O ile dla osób uwielbiających lato i urlopowiczów bezchmurne niebo oraz wysokie temperatury to spełnienie marzeń, o tyle dla dzieci mogą być one uciążliwe, a nawet niebezpieczne dla zdrowia. Szczególnie wrażliwe są niemowlęta, które znacznie gorzej znoszą gorące dni niż ich starsze rodzeństwo czy dorośli. Dowiedz się, jak dbać o malucha w wakacje, aby uchronić go przed negatywnymi skutkami upałów.
Ochrona przed przegrzaniem
Jeśli na dworze jest wyjątkowo gorąco, należy przede wszystkim pamiętać, że maluchy odczuwają temperaturę podobnie jak dorośli, jednak są od nich bardziej podatne na odwodnienie. Warto zatem wybierać dla nich ubranka, które będą lekkie i przewiewne, z takich tkanin jak bawełna czy len, które pozwolą skórze oddychać. Najlepsze będą te w jasnych kolorach – nie przyciągają one dodatkowych promieni słonecznych. W gorące i słoneczne dni niezbędna będzie także ochrona głowy – dla najmłodszych w postaci bawełnianej czapeczki, a dla starszych – kapelusika lub czapki z daszkiem. Podczas spacerów należy wybierać miejsca jak najlepiej ocienione, w otoczeniu drzew. Skóra niemowląt nie jest jeszcze bowiem przystosowana do działania promieni słonecznych oraz nie poci się tak jak u dorosłego – przebywając w pełnym słońcu, łatwo więc o udar lub poparzenia.
| O czym jeszcze warto pamiętać, planując spacer z maluszkiem? Przede wszystkim należy unikać godzin pomiędzy 11.00 a 15.00 – wtedy słońce świeci najmocniej, a temperatura powietrza jest najwyższa. Najlepszą porą na spacer będzie wczesny poranek lub późne godziny popołudniowe. Oprócz odpowiedniego ubioru i ochrony głowy, dla zwiększenia ochrony przed szkodliwym działaniem słońca skórę maluszka należy posmarować kremem z wysokim filtrem, w przypadku nieco starszych dzieci sprawdzą się także okulary przeciwsłoneczne Warto zabrać ze sobą również chusteczki nawilżane lub wodę w sprayu, by od czasu do czasu ochłodzić twarz maluszka. |
Czego bezwzględnie nie robić
Zdarza się, że rodzice chcąc ochronić swojego maluszka przed oparzeniami lub owadami, zasłaniają wózek pieluszką – jest to jednak bardzo niebezpieczne dla zdrowia dziecka. Temperatura w tak zabudowanym wózku jest znacznie wyższa niż na zewnątrz, ponadto nie ma w nim cyrkulacji powietrza. Może to powodować złe samopoczucie niemowlęcia – napady gorąca, przyspieszony puls czy nawet utratę przytomności. Niedopuszczalne jest również zostawianie dziecka w nagrzanym samochodzie – nawet na krótko. W ciepłe dni wnętrze pozostawionego samochodu zamienia się w „piekarnik”, a temperatura niektórych elementów może osiągnąć niemal 70°C[1]!
Niektórzy rodzice w trakcie upałów pozwalają swoim pociechom ochłodzić się w pobliskiej fontannie – choć dla dziecka to niezwykła frajda, może wiązać się z poważnym zagrożeniem. Woda w fontannach krąży w obiegu zamkniętym i jest zbiornikiem ogólnodostępnym – mogą się do niej dostać zarówno zanieczyszczenia z otoczenia, jak i zwierzęta. Kąpiel w takiej wodzie grozi zakażeniem grzybiczym, bakteryjnym, stanem zapalnym spojówek czy chorobami odzwierzęcymi. W trosce o bezpieczeństwo dziecka należy również zrezygnować z kąpieli w miejscach niestrzeżonych.
Nawadnianie to podstawa
Warto pamiętać, że organizm małego dziecka znacznie gwałtowniej reaguje na zaburzenia związane utratą płynów, dlatego podczas upałów nie trudno o odwodnienie. O wystąpieniu odwodnienia u dziecka mogą świadczyć różne dolegliwości, jednak nie wszystkie są charakterystyczne, np. płacz (bardzo często z mniejszą objętością łez), rozdrażnienie czy senność[2]. O odwodnieniu świadczyć może również zmniejszona lub niska ilość oddawanego moczu, suchość skóry czy błon śluzowych[3]. Jeśli wystąpią tego typu objawy należy poinformować lekarza, który określi stopień odwodnienia[4]. Woda to najlepszy sposób na zaspokojenie pragnienia dziecka – jest to jedyny płyn służący nawadnianiu, zalecany dzieciom bez szczególnych ograniczeń[5],[6]. Właśnie dlatego soki, słodkie herbatki czy kompoty warto zastąpić zwykłą wodą – poza tym, że nie ma w niej konserwantów, barwników i wzmacniaczy smaku, nie zawiera dodanego cukru. Jest to szczególnie istotne, gdyż jak pokazują wyniki badań[7], ponad 70% dzieci po 12. miesiącu życia spożywa nadmierną ilość cukru. Ważne jest więc, by ograniczać, a najlepiej wyeliminować z jadłospisu dziecka produkty będące jego źródłem, w tym również dosładzane napoje. To ważne, ponieważ prawidłowe nawyki żywieniowe ukształtowane w okresie 1000 pierwszych dni życia mają dużą szansę na przetrwanie aż do dorosłości!
| Jak nawadniać niemowlęta karmione piersią? Radzi specjalista ds. żywienia edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” Anita Laskowska: „Mleko kobiece aż w 80-90 % składa się z wody i wystarcza do zaspokajania wszystkich potrzeb niemowlęcia do 6. miesiąca życia – nawet w największe upały. Maluch może wtedy częściej domagać się pokarmu mamy, jednak karmienie zapewne będzie trwało krócej. Jeśli niespełna półroczne niemowlę ma swobodny dostęp do piersi, nie trzeba dopajać go wodą. Dopiero w momencie rozszerzania diety zalecane jest, by dziecku do picia podawać właśnie wodę. Istotne jest, by o swoim nawodnieniu pamiętały również mamy. Co prawda, ilość wypitej wody nie przekłada się bezpośrednio na ilość wytworzonego mleka, jednak odwodnienie może mieć wpływ na sam przebieg laktacji. Dlatego mama powinna zaspokajać pragnienie systematycznie pijąc wodę”. |
[1] https://asunow.asu.edu/20180516-discoveries-asu-study-hot-cars-can-hit-deadly-temperatures-within-one-hour
[2] Pieścik-Lech M. i wsp., Ostra biegunka infekcyjna, w: Szajewska H, Horvath A., Żywienie i leczenia żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna praktyczna, Kraków, 2017.
[3] Ibidem.
[4] Guarino A. i wsp., European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases Evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: Update 2014, JPGN 2014, 59.1, 132-152.
[5] Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria, 2014, T. 11, 321-338.
[6] Woś H. i wsp., Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń dotyczących spożycia wody i innych napojów przez niemowlęta, dzieci i młodzież, Standardy Medyczne/Interna, 2010, T. 1, 7–15.
[7] Raport z badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok”, Instytut Matki i Dziecka, 2017. Badanie zostało zainicjowane przez Fundację NUTRICIA.
Artykuł powstał w ramach akcji: 1000 pierwszych dni dla zdrowia.
