Poniżej kilka kroków, które przydadzą się każdemu początkującemu żeglarzowi, a także każdemu, który chce odświeżyć wiedzę z zakresu podstaw żeglugi. Pamiętaj, że żadna wiedza teoretyczna nie zastąpi godzin ćwiczeń i praktyki. Odpowiednie zaplecze może ułatwić naukę, kiedy staniesz już na pokładzie. Poniżej krótki poradnik, jak w kilku krokach przygotować się do nauki żeglowania.
Teoria żeglarstwa – słowniczek
Przed wejściem na pokład warto wiedzieć, o co zostanie się poproszonym. Żeglarstwo charakteryzuje się pokaźnym słowniczkiem leksyki żeglarskiej, który dla laika może brzmieć jak obcy język. Poznanie budowy łodzi stanie się kluczową umiejętnością, kiedy otrzymasz zadanie, które nie będzie mogło czekać.
Oto parę wartych zapamiętania zwrotów ze słownika żeglarskiego, które na pewno usłyszysz podczas pływania:
- dziób – przód,
- rufa – tył,
- burta – bok statku,
- bom – belka pozioma, do której mocuje się żagiel,
- kabestan – kołowrotek regulujący żagle,
- knagi – elementy, do których mocujemy liny,
- kil (stępka) – belka konstrukcyjna łodzi,
- miecz – statecznik,
- szoty – liny do manewrów,
- cuma – lina mocująca,
- baksztag – lina wzmacniająca żagiel,
- flanta – bezwietrzna pogoda,
- z forewindem – z wiatrem,
- w bajdewindzie – pod wiatr,
- trawers – prostopadle do wiatru,
- refowanie – częściowe zwinięcie żagla.
To jedynie podstawy podstaw, a na drodze ku patentowi żeglarskiemu poznasz jeszcze całe mnóstwo nowych słówek i zwrotów. Od czegoś trzeba zacząć.
Nauka żeglowania “na sucho”
Nic nie zastąpi godzin praktyki na statku i nie nauczy aspirującego żeglarza tak, jak nieuniknione błędy. Sama teoria nie wystarczy, aby pojąć zasady żeglugi, ale zdecydowanie może pomóc. Podczas gdy nadmierna pewność siebie u amatora może wywołać olbrzymie niebezpieczeństwo, o tyle nawet pobieżne pojęcie teoretyczne może ułatwić nam naukę w przyszłości.
Przed nauką przyjrzyj się poradnikom manewrów dla żeglarzy. To właśnie z nich oswoisz się z nazewnictwem, a później prościej będzie poukładać sobie wszystkie kroki w głowie.
Czymś co możesz opanować bez wejścia na statek, jest wiązanie węzłów. Na statku znajomość przynajmniej podstawowych z nich jest kluczowa, żeby zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym, a także ułatwić wszystkim pracę.
Ćwiczyć możesz wszędzie przy użyciu kawałka liny lub sznurka. Najprostszym z węzłów jest “ósemka”, która ma przytrzymywać liny. Innymi z kluczowych węzłów, jakie musisz poznać, są węzły cumownicze, a także ratownicze.
Naucz się pogody
Oprócz technicznych zagadnień związanych z żeglugą konieczne jest przygotowanie się na każde możliwe okoliczności pogodowe. Będąc na statku, mamy niewiele kontroli na wpływ warunków atmosferycznych na statek i nie możemy z niego zejść.
Kluczowe jest zrozumienie zachowań chmur, frontów i deszczów oraz przewidywanie pogody, jaka czeka na wodzie. Oto kilka aspektów, które w tym pomogą:
- nawet krótkoterminowa prognoza pogody powinna dać dokładne dane co do warunków, jakie będą panować na wodzie,
- warto odwiedzać witryny internetowe lokalnych akwenów w poszukiwaniu baz pogodowych, pomocne mogą też być raporty lokalnej straży przybrzeżnej,
- zapoznaj się ze skalą Beauforta – na jej podstawie określisz, co może czekać w danych warunkach pogodowych, zrozumiesz też niebezpieczeństwa, jakie niesie za sobą wiatr i nauczysz się radzić sobie z ich skutkami; musisz wiedzieć, kiedy zawijać do portu,
- polub się z barometrem, gdyż nie służy on do dekoracji; śledzenie zmian ciśnienia atmosferycznego może uratować przed narażeniem się na złą pogodę; jeśli ciśnienie spada, możesz spodziewać się złej pogody, a kiedy zauważysz, że rośnie, wiatry i deszcze powinny się uspokoić,
- poznaj podstawy meteorologii, takie jak zależności pomiędzy niżami a wyżami; koniecznie zrozum zasady ruchu mas powietrza od wyżów do niżów, cyrkulację powietrza i efekt Coriolisa, czyli zakrzywienie toru ruchu; bierz na nie poprawkę, gdyż Ziemia jest obracającym się układem; koniecznie oswój się z wyglądem izobarów na mapie ciśnień, by poznać rozmiary frontu atmosferycznego,
- poznaj rodzaje chmur i ich właściwości – obserwacja nieba pozwoli trafnie ocenić pogodę na krótką przyszłość.
Bezpieczne żeglowanie
Oto kilka podstawowych zasad bezpieczeństwa na pokładzie:
- naucz się radzić sobie z przewrotkami,
- zaczynaj od nauki pod okiem osoby doświadczonej, a najlepiej wykwalifikowanego instruktora,
- zawsze pilnuj bezpieczeństwa na akwenie, zarówno swojego, jak i innych; unikaj zagrożeń i zrób wszystko, żeby takiego nie tworzyć – żeglowanie wymaga stuprocentowego skupienia i nie możesz nawet na chwilę stracić czujności,
- naucz się pływać, na wypadek wywrotki lub spadnięcia z łódki,
- koniecznie noś kapok.
Nie ma wątpliwości, że w nauce żeglowania konieczne jest przygotowanie merytoryczne. Na wodzie kluczowe stają się tak cenne umiejętności, jak znajomość pogody, działanie statku, sprawne poruszanie się po nim, czy zasady bezpieczeństwa. Dlatego zawsze pamiętaj o każdym z wyżej wymienionych punktów, aby Twoje doświadczenia z żaglami były bezpieczne i zadowalające.
Materiał prasowy Travelduck