Czy warto zredukować sklepową chemię domową? Oczywiście, że tak! Lista argumentów za domowymi środkami czystości jest nieskończenie długa, a lista tych przeciw dużo krótsza, ale niestety mniej opłacalna dla producentów detergentów. Na szczęście coraz większa świadomość nas, konsumentów, powoli wypycha sodę i ocet w światła jupiterów. Domowe środki czystości stają się modne, ale niekoniecznie tańsze, a ja należę do tych osób, które każdą złotówkę oglądają dwa razy, zanim zrobią z niej użytek.
Skoro 1 kg sody kosztuje 4 zł, a opakowanie sklepowego specyfiku na bazie sody 16 zł za 200 g, to, no cóż… Każdy powinien znaleźć własny argument. Mój to dodatkowe 800 zł, które mogę przelać na konto oszczędnościowe oraz 70 plastikowych opakowań i tym samym 11 spacerów do śmietnika mniej. O spokojnym śnie bez koszmarów z moim dzieckiem połykającym kostkę w.c. w roli głównej już nie wspomnę.
Aby przekonać cię do eksperymentu, przedstawię ci kilka zalet domowych środków czystości:
- wiem, co jest w składzie takiego środka, więc mogę dobrać składniki bezpieczniejsze dla mojej rodziny
- są tańsze: w naszym domowym budżecie koszt detergentów i proszków do prania to ok. 100 zł miesięcznie. Za tę kwotę mam zapas sody, kwasku, mydła i octu na pół roku. Rachunek jest prosty
- są lepsze dla środowiska, są ładniejsze: uwielbiam widok ładnych słoików z sodą lub kwaskiem albo brązowych butli z płynem do prania; moim zdaniem wygląda to ładniej niż zestaw pstrokatych plastikowych butelek
- mogę kontrolować ich siłę: sama wiem najlepiej, w których obszarach potrzeba silniejszego środka, a w których mogę użyć delikatniejszego preparatu
- domowe środki mają wiele zastosowań: producenci sklepowej chemii przekonują nas, że potrzebujemy wielu rodzajów, by sprzątnąć dom – innego środka do wanny, innego do podłogi, a innego do fug. Nigdy nie mamy pewności, czy różne preparaty nie wejdą ze sobą w reakcję, a poza tym szkoda pieniędzy na tyle specyfików, skoro wystarczy jeden, do powierzchni podobnego typu
- są powrotem do dobrych tradycji: nowoczesność przyniosła nam wiele usprawnień, ale czasem zapominamy o rozwiązaniach, które są po prostu dobre i skuteczne; nie ma co wymyślać koła na nowo i poddawać się sile reklamy
- nie są trudne do przygotowania: tak, trzeba je przygotować i trzeba przeczytać przepis, ale to kwestia wprawy, jak z gotowaniem. Gdy raz się nauczymy, będziemy to robić bez zastanowienia
Stosując domowe środki czystości, pamiętaj o ważnych zasadach:
✓ zawsze sprzątaj w rękawiczkach; nawet naturalne detergenty mogą mieć właściwości żrące, np. soda kalcynowana,
✓ szykując domowy środek, dokładnie zapoznaj się z proporcjami składników i dawkowaniem,
✓ zanim użyjesz domowego specyfiku, sprawdź instrukcję i wskazówki czyszczenia podawane przez producenta,
✓ w miarę możliwości sprawdź działanie na niewidocznej powierzchni; obecnie sprzęt domowy jest produkowany z materiałów mieszanych, więc za każdym razem warto
sprawdzić działanie,
✓ upewnij się, czy twój sprzęt nie jest uszkodzony, nie ma rys czy pęknięć – w takim wypadku stosowanie jakiegokolwiek środka czyszczącego może pogorszyć sprawę.
Naturalne substancje czyszczące
Tak naprawdę większość zabrudzeń w domu wyczyścisz za pomocą kilku podstawowych substancji. Nie dość, że pewnie masz je w swojej kuchni, to jeszcze kosztują ułamek tego, co sklepowe środki czystości.
- Ocet biały lub jabłkowy: używały go już nasze babki, jednak przez dość ostry zapach został wyparty przez sklepowe środki. Obecnie na nowo zaczął być wykorzystywany do mycia kabin prysznicowych oraz okien. Wykorzystuje się go także do czyszczenia piekarnika oraz lodówki. Przygotowując środki na bazie octu, należy pamiętać, by nie łączyć go z sodą oczyszczoną, gdyż obie substancje po prostu się neutralizują. W burzliwej reakcji powstaje octan sodu, buzujący dwutlenek węgla i woda.
- Kwasek cytrynowy: to jeden z najpopularniejszych środków do ekologicznego czyszczenia i w wielu przepisach pojawia się zamiennie z sodą oczyszczoną. Najczęściej jest używany do odkamieniania sprzętu kuchennego, ekspresów do kawy, czajników – zarówno elektrycznych, jak i tradycyjnych. Świetnie sprawdza się również jako środek czyszczący,
nabłyszczacz do naczyń oraz dodatek do środków piorących. - Soda oczyszczona: jeśli chodzi o domowe środki czystości, soda to magia w proszku. Ma świetne właściwości czyszczące, odplamiające, zmiękczające i odświeżające. Świetnie usuwa osad z wanny, umywalki, zlewu czy sedesu, można ją wykorzystać do odladzania płytek, usuwania trawy na bruku, a nawet zapachu z kuwety.
