Zaburzenie deficytu uwagi z nadpobudliwością (ADHD) często kojarzy się z problemami w szkole, pracy i codziennych obowiązkach. Jednak to zaburzenie ma o wiele szerszy wpływ na życie, szczególnie na relacje międzyludzkie i seksualność.
ADHD wpływa na sposób, w jaki osoba nawiązuje i utrzymuje bliskość emocjonalną, radzi sobie z impulsami, reaguje na stres oraz reguluje emocje. Jako psycholog-seksuolog w mojej codziennej pracy spotykam wiele osób zmagających się z problemami w relacjach intymnych z powodu ADHD. W tym artykule chciałabym przedstawić, w jaki sposób ADHD wpływa na seksualność, jakie objawy mogą się pojawić oraz jak można sobie radzić z tymi trudnościami w kontekście życia seksualnego.
O problemie pisze psycholog, seksuolog i terapeuta uzależnień – Rafał Skoczek.
Wpływ ADHD na życie seksualne
ADHD wpływa na różne aspekty funkcjonowania psychicznego, a co za tym idzie, na życie seksualne i intymność. Najczęstsze problemy wynikające z ADHD w tej sferze to trudności z koncentracją, impulsywność oraz trudności z regulacją emocji. Każdy z tych obszarów ma duży wpływ na jakość życia seksualnego oraz na sposób budowania relacji z partnerem.
Trudności z koncentracją podczas intymnych chwil
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów ADHD jest problem z koncentracją. Osoby z ADHD mogą mieć trudności z utrzymaniem uwagi podczas codziennych czynności, co przekłada się także na życie seksualne. W intymnych momentach osoby z ADHD mogą rozpraszać się, co sprawia, że nie są w stanie w pełni zaangażować się w relację z partnerem. Takie rozproszenie może być odbierane przez partnera jako brak zaangażowania lub zainteresowania, co często prowadzi do frustracji i napięć w związku.
Przykład z gabinetu: Magda, 34-letnia pacjentka, zgłosiła się do mnie z problemem dotyczącym jej życia intymnego. Magda przyznała, że podczas zbliżeń z mężem często rozpraszały ją myśli o pracy lub obowiązkach domowych. Choć bardzo kochała swojego męża i była zainteresowana relacją, nie była w stanie skupić się na nim podczas tych chwil. Mąż Magdy czuł się odrzucony i zaniedbany, co prowadziło do napięć w ich związku. W terapii pracowaliśmy nad poprawą koncentracji poprzez techniki mindfulness, które pozwoliły Magdzie lepiej zarządzać swoimi myślami i być bardziej obecna podczas intymnych chwil.
Impulsywność w podejmowaniu decyzji
Impulsywność jest jednym z kluczowych objawów ADHD, który może mieć istotny wpływ na życie seksualne. Osoby z ADHD często podejmują decyzje w sposób spontaniczny, bez uprzedniego zastanowienia się nad konsekwencjami. W kontekście seksualności może to oznaczać impulsywne inicjowanie zbliżeń bez wcześniejszego zrozumienia nastroju lub potrzeb partnera. Taka impulsywność może prowadzić do konfliktów, szczególnie gdy partner nie czuje się gotowy na intymność w danej chwili.
Przykład z gabinetu: Michał, 30-letni pacjent, zgłosił się do gabinetu, ponieważ miał problem z kontrolowaniem impulsów. Michał często inicjował zbliżenia z partnerką w momentach, które nie były dla niej odpowiednie. Michał przyznał, że nie zawsze zastanawiał się nad emocjonalnym stanem swojej partnerki, co prowadziło do nieporozumień i napięć. W terapii pracowaliśmy nad technikami kontrolowania impulsów, w tym nad lepszą komunikacją z partnerką i rozpoznawaniem jej emocji oraz potrzeb.
Trudności w regulacji emocji
Jednym z najbardziej uciążliwych objawów ADHD jest trudność w regulowaniu emocji. Osoby z ADHD mogą doświadczać intensywnych emocji, takich jak frustracja, gniew czy smutek, które mogą pojawiać się nagle i w sposób niekontrolowany. Te nagłe zmiany nastroju mogą zakłócać relacje intymne, szczególnie jeśli partner nie wie, jak reagować na wybuchy emocji. Trudności z regulacją emocji mogą również prowadzić do zmniejszenia częstotliwości zbliżeń, ponieważ osoba z ADHD może unikać intymnych chwil, obawiając się utraty kontroli nad swoimi emocjami.
Przykład z gabinetu: Ewa, 40-letnia pacjentka, zgłosiła się do mnie z problemem częstych wybuchów gniewu. Te wybuchy były szczególnie problematyczne w jej relacji z mężem, ponieważ prowadziły do osłabienia bliskości i intymności. Ewa często odczuwała silne emocje, które nie potrafiła kontrolować, co wpływało na ich życie seksualne. W trakcie terapii Ewa nauczyła się technik relaksacyjnych, które pomogły jej lepiej radzić sobie z emocjami i odbudować więź emocjonalną z mężem.
