Kończy się czas na zadanie, które odłożyłaś na dalszy plan i zaczynasz odczuwać presję, której można było bardzo łatwo uniknąć. Takie sytuacje zazwyczaj wywołują mnóstwo trudnych emocji. Poczucie winy. Gniew. Niemoc. Niepokój. Jeśli cię to pocieszy, nie jesteś jedyna. Prokrastynacja to zły nawyk, którego bardzo trudno się pozbyć. Co trzeba zrobić, aby z nim zerwać? Jaka jest rola naszych emocji w wykonywaniu zadanej nam pracy? Pamiętajmy, że kiedy odwlekamy wykonanie jakiejś pracy, często później musimy poświęcić jej swój prywatny czas, żeby dotrzymać terminu. A czas jest jednym z najcenniejszych dóbr, jakie posiadamy.
Odkładanie na później ma swoje źródło w… motywacji. Niezależnie od tego, czy zadajesz sobie pytanie: „Czy powinnam zająć się tym zadaniem, czy obejrzeć kolejny odcinek mojego ulubionego serialu” – zazwyczaj wybierasz działanie, do którego najbardziej Cię motywuje. A motywacja do wykonania zadania opiera się na czterech elementach:
1. Oczekiwanie: Jeśli spodziewasz się sukcesu po wykonaniu jakiegoś zadania, masz większą motywację do pracy nad nim i oddania go w terminie, a nawet wcześniej. Jeśli natomiast podchodzisz do zadania z przekonaniem, że ci się nie uda, jest bardziej prawdopodobne, że będziesz odkładać je tak długo, jak to tylko możliwe. Uważaj, bo możesz stanąć pod ścianą, która zablokuje twój rozwój.
2. Wartościowanie: Jeśli uważasz, że zadanie jest nieważne, bezsensowne czy głupie, z większym prawdopodobieństwem będziesz odwlekać jego wykonanie. Może, jeśli to twoja częsta praktyka, warto się zastanowić, czy pracujesz w odpowiednim miejscu? Warto zastanowić się nad zadaniami, które pochłaniają twój czas i energię, i upewnić się, że są one zgodne z twoimi podstawowymi wartościami. Robienie w pracy tego, co cenisz, może wzmocnić twoją motywację i zmusić cię do szybkiego i regularnego odhaczania rzeczy z listy „do zrobienia”.
3. Impulsywność: Często czujesz lęk przed nieznanym. A emocje odciągają nas od rzeczy, które musimy zrobić. Kiedy skupiasz się na chwili obecnej i patrzysz na to, co musisz osiągnąć, z większym prawdopodobieństwem podejmiesz słuszną decyzję.
4. Opóźnianie: Mówiąc najprościej, im dłużej musisz czekać na nagrodę za zadanie, tym mniej jesteś zmotywowana do wykonania tego zadania.
Sposoby na zhakowanie cyklu prokrastynacji
Choć to niełatwe, oto kilka rad, jak możesz walczyć z prokrastynacją dzień po dniu.
1. Odpoczywaj, kiedy tego potrzebujesz
Twoje ciało jest najważniejszym narzędziem. Potrzebujesz go do załatwiania wszelkich spraw. Jeśli nie czujesz się dobrze, z dużym prawdopodobieństwem będziesz odkładać sprawy, dopóki nie poczujesz się wystarczająco dobrze, aby sobie z tym poradzić. Oznacza to, że musisz nadać priorytet swojemu dobremu samopoczuciu. Naucz się dobrze zarządzać energią przez cały dzień, zdrowo się odżywiaj, spaceruj po łonie natury, a może nawet pozwól sobie na drzemkę, jeśli masz do tego warunki.
2. Uporządkuj swoje miejsce pracy
Twoje miejsce pracy jest jednym z kluczowych czynników produktywności. Zagracona przestrzeń, a nawet komputer z zagraconym pulpitem, rozpraszają twoją uwagę. Teraz, gdy wiele z nas pracuje w domu, ważne jest, aby zachować granicę między życiem zawodowym a domowym. To kolejny rozpraszacz. Jak zachować zdrowy rozdział pracy od prywatności? Spróbuj na komputerze zrobić profile służbowy i prywatny, wyznacz miejsce do pracy, choćby miało to być konkretne miejsce przy stole w kuchni i w miarę możliwości, po zakończeniu pracy chowaj komputer, żeby na niego nie patrzeć. Utrzymanie tych granic może pomóc ustabilizować koncentrację i umożliwić wykonanie zadań na czas.
3. Pogódź ze sobą wady i zalety
Jeśli trudno ci jest rozpocząć zadanie, może pomóc połączenie go z czymś, co sprawia ci przyjemność. Niezależnie od tego, czy słuchasz ulubionej playlisty podczas prania, czy pijesz filiżankę dobrej herbaty podczas przeglądania budżetów, umieszczenie zadań, które lubisz na liście rzeczy do zrobienia, może sprawić, że zniechęcające zadanie stanie się trochę przyjemniejsze. Kiedy tak się stanie, rzadziej będziesz zwlekać.
4. Zajmij się najpierw trudnymi zadaniami, najlepiej z samego rana
Z powodu naszego rytmu dobowego nasze ciała zaczynają się uspokajać po południu, zdaniem naukowców od godziny 15:00 trudno jest skutecznie wykonywać pracę. Wykonywanie najtrudniejszych zadań wcześnie rano, kiedy jesteś najbardziej czujny i pełen energii, pozwala ci szybko sobie z nimi poradzić, więc zrób jak najwięcej, zanim nadejdzie popołudniowy „zjazd”. Nie przesuwaj niczego na następny dzień… i na następny, i na następny…