- Soda kalcynowana, czyli węglan sodu: naturalny środek czyszczący i zmiękczający wodę; przez wiele lat był stosowany do prania, aż został wyparty przez sklepowe proszki. Obecnie coraz chętniej wraca się niego, bo bardzo dobrze radzi sobie z plamami z krwi, kawy, alkoholu, tłuszczu, z przypalonymi garnkami, powierzchniami silnie zabrudzonymi czy opanowanymi przez pleśń. Zmiękczona z jej pomocą woda ułatwia prasowanie tkanin oraz przedłuża żywotność wielu sprzętów (żelazek z generatorem pary, parownic, pralek, czajników).
- Woda utleniona: choć kojarzy się przede wszystkim z zastosowaniem medycznym, ewentualnie kosmetycznym, świetnie sprawdza się w sprzątaniu. Ma działanie dezynfekujące, skutecznie usuwa pleśń i zabija bakterie. W połączeniu z sodą zwiększa swoją skuteczność – doskonale czyści fugi, pozostawiając powierzchnię wolną od zabrudzeń.
- Czarne mydło lub każde inne proste mydło potasowe.
- Olejki eteryczne: naturalne ekstrakty roślinne o wysokim stężeniu; dostępne są w wielu zapachach i zostawiają naturalny aromat.
14 prostych trików, które zdecydowanie ułatwią i skrócą sprzątanie. Które z nich znasz?
Przepisy na podstawowe domowe środki czystości
Pasta sodowa (najprostsza i absolutnie świetna)
Sprawdzi się w czyszczeniu piekarnika, przypalonego garnka, fug łazienkowych, zlewu czy umywalki, doczyści również białe kubki z osadu z kawy i herbaty.
Składniki
- 300 g sody oczyszczonej
- 100 g soli kuchennej
- 2–3 łyżki wody lub płynu do zmywania
- olejek eteryczny
Sposób przygotowania
Zmieszaj suche składniki z wodą lub płynem do uzyskania gęstej pasty. Dolej kilka kropli olejku.
Proszek do prania
Składniki
- 1⁄2 szklanki sody kalcynowanej
- 1⁄2 szklanki boraksu
- szklanka startego mydła marsylskiego
- kilka kropli olejku eterycznego (opcjonalnie)
Sposób przygotowania
Wsyp wszystkie składniki do słoika, zakręć go i potrząśnij, by je wymieszać. Proszek przechowuj do miesiąca; na każde pranie należy użyć ok. 60 ml.
Płyn do prania na lżejsze zabrudzenia
Składniki
- 60 g mydła marsylskiego
- 2 l wody
- 40 g sody oczyszczonej
- 20 g sody kalcynowanej
- olejek eteryczny
Sposób przygotowania
Zetrzyj mydło marsylskie na wiórki. W garnku podgrzej wodę, dosyp mydło i mieszaj, dopóki się nie rozpuści. Wsyp sodę oczyszczoną oraz sodę kalcynowaną. Kiedy już wszystko się rozpuści, zdejmij garnek z palnika i zostaw do ostudzenia. Do zimnego płynu dolej 10 kropli olejku eterycznego.
Uniwersalny płyn do czyszczenia
Sprawdzi się do przecierania blatów kuchennych czy mycia płytek.
Składniki
- 0,2 l białego octu
- 0,3 l wody
- 1 1⁄2 łyżki stołowej czarnego mydła
- olejek eteryczny
Sposób przygotowania
Wlej wodę oraz ocet do szklanej butelki. Dodaj czarne mydło, wymieszaj. Dolej 10 kropli olejku eterycznego.
Płyn do podłóg drewnianych i paneli
Składniki
- 1 szklanka octu spirytusowego
- 5 l ciepłej wody
- kilka kropli olejku eterycznego (w łazience można użyć np. antybakteryjnego olejku z drzewa herbacianego)
Sposób przygotowania
Wszystko wymieszaj w wiaderku i umyj podłogę.
Płyn do mycia naczyń
Składniki
- sok z trzech cytryn
- 1 1⁄2 szklanki wody
- 1 szklanka soli drobnoziarnistej
- 1 szklanka białego octu
Sposób przygotowania
Zmieszaj sok cytrynowy z wodą, solą i octem. Gotuj w garnku przez ok. 10 minut, ciągle mieszając, dopóki płyn się nie zagęści. Jeszcze ciepły przelej do szklanego naczynia.
Fragment pochodzi z książki „Prosta organizacja”Agnieszki Kraków-Gorący
To nie jest kolejny poradnik dotyczący sprzątania! Książka, którą trzymasz w ręku, pomoże ci określić przyczyny chaosu panującego w twoim domu oraz je wyeliminować. Dzięki temu zyskasz trwałe efekty swoich wysiłków, a nie tylko stos rzeczy do oddania lub sprzedania.
Agnieszka Krakós-Gorący przeprowadzi cię krok po kroku przez cały proces organizacji przestrzeni, w której żyjesz. Pokaże proste rozwiązania, które będziesz mogła dostosować do swoich możliwości czasowych i logistycznych. Dowiesz się m.in.:
- Jak przestać otaczać się zbędnymi przedmiotami i zacząć kupować tylko to, co jest nam naprawdę potrzebne?
- Jak uporządkować dokumenty?
- Jak poradzić sobie z selekcją pamiątek i rzeczy sentymentalnych?
- Jak zoptymalizować wnętrze szafy?
- Jak stworzyć garderobę kapsułową?
- W jaki sposób przechowywać żywność w lodówce, by wydłużyć jej przydatność do spożycia?