Brak organizacji i planowania w relacji intymnej
ADHD często prowadzi do problemów z organizacją i planowaniem, co może mieć wpływ na życie seksualne. Osoby z ADHD mogą mieć trudności z planowaniem czasu na intymność i bliskość, co prowadzi do zaniedbywania relacji. Partnerzy osób z ADHD często zgłaszają, że czują się pominięci lub zaniedbani, ponieważ ich partnerzy nie znajdują czasu na bycie razem. Wprowadzenie planowania i struktury do życia codziennego może pomóc w poprawie relacji intymnych.
Przykład z gabinetu: Paweł, 38-letni pacjent, przyznał, że jego życie jest chaotyczne i trudno mu znaleźć czas na bliskość z żoną. Paweł miał problemy z organizacją swojego dnia, co prowadziło do zaniedbywania życia seksualnego. Jego żona czuła
się odrzucona, co dodatkowo wpływało na ich związek. W trakcie terapii wprowadziliśmy planowanie czasu na intymność, co pomogło im odbudować więź i poprawić relację.
Konsekwencje dla partnera osoby z ADHD
Partnerzy osób z ADHD często muszą zmagać się z dodatkowymi wyzwaniami w relacji. Najczęstsze trudności, z którymi się spotykają, to brak emocjonalnej obecności partnera, impulsywne działania oraz nagłe wybuchy emocji. Partnerzy mogą czuć się odrzuceni, niezrozumiani lub przeciążeni odpowiedzialnością za organizację codziennego życia. To może prowadzić do frustracji, obniżenia satysfakcji z relacji oraz osłabienia więzi emocjonalnej.
Partnerzy często przejmują rolę organizatorów codziennych obowiązków, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do wypalenia emocjonalnego. Ważne jest, aby obie strony były świadome wpływu ADHD na relację i wspólnie pracowały nad jej
poprawą.
Jak radzić sobie z wpływem ADHD na seksualność?
Choć ADHD może wprowadzać wiele trudności do relacji intymnych, istnieją skuteczne strategie, które mogą pomóc w radzeniu sobie z tym zaburzeniem.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jedną z najskuteczniejszych metod pracy z osobami z ADHD. CBT pomaga pacjentom zrozumieć, jak ich myśli i zachowania wpływają na relacje, oraz uczy ich technik radzenia sobie z impulsami,
poprawy koncentracji i regulacji emocji. Dzięki CBT osoby z ADHD mogą lepiej zrozumieć swoje zachowania oraz nauczyć się bardziej kontrolować swoje reakcje w intymnych momentach.
Komunikacja z partnerem
Otwarte i szczere rozmowy między partnerami są kluczowe w radzeniu sobie z ADHD w relacjach. Partnerzy powinni dzielić się swoimi potrzebami, obawami i oczekiwaniami, aby lepiej zrozumieć, jak ADHD wpływa na ich relację. Ważne jest, aby partnerzy pracowali razem nad znalezieniem rozwiązań, które poprawią ich życie seksualne i emocjonalne.
Zarządzanie stresem i techniki relaksacyjne
Zaburzenia ADHD mogą znacząco wpływać na relacje seksualne poprzez trudności z koncentracją, impulsywność oraz problemy z regulacją emocji. W intymnych momentach osoby z ADHD mogą łatwo tracić koncentrację, co prowadzi do frustracji u partnera. Impulsywne decyzje o zbliżeniach mogą powodować napięcia, gdy nie są zgodne z potrzebami partnera. Trudności w regulacji emocji mogą dodatkowo zakłócać budowanie bliskości. Istnieją jednak skuteczne strategie radzenia sobie z tymi wyzwaniami, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), komunikacja oraz techniki relaksacyjne.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
CBT pomaga pacjentom identyfikować wzorce zachowań i myśli, które negatywnie wpływają na ich relacje intymne. W kontekście seksualności CBT może pomóc w nauce technik zarządzania impulsywnością oraz koncentracji. Ważnym elementem terapii jest także praca nad poprawą regulacji emocji, co może prowadzić do większej stabilności w relacji.
Komunikacja w związku
Otwarte rozmowy między partnerami są kluczowe w radzeniu sobie z ADHD w relacjach seksualnych. Partnerzy powinni dzielić się swoimi odczuciami i potrzebami w sposób konstruktywny, co pozwoli na lepsze zrozumienie, jak ADHD wpływa na ich życie seksualne. Wspólna praca nad znalezieniem rozwiązań może pomóc w zmniejszeniu napięć i zwiększeniu satysfakcji z życia intymnego.
