Kto choć raz przebył zapalenie zatok wie, z czym wiąże się ta choroba. Wyjątkowo dokuczliwy ból głowy, którego trudno się pozbyć, zatkany nos to nie wszystko, czego można się spodziewać w tym przypadku. Co to jest zapalenie zatok, jakie ma objawy i jak wygląda leczenie?
Zapalnie zatok – przyczyny
Statystyki pokazują, że co 10 ty Polak miał wątpliwą przyjemność z tą chorobą. Każdy z nas posiada 4 pary zatok: zatoki szczękowe, zatoki czołowe, zatoki sitowe, zatokę klinową. Zatoki łączą się z jamą nosową, którą usuwany jest nadmiar wydzieliny. Normalnie w zatokach nie ma bakterii, dzięki stałemu przepływowi powietrza, jednak gdy przytrafia się infekcja, następuje obrzęk błony śluzowej, który blokuje możliwość na bieżąco usuwania wydzieliny i powoduje przykre dolegliwości.
Zapalenie zatok przynosowych – najczęstszej występujące, mogą powodować różne czynniki – mogą to być wirusy, baterie, grzyby lub alergie. W niektórych przypadkach choroba może wynikać z przewlekłego drażnienia błony śluzowej przez np. dym papierosowy albo toczącą się infekcją korzenia zęba, czy też znacznego stopnia skrzywienie przegrody nosa. Chorobę, ze względu na czas trwania można rozróżnić jako:
- zapalenie zatok przynosowych ostre – rozwija się gwałtownie i trwa nie dłużej niż 4 tygodnie;
- zapalenie podostre – trwa od 4 do 8 tygodni;
- przewlekłe zapalenie – jeśli trwa dłużej 8 tygodni lub często nawraca.
Fot. iStock
Zapalenie zatok – objawy
Objawy, które powoduje zapalenie zatok są charakterystyczne, i w pierwszej kolejności jest to katar, silny ból twarzy u nasady nosa oraz po jego obu stronach. Ból jest specyficzny i nasila się po schyleniu głowy. Wynika on z ciśnienia będącego wynikiem obecności płynu uwięzionego w zatokach. Jego dokładna lokalizacja zależy od tego, jaka zatoka objęta jest stanem zapalnym. Stan zapalny zatok szczękowych powoduje ucisku lub uczucie rozpierania w okolicy umiejscowienia zatoki, czasem rozchodzi się do zębów, uszu lub okolicy czołowej. Stan zapalny zatok sitowych charakteryzuje się bólem odczuwalnym u nasady nosa lub za okiem. W przypadku infekcji zatok czołowych pojawia się ból w okolicy czoła, nad łukami brwiowymi. Stan zapalny zatok klinowych rozpoznajemy po bólu rozchodzącym się ku tyłowi głowy.
Poza bólem, zapalenie zatok powoduje objawy takie jak:
- utrudnione oddychanie przez nos;
- wydzielina z nosa – wydmuchanie nosa nie przynosi ulgi, uczucie zatkania stale towarzyszy;
- kaszel – spowodowany spływającą wydzieliną z nosa;
- pojawić obrzęk tkanek miękkich w okolicy oczu;
- pogorszenie węchu;
- nieświeży zapach z ust;
- gorączka.
Nie wszystkie obawy muszą pojawić się jednocześnie, ale wystąpienie kilku z nich może powodować poważny dyskomfort. Zazwyczaj zapalenie zatok próbujemy przetrzymać i leczyć domowymi sposobami, jednak często potrzebna jest konsultacja lekarska i przepisanie odpowiednich leków.
Fot. iStock
Zapalenie zatok – leczenie, leki
Jeśli stwierdzono stan zapalny zatok, leczenie uzależnione jest od kilku czynników.
Ostre zapalenie zatok przynosowych wywołane przez wirusy leczone jest objawowo. Na początku, gdy pojawią się pierwsze objawy, można leczyć infekcję domowymi sposobami. Wskazane są kilkukrotne inhalacje, nawilżanie błony śluzowej nosa solą fizjologiczną, wypijanie dużej ilości płynów, okłady z gorącego ręcznika. Można zakupić w aptekach zestaw do domowego płukania zatok, który jest skuteczny w łagodzeniu przykrych dolegliwości. Do tego można włączyć leki przeciwzapalne i przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zapalenie zatok łagodzą leki o działaniu obkurczającym na błonę śluzową nosa i zatok. Jeśli infekcja się zaostrza i trwa ponad 2 tygodnie, lub/i pojawia się gorączka powyżej 39°C, obrzęk tkanek okołooczodołowych, pacjentowi zaleca się włączenie do leczenia antybiotyku na okres 10–14 dni.
Jeśli stan zapalny zatok wywołały grzyby, można stosować preparaty przeciwgrzybicze. W przypadku współistnienia alergii lub rozwoju przewlekłego stanu zapalnego zaleca się stosowanie glikokortykosteroidów donosowych.
Nawracające, przewlekłe zapalenie zatok, w tym także grzybica zatok, są wskazaniem do leczenia operacyjnego.
Zapalenie zatok bez kataru?
Choć ból głowy i katar kojarzymy z oczywistymi objawami tej choroby, często pada pytanie, czy zapalenie zatok może pojawić się bez kataru. Stan zapalny zatok wiąże się z wydostawaniem się wydzieliny z nosa, co jest normalne. Gdy nie ma kataru, za to towarzyszy ból głowy i okolicy zatok, warto skonsultować obawy z lekarzem. Być może przyczyna dolegliwości tkwi gdzie indziej – np. w schorzeniach laryngologicznych, neurologicznych, z problemami związanymi z nadciśnieniem. Ból okolicy zatok nie związany z zapaleniem może się pojawiać także w przypadku rozwoju narośli lub polipów w zatokach. W takim przypadku lekarz wyda skierowanie na odpowiednie badania, które pomogą określić faktyczną przyczynę problemu.
