Objawy hemoroidów są wyjątkowo nieprzyjemne i dokuczliwe. Znać je może nawet do drugi Polak, a ryzyko ich pojawienia się rośnie wraz z wiekiem. Dlatego warto wiedzieć, co podnosi ryzyko tworzenia się hemoroidów, jakie są ich objawy, oraz co można zrobić, by załagodzić dokuczliwe dolegliwości?
Czym są hemoroidy?
Hemoroidy, zwane także żylakami odbytu, są problemem, który pojawia się bardzo często, niezależnie od płci. Hemoroidy są prawidłowymi naczyniami krwionośnymi umiejscowionymi w odbycie i odbytnicy, które same w sobie nie są problemem. To co potocznie określamy mianem hemoroidów, to patologicznie poszerzone hemoroidy, zwane guzkami krwawniczymi lub żylakami odbytu. W przypadku, gdy hemoroidy zaczynają się powiększać, powodują dyskomfort i przykre objawy.
Fot. iStock/Objawy hemoroidów
Według statystyk nawet połowa dorosłych osób miała styczność z chorobą hemoroidalną. Zauważono nasiloną tendencję do ich tworzenia u osób po 50 roku życia, ale przytrafiają się one także w młodszym wieku. Szczególnie często rozwijają się u kobiet ciężarnych, u których rosnąca macica z płodem wywiera nacisk na jelita, a dodatkowo hormony wpływają na spowolnienie perystaltyki jelit. Większe ryzyko rozwinięcia się hemoroidów wynika z nadużywania środków przeczyszczających, preferowania seksu analnego. Duży wpływ ma także tryb życia pozbawiony aktywności fizycznej oraz dieta pozbawiona błonnika i wystarczającej ilości płynów w ciągu doby. Wynikające z tego powtarzające się zaparcia prowadzą do rozwoju choroby hemoroidalnej.
Wyróżniane są cztery stopnie zaawansowania choroby hemoroidalnej:
- Pierwszy stopień – hemoroidy w klinicznym badaniu per rectum są niewidoczne, ale uwidaczniają się podczas badania endoskopowego. Nie wypadają na zewnątrz odbytu, ale mogą powodować krwawienie.
- Drugi stopień – hemoroidy wypadają z odbytu podczas parcia w trakcie oddawania stolca, ale cofają się samoistnie;
- Trzeci stopień – hemoroidy widoczne są na zewnątrz przez cały czas, można je bez kłopotu odprowadzić ręcznie.
- Czwarty stopień – odprowadzenie hemoroidów znajdujących się cały czas na zewnątrz jest niemożliwe.
Objawy hemoroidów
Objawy hemoroidów są dość oczywiste i bardzo łatwe do zauważenia. Najczęściej ujawniają się w toalecie, podczas wypróżniania. Bardzo często na papierze toaletowym pojawia się jasnoczerwona świeża krew. Gdy hemoroidy są zaawansowane, krew może pojawiać się także w muszli, po wypróżnieniu. W przypadku zauważenia świeżej jasnoczerwonej i niewielkiej ilości krwi nie trzeba od razu panikować, choć wizyta u lekarza jest wskazana, by upewnić się co do przyczyny krwawienia. W przypadku, gdy pojawiają się skrzepy krwi, a sama krew ma bardzo ciemny wiśniowy lub smolisty kolor, może być efektem poważnych chorób, takich jak na przykład rak jelita grubego. Taka sytuacja wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.
Inne objawy hemoroidów to:
- ból w czasie oddawania stolca;
- podrażnienie odbytu;
- uczucie wilgotności przy odbycie;
- trudności w utrzymaniu higieny;
- dyskomfort w okolicy odbytu;
- świąd i pieczenie w okolicy odbytu
- uczucie niecałkowitego wypróżnienia;
- wyciek śluzu lub wydzieliny kałowej.
Fot. iStock/Objawy hemoroidów
Objawy hemoroidów a badania
Jeśli pojawiają się objawy hemoroidów, należy omówić z lekarzem możliwość usunięcia dokuczliwych zmian. To jest ważne szczególnie wtedy, gdy krwawienie z hemoroidów trwające długi czas może powodować niedokrwistość. Poza tym istnieje ryzyko pojawienia się masywnych krwotoków czy zakrzepicy w obrębie wpadniętych hemoroidów.
Aby stwierdzić czy przyczyną problemów są rzeczywiście są hemoroidy, specjalista ma do dyspozycji różne badania, które pomagają postawić właściwą diagnozę:
- badanie fizykalne jamy brzusznej i okolic krocza;
- ocena hemoroidów zewnętrznych;
- badanie per rectum (przez odbyt);
- anoskopia — umożliwia oświetlenie i obejrzenie hemoroidów wewnętrznych w odbytnicy.
Leczenie hemoroidów
Sposób leczenia hemoroidów zależny jest od zaawansowania zmian. Jeżeli objawy hemoroidów są łagodne, zawężone do odczuwania bólu i dyskomfortu, warto zastosować ściągający napar z kory dębu, który działa ściągająco, odkażająco i łagodząco. W aptekach może zakupić także gotowe preparaty na hemoroidy, które zawierają substancje przeciwzapalne, przeciwbólowe i ściągające. Jeśli choroba hemoroidalna jest zaawansowana specjaliści mają do dyspozycji metody zmniejszające dolegliwości, takie jak:
- założenie gumowych opasek na hemoroidy;
- skleroterapia, czyli wstrzyknięcie środków chemicznych, które zamykają dopływ krwi do hemoroidów;
- koagulacja laserowa, czyli naświetlanie laserem hemoroidów w miejscu unaczynienia, co skutkuje zwłóknieniem tkanki;
- elektrokoagulacja, czyli wykorzystanie energii elektrycznej, która powoduje koagulację tkanki guzka hemoroidalnego i jego bliznowacenie;
- krioterapia — niszczenie hemoroidów zimnem;
- hemoroidektomia — wycięcie guzków krwawniczych stosowane jest raczej rzadko, ponieważ sam zabieg jest bolesny i towarzyszy mu ryzyko powikłań.
Fot. iStock/Objawy hemoroidów
Niezwykle istotna przy zapobieganiu wystąpienia hemoroidów jest dieta, która także może złagodzić przykre objawy. Według zaleceń w codziennym jadłospisie powinno znaleźć się do 40 g błonnika z różnych źródeł. Znajduje się on w produktach takich jak pełnoziarniste pieczywo, otręby, grube kasze, płatki owsiane, niełuskany ryż, nasiona roślin strączkowych, świeże warzywa i owoce, a także suszone owoce i orzechy. Do tego należy wypijać przynajmniej 1,5-2 litry wody dziennie. Niewystarczająca ilość wypijanych płynów przy spożywaniu błonnika będzie skutkowała wzdęciami, zaparciami, bólami brzucha, podrażnieniem jelit. Istotne jest również to, że duża ilość błonnika w diecie może upośledzać proces wchłaniania różnych leków. Ponadto zalecana jest także aktywność fizyczna, która wpływa doskonale na przyspieszenie pracy jelit oraz poprawia kondycję całego organizmu.