Przykład z gabinetu: Anna i Krzysztof zgłosili się na terapię z powodu problemów wynikających z ADHD Krzysztofa. Anna często odczuwała, że Krzysztof jest emocjonalnie nieobecny podczas zbliżeń, co prowadziło do jej frustracji. W terapii pracowaliśmy nad lepszą komunikacją, co pomogło Krzysztofowi lepiej zrozumieć emocje Anny, a Annie – zaakceptować trudności wynikające z ADHD partnera.
Zarządzanie stresem i techniki relaksacyjne
Osoby z ADHD często doświadczają nadmiernego stresu, który negatywnie wpływa na ich życie seksualne. Zbyt duże napięcie emocjonalne może obniżać libido, co prowadzi do frustracji i osłabienia więzi z partnerem. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, uważność (mindfulness) czy głębokie oddychanie, mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie jakości życia intymnego. Wprowadzenie tych technik do codziennego życia pomaga osobom z ADHD lepiej radzić sobie z emocjami oraz
zwiększa ich zdolność do bycia obecnym podczas intymnych chwil z partnerem.
Planowanie i struktura w relacji
Dla wielu osób z ADHD wprowadzenie struktury do życia może pomóc w lepszym zarządzaniu czasem i obowiązkami, w tym również w kontekście życia seksualnego. Regularne planowanie czasu na intymność może pomóc w zmniejszeniu napięć i
poprawie relacji z partnerem. Choć planowanie intymnych chwil może wydawać się mało romantyczne, to wprowadzenie przewidywalności może pomóc osobie z ADHD skupić się na partnerze i czerpać większą radość z tych chwil.
Przykład z gabinetu: Paweł, pacjent z ADHD, zgłosił się do gabinetu, ponieważ miał trudności z organizacją czasu na bliskość z żoną. Codzienny chaos prowadził do zaniedbywania relacji seksualnych, co powodowało narastanie napięć. W trakcie terapii Paweł nauczył się wprowadzać strukturę do swojego życia i regularnie planować czas na intymność, co znacząco poprawiło jego relację z żoną.
Farmakoterapia
W niektórych przypadkach farmakoterapia może pomóc w kontroli objawów ADHD, co bezpośrednio wpływa na życie seksualne. Leki stosowane w leczeniu ADHD, takie jak stymulanty (np. metylofenidat), mogą poprawić zdolność do koncentracji, kontrolowania impulsów oraz regulowania emocji. Dzięki temu osoby z ADHD mogą lepiej zarządzać swoimi emocjami i impulsami, co przekłada się na poprawę jakości ich życia seksualnego. Farmakoterapia powinna być jednak stosowana pod kontrolą lekarza, a jej efekty najlepiej wspierać terapią psychologiczną.
Jakie są korzyści terapii dla osób z ADHD?
Terapia poznawczo-behawioralna, otwarta komunikacja, techniki relaksacyjne i struktura w życiu codziennym mogą znacząco poprawić jakość życia intymnego osób z ADHD. Wiele par, które zgłaszają się na terapię, zauważa poprawę relacji dzięki lepszemu zrozumieniu swoich wzajemnych potrzeb oraz pracy nad konkretnymi wyzwaniami wynikającymi z ADHD.
Przykład z gabinetu: Anna i Krzysztof, para z długoletnim stażem, zgłosili się do gabinetu z problemami w relacji wynikającymi z ADHD Krzysztofa. Anna odczuwała, że Krzysztof nie potrafił skupić się na niej podczas intymnych chwil, co powodowało napięcia i frustrację. W trakcie terapii para nauczyła się lepiej komunikować swoje potrzeby i emocje, co pomogło im zrozumieć wpływ ADHD na ich życie seksualne. Dzięki terapii ich relacja stała się bardziej satysfakcjonująca, a Anna poczuła się bardziej doceniona.
Podsumowanie
ADHD ma znaczący wpływ na seksualność i relacje intymne. Problemy z koncentracją, impulsywność oraz trudności z regulacją emocji mogą prowadzić do napięć, frustracji oraz osłabienia więzi emocjonalnej w związku. Jednak dzięki odpowiednim strategiom, takim jak terapia poznawczo-behawioralna, otwarta komunikacja, zarządzanie stresem i planowanie intymnych chwil, osoby z ADHD mogą poprawić jakość swojego życia seksualnego oraz budować głębszą więź emocjonalną z partnerem. Wsparcie terapeutyczne oraz zrozumienie przez partnera mogą znacząco wpłynąć na poprawę relacji, umożliwiając osobom z ADHD czerpanie większej satysfakcji z życia intymnego.
Mgr psychologii Rafał Skoczek
Zajmuje się problemami zdrowia seksualnego i psychicznego. Pracuję z dziećmi młodzieżą i osobami dorosłymi. Zajmuje się terapią indywidualną oraz terapią par. Jego specjalizacje to: Zaburzenia lękowe, ataki paniki, depresja. Zespół stresu pourazowego, trauma, zaburzenia zachowania. Nerwice, niska samoocena, DDA, DDD. Zaburzenia seksualne. Seksuologia dziecięca i młodzieży.
