pojawić się tkliwość i silna wrażliwość na ból w okolicy nerek. Ból spowodowany kolką nerkową uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
Ból nerek – objawy towarzyszące
Bólowi nerek mogą towarzyszyć inne dolegliwości, które uzależnione są od przyczyny bólu. Pacjenci skarżą się często na towarzyszące bólowi problemy takie jak: nacisk na pęcherz, pieczenie podczas oddawania moczu, częstomocz lub skąpomocz. Może pojawić się krwiomocz, gorączka, dziwny zapach i barwa moczu, nudności, wymioty, pieczenie w podbrzuszu, złe samopoczucie, osłabienie.
Ból nerek – możliwe przyczyny
Ból nerek – atak kolki nerkowej
Kolka nerkowa jest efektem kamicy nerkowej, czyli sytuacji, w której w drogach moczowych pojawiają się nierozpuszczalne złogi różnych substancji obecnych w moczu. Gdy „piasek”, który zazwyczaj wydalany jest bezboleśnie wraz z moczem „obudowuje się” w inne substancje, które nie są wypłukiwane z dróg moczowych, formują się duże złogi. Gdy te zaczynają przemieszczać się od nerki przez moczowód, do pęcherza, dochodzi do ataku kolki nerkowej, która charakteryzuje się trudnym do zniesienia bólem. Ogromny ból, porównywany do bólu porodowego, odczuwalny jest w okolicy lędźwiowej. Ból okolicy nerek w kolce, to nie jedyne objawy. Mogą się również pojawić nudności, wymioty, wzdęcia, niepokój, bladość skóry, potliwość. Pacjent odczuwa silną potrzebę skorzystania z toalety, jednak częste wizyty skutkują jedynie oddaniem moczu w bardzo małych ilościach, czasem z obecnością krwi.
Ból nerek – kłębuszkowe zapalenie nerek
Kłębuszkowe zapalenia nerek to grupa chorób nerek, będących efektem procesu zapalnego kłębuszków nerkowych, powodujących nieprawidłową pracę nerek. Kłębuszkowe zapalenie nerek może pojawić się w formie:
- ostrej i przemijającej – trwające od 1. do 3. tygodni. Przy ostrym przebiegu zapalenia mogą pojawić się objawy takie jak: nudności, brak apetytu, skąpomocz, pogorszenie samopoczucia. Najczęściej z tego powodu cierpią dzieci i młodzież.
- przewlekłej – długo bezobjawowe, trwające latami i ostatecznie prowadzące do niewydolności nerek. Najczęściej pacjenci dowiadują się o chorobie przy okazji wykonywania badania moczu z innego powodu.
W ciężkim przypadku kłębuszkowego zapalenia nerek, mogą pojawić się także obrzęki twarzy i kostek, oraz zaburzenia widzenia jako wynik wysokiego ciśnienia krwi i nadmiaru wody w organizmie.
Ból nerek – odmiedniczkowe zapalenie nerek
Odmiedniczkowe zapalenie nerek najczęściej powoduje zakażenie przez bakterie E.coli. Poza tym, że występuje silny ból lędźwi, może pojawić się parcie na pęcherz i ból przy oddawaniu moczu. Charakterystyczna jest wysoka gorączka, dreszcze, niekiedy nudności i wymioty, osutka plamisto-grudkowa na skórze. Odmiedniczkowe zapalenie nerek wymaga leczenia antybiotykiem.
Śródmiąższowe zapalenie nerek
To proces zapalny, który pojawia się w nerkach, poza kłębuszkami nerkowymi. Pojawiają się nacieki komórek zapalnych, które prowadzą do zaburzeń czynności nerek. Gdy stan zapalny pojawi się u osoby zdrowej nagle, mówimy o ostrym śródmiąższowym zapaleniu nerek. Przyczyną ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek w ok. 70% przypadków są leki. Jeśli proces zapalny nie jest leczony i trwa długi czas, choroba przekształca się w przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek. W tym przypadku pojawia się bliznowacenie tkanki i dochodzi do niewydolności nerek. Choroba objawia się tępym bólem w okolicy lędźwiowej, gorączką, wysypką na skórze w różnych miejscach na ciele, krwiomocz i bóle stawów.
Ból nerek w ciąży
Podczas ciąży organizm ciężarnej przechodzi szereg zmian. Nerki również im podlegają powiększając się o ok. 1 cm, ponieważ przepływ krwi przez nie wzrasta nawet o 80%. Pod wpływem hormonów ciążowych pojawia się tzw. fizjologiczne wodonercze ciężarnych, do tego dochodzi ucisk rosnącej macicy. To może wpływać na odczuwane przez ciężarne ból nerek w ciąży. Dolegliwości bólowe okolicy krzyżowo-lędźwiowej od II trymestru są w tym czasie częste, ale mogą mieć różne przyczyny. Powodować je może zarówno nacisk na kręgosłup, jak i kamica moczowa, zakażenie układu moczowego, stany zapalne nerek i inne. Każdy niepokojący ból okolicy nerek w ciąży należy kontrolować u lekarza. Wykonanie badania moczu, stężenie kreatyniny, czy USG układu moczowego pozwolą określić przyczynę bólu.
Fot. iStock
Ból nerek – jak sobie pomóc?
Często pojawia się pytanie, jak sobie pomóc, gdy pojawia się ból nerek? Doraźnie można ratować się zażyciem niesteroidowych leków przeciwzapalnych, czy preparatów o działaniu rozkurczowym. Pomocne mogą być ciepłe okłady lub rozluźniająca ciepła kąpiel, jednak dolegliwości, zwłaszcza gdy trwają długo lub przybierają na sile, zawsze należy skonsultować z lekarzem.
