Post wielkanocny to temat, który często wywołuje pewne wątpliwości. Problematyczne bywa to, kiedy właściwie wypada i ile powinien trwać. Kłopot sprawia także to, co można, a czego nie można podczas niego spożywać, oraz kto powinien zastosować się do jego zasad, a kto jest z nich zwolniony? Post wielkanocny a ścisły post — warto znać między nimi różnice.
Post zwykły i ścisły post wielkanocny to dwa różne zagadnienia. Oba mają przygotować wiernych do świadomego uczestnictwa w obchodach Wielkiej Nocy.
Co to jest ścisły post wielkanocny?
Post ścisły obowiązuje w Kościele Katolickim w 2 dni — w Środę Popielcową oraz w Wielki Piątek. Obecnie nie ma przepisów, które nakazywałyby wiernym przestrzegania postu w Wielki Czwartek czy w Wielką Sobotę. Post Wielkanocny nie obowiązuje również w Niedzielę Zmartwychwstania — wtedy już można zasiąść z bliskimi do tradycyjnego i obfitego śniadania wielkanocnego.
Ścisły post wielkanocny jest związany zarówno z ograniczeniem, ilości jak jak jak i jakości posiłków (połączenie postu jakościowego i ilościowego).
Fot. iStock/post wielkanocny
Zakłada odstawienie mięsa (poza rybami) oraz ograniczenia posiłków do jednego sycącego i dwóch pomniejszonych. Według prawa kanonicznego ścisły post obowiązuje osoby od 18 do 60 roku życia. Nie obowiązuje natomiast dzieci i osób starszych, oraz chorych, którym mogłoby zaszkodzić restrykcyjne ograniczenie ilości oraz rodzaju pokarmów.
Wielki Post wielkanocny — jakościowy lub ilościowy
Zwykły post obowiązuje w trakcie Wielkiego Postu poprzedzającego Święta Wielkanocne. Tzw. Wielki Post, to 40-dniowy okres pozwalający na duchowe przygotowanie się do Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Ustanowiono go we wczesnym średniowieczu, jako pamiątkę 40-dniowego przebywania Jezusa Chrystusa na pustyni. Wielki Post nadal obowiązuje, choć od czasów średniowiecza przeszedł pewne korekty zasad.
To, co się nie zmienia, to zachęcanie wiernych do spędzenia tego czasu na duchowym rozwoju, unikaniu hucznych zabaw, a także — w miarę możliwości — przestrzegania postu. W tym czasie należy zwracać większą uwagę na to co, i w jakich ilościach pojawia się na talerzach. Wierni również stawiają przed sobą postanowienia wielkopostne, w ramach których odmawiają sobie przyjemności, które są im szczególnie bliskie.
Fot. iStock/post wielkanocny
Post ma być czasem wstrzemięźliwości i wyciszenia. Ważne jest zastanowienie się nad swoim życiem, okazywanie miłosierdzia innym, oraz refleksja nad grzechami. Poza ścisłym postem, który obowiązuje jedynie w wyżej określone dni, może być przeprowadzony jako post ilościowy lub jakościowy.
Post jakościowy
Post jakościowy odnosi się do jakości tego, co podawane jest podczas posiłku. Chodzi w nim o to by, powstrzymać się od spożywania pokarmów mięsnych, w tym także zup, których bazą jest mięso (na przykład rosół). Należy także zrezygnować z potraw zawierających krew, szpik kości, słoninę, mózg, czy przeróżne wyciągi z mięsa. Można natomiast sięgać po ryby, jaja, nabiał, ale także masło, czy odrobinę smalcu. Można także spożywać żaby, żółwie, ślimaki, czyli wodne zimnokrwiste zwierzęta.
Poza tym post jakościowy jest obowiązkowy we wszystkie piątki roku, za wyjątkiem uroczystości bardzo ważnych, takich jak pierwszy piątek po Wielkanocy. Post jakościowy dotyczy osób od ukończenia 14 roku życia, z wyłączeniem osób chorych oraz stołujących się w miejscach takich jak jadłodajnie, które nie dają możliwości rozgraniczenia produktów użytych do posiłku.
Fot. iStock/post wielkanocny
Post ilościowy
Post ilościowy to post, który zakłada ograniczenie się do jednego sycącego posiłku w ciągu dnia, ze skromnym śniadaniem i kolacją. W jego trakcie dozwolone jest spożywanie produktów mięsnych. Ten rodzaj postu powinien być respektowany przez wiernych po 18 roku życia, a przed 60 rokiem życia.
