Mówienie przez sen to jedna z parasomnii, czyli zaburzeń snu. Poza tym, że osoba śpiąca generuje hałas, który może wybudzać osobę śpiącą obok, to zaburzenie nie niesie za sobą żadnych negatywnych skutków dla osoby śpiącej. Skąd się bierze mówienie przez sen, co ono oznacza, czy trzeba leczyć to zaburzenie?
Czym są parasomnie?
Parasomnie to mimowolne zachowania, które występują podczas snu. Nie kontrolujemy ich, a najczęściej nawet nie zdajemy sobie świadomości, że coś się z nami w nocy dzieje. Zaburzenia snu można zaobserwować podczas przejścia w stan między czuwaniem i snem. Dzieje się ta w fazie wybudzeń, bez szybkich ruchów gałek ocznych (non-rapid eye movement – NREM) oraz w trakcie snu w fazie z szybkimi ruchami gałek ocznych (rapid eye movement – REM). Do najbardziej znanych zaliczamy lunatykowanie, paraliż senny, koszmary senne, a także mówienie przez sen.
Osoba, której dotyczy mówienie przez sen w fazie NREM może wypowiadać pełne, logiczne zdania. Na etapie głębokiego snu (REM) trudniej jest zrozumieć, co dana osoba mówi, a nawet wypowiadane słowa mogą być bełkotliwe i zupełnie niezrozumiałe, wypowiedziane w wielkim pośpiechu, zdania urywane.
Fot. iStock
Mówienie przez sen może przybierać różne formy:
- łagodne, które rejestrowane jest rzadziej niż raz w miesiącu;
- umiarkowane, pojawiające się raz w tygodniu, całe zajście nie powoduje wybudzenia osoby śpiącej obok;
- ciężkie, gdy ktoś mówi przez sen co noc, robi przy tym sporo hałasu do tego stopnia, że budzi osoby śpiące w tym samym pokoju.
Mówienie przez sen u dzieci
Mówienie przez sen u dzieci może niepokoić, ale zupełnie normalne i niegroźne zjawisko. To niegroźne zaburzenie może dotyczyć nawet połowy z nich. Najczęściej można obserwować je u dzieci między 3. a 10. rokiem życia. Mówienie przez sen u dzieci zazwyczaj pojawia się, gdy są one narażone na silne i negatywne emocje, z którymi jeszcze sobie nie radzą dość dobrze.
Przyczyny mówienia przez sen
Naukowcy zaobserwowali pewną tendencję do „rodzinnego” mówienia przez sen. Często rodziców osób cierpiących na to zaburzenie również dotyczył ten problem. Ponadto wyszczególniono kilka innych czynników zwiększających ryzyko pojawienia się tej parasomnii. Należą do nich m.in.:
- gorączka;
- spożywanie alkoholu i innych substancji wpływających na funkcjonowanie mózgu;
- narażenie na przewlekły stres i napięcie psychiczne;
- brak dostatecznej ilości snu;
- depresja oraz zaburzenia nerwicowe i lękowe;
- zespół stresu pourazowego.
Fot. iStock
Mówienie przez sen — objawy, o czym mówimy?
Mówienie przez sen ma oczywiste objawy, co zależy od nasilenia zaburzenia. Choć zdarza się, że można zrozumieć, co dana osoba mówi przez sen, to jednak najczęściej wypowiadane słowa są przypadkowe. Często wypowiedzi są niewyraźne i trudne do zrozumienia. Poza wypowiadaniem całych słów śpiący mogą również je wykrzykiwać, mamrotać, mruczeć lub pojękiwać. Najczęściej można wyłapać krótkie, zaprzeczające czemuś komunikaty z użyciem słowa „nie”. To brzmi tak, jakby śpiący się z kimś kłócił lub próbował czegoś uniknąć, co przybiera zazwyczaj charakter negatywno-emocjonalny. Może pojawić się niepokój, czy też zdenerwowanie przebijające z „wypowiedzi”. Naukowcy zauważyli także w wielu przypadkach pewne pobudzenie ruchowe osoby śpiącej, np. przewracanie się w łóżku podczas wypowiadania słów, choć nie jest to reguła.
W wielu przypadkach między kolejnymi zdaniami pojawia się pauza i wypowiadane jest następne zdanie. Co ciekawe, naukowcy, którzy zajmują się tematem zaburzeń sennych stwierdzili, że podczas mówienia przez sen często pojawiają się przekleństwa, nawet u osób, które na co dzień nie używają tego typu słów. Nie można przy tym porozumieć się z osobą śniącą i jednocześnie mówiącą przez sen.
Mówienie przez sen i jego objawy są oczywiste dla osoby, która obserwuje daną sytuację, ale osoba mówiąca przez sen nie pamięta tego i jest nieświadoma dotyczącego jej zaburzenia.
Fot. iStock
Czy mówienie przez sen trzeba leczyć?
Mimo iż samo określenie mówienia przez sen jako zaburzenia brzmi poważnie, w większości przypadków nie stanowi problemu dla osoby mówiącej, i nie wymaga leczenia. Natomiast lekarza należy odwiedzić wówczas, gdy mówienie przez sen pojawia się każdej nocy, i dodatkowo towarzyszą mu inne zaburzenia, takie jak lunatykowanie czy pojawiają się lęki. W takim przypadku specjalista może zlecić wykonanie polisomnografii, czyli badania określającego czynność ciała w czasie snu. Badanie pozwala na zarejestrowanie fal mózgowych, tętna, poziom tlenu we krwi, oraz ruchów oczu i nóg w trakcie snu, co jest pomocne przy weryfikowaniu zaburzeń snu.
Najczęściej poprawa higieny snu okazuje się skutecznym sposobem na mówienie przez sen. Zakłócony rytm dobowy i niedostatek snu źle wpływa na organizm i może nasilać problem. Warto wyciszyć się przed nocnym odpoczynkiem, zrelaksować. Najlepiej odłożyć na bok telefon i wyłączyć telewizor, aby nie atakować mózgu bodźcami przed samym zaśnięciem. Warto wieczorem wywietrzyć i zadbać o odpowiednią temperaturę w sypialni, ponieważ zbyt nagrzane pomieszczenie może utrudniać spokojny sen.
FB/ohmepl
