Rak prostaty i jego objawy to temat, który powinien być ważny dla każdego mężczyzny. Nawet to, że choroba występuje zazwyczaj u starszych osób nie oznacza, że nie trzeba nic o niej wiedzieć. Statystyki dotyczące raka prostaty są alarmujące, zapada na niego coraz więcej mężczyzn. Zmiany mogą pojawić się już ok. 40 roku życia, więc nie ma złego czasu na troskę o własne zdrowie.
Rak prostaty
Nowotwór prostaty zazwyczaj dotyka mężczyzn po 50 roku życia i częściej pojawia się u osób obciążonych czynnikami genetycznymi. Jeśli rak prostaty zdiagnozowano u członka rodziny w pierwszej linii pokrewieństwa, ryzyko zachorowania rośnie aż 2-3 krotnie. Choroba ta jest drugim pod względem częstości występowania złośliwym nowotworem u mężczyzn w Polsce.
Rak prostaty nie od razu daje objawy. Jest chorobą rozwijającą się latami w ukryciu, a pojawiające się z czasem objawy są ignorowane lub zrzucane na karb wieku. Wiadomo, że od chwili pojawienia się komórek nowotworowych do zaobserwowania objawów raka prostaty może upłynąć od kilku do kilkunastu lat.
Fot. iStock/Rak prostaty objawy
Rak prostaty — objawy wczesne
Trudno mówić w tym przypadku o wczesnych objawach, które mogłyby zostać zaobserwowane już na początku rozwoju choroby. Rak prostaty rozwija się latami w ukryciu, więc objawy albo pojawiają się późno, albo nawet wcale. A im szybciej zdiagnozowany nowotwór, tym lepsze rokowania podczas leczenia. Warto także wiedzieć, że wiele zależy od wieku mężczyzny. Rak prostaty, dający objawy u młodszych mężczyzn, często bywa bardziej złośliwy i bardziej dynamicznie się rozwija.
Do pierwszych objawów raka prostaty można zaliczyć te, które mylone są ze zwykłymi infekcjami dróg moczowych lub są zrzucane na karb wieku mężczyzny.
W pierwszej kolejności mogą pojawić się objawy ze strony układu moczowego:
- częstomocz;
- uczucie niepełnego wypróżnienia pęcherza;
- oddawanie moczu wąskim strumieniem;
- oddawanie moczu „na raty”
- wykapywanie moczu z cewki już po oddaniu moczu;
- nagła potrzeba oddania moczu w danej chwili;
- konieczność wstawania w nocy do toalety;
- problem z powstrzymaniem oddawania moczu;
- zaburzenia erekcji;
- zauważalna krew w spermie;
- w badaniu laboratoryjnym można zauważyć w pewnych przypadkach obecność czerwonych krwinek (nie jest to jednoznaczne z czerwonym zabarwieniem moczu);
- zakażenia dróg moczowych;
- może pojawić się zastój moczu w pęcherzu, który wynika z powiększania się guza. Zaleganie moczu prowadzi do namnażania się bakterii i wytworzenia stanu zapalnego pęcherza. Zastój moczu może być przyczyną cofania się moczu do nerek, co prowadzi do ich niewydolności.
Fot. iStock/Rak prostaty objawy
Rak prostaty — późne objawy, przerzuty
Ponieważ rak prostaty jest nowotworem złośliwym, niesie on ryzyko przerzutów. Dzieje się tak na skutek przemieszczania się komórek nowotworowych z guza pierwotnego poprzez układ krwionośny lub limfatyczny do narządów oraz węzłów chłonnych. Na początku przerzuty raka prostaty nie muszą powodować objawów, ale im bardziej zaawansowany rak prostaty, tym bardziej objawy nowotworu i przerzutów stają się widoczne i nie można ich dłużej ignorować.
Rak prostaty i przerzuty w stopniu zaawansowanym powoduje także inne objawy, np.:
- ból w okolicy kręgosłupa lędźwiowego;
- objawy ucisku rdzenia kręgowego — np. osłabienie siły kończyn dolnych;
- ból kości — wynika z przerzutów raka prostaty do kości. Zwykle bóle są określane miana tępych i trudnych do konkretnego zlokalizowania. Przerzuty raka prostaty dotyczą zazwyczaj kręgosłupa, żeber, kości miednicy i czaszki;
- obrzęki kończyn dolnych, które wynikają z masywnego zajęcia węzłów chłonnych;
- gwałtowna utrata masy ciała;
- coraz większe problemy z oddawaniem moczu.
Rak prostaty – leczenie i rokowania
Rak prostaty wymaga jak najszybszego leczenia. Po postawieniu prawidłowej diagnozy lekarz decyduje o sposobie leczenia pacjenta. W zależności od indywidualnej sytuacji — stopnia zaawansowania nowotworu, wieku pacjenta, rokowań — możliwy jest wybór odpowiedniej metody leczenia:
- operacja — czyli wycięcie gruczołu krokowego wraz z pęcherzykami nasiennymi i grupami węzłów chłonnych w miednicy, stosowane jest wtedy, gdy pacjent ma szanse ponad 10-letniego przeżycia, a guz ograniczony jest wyłącznie do prostaty;
- radioterapia — stosuje się ją przede wszystkim u pacjentów z nieco bardziej zaawansowaną chorobą, ale bez istniejących przerzutów odległych;
- terapia hormonalna lub chemioterapia — proponuje się te rozwiązania pacjentom, u których niemożliwe jest przeprowadzenie operacji lub zastosowanie chemioterapii. Terapia hormonalna polega na ograniczeniu wpływu testosteronu na komórki raka prostaty.
Fot. iStock/Rak prostaty objawy
Rokowania przy leczeniu raka prostaty zależne są od stopnia zaawansowania choroby. Ogólnie rokowania nie są odgórnie złe, ale trzeba podkreślić, że im wcześniej wykryty rak, tym lepiej. Istniejące w zaawansowanym stadium choroby przerzuty mocno utrudniają skuteczne leczenie. Według aktualnych danych aktualnych odsetek 5-letnich przeżyć pacjentów z rakiem prostaty wynosi w Polsce około 67%,
Ponieważ rak prostaty rozwija się zazwyczaj bez objawów, niezwykle ważna jest profilaktyka. Nie licząc prowadzenia zdrowego trybu życia (brak używek, zdrowa dieta, odpowiednia ilość ruchu), każdy mężczyzna raz do roku powinien wykonać badania krwi (PSA), a także zgłosić się na wizytę kontrolną u urologa.
