Krzywa cukrowa jest badaniem, które nie kojarzy się zbyt przyjemnie. Wykonuje się je u standardowo u kobiet ciężarnych oraz u każdej osoby z podejrzeniem cukrzycy. Badanie trwa ponad dwie godziny, które należy spędzić w placówce, gdzie jest wykonywane. Jak przygotować się do tego badania, jakie normy ma krzywa cukrowa i kiedy wykonuje się ją w ciąży?
Krzywa cukrowa – co to jest
Krzywa cukrowa (doustny test obciążenia glukozą, krzywa glikemiczna, test OGTT) jest badaniem pomagającym zdiagnozować cukrzycę typu 2. Wykonanie krzywej cukrowej zaleca się osobom z podejrzeniem cukrzycy, u których cukier przewyższa normy lub wyniki badań są w normie, ale występujące objawy wskazują na chorobę. Jeśli w rodzinie były przypadki cukrzycy, również dobrze jest profilaktycznie oznaczyć krzywą cukrową.
Fot. iStock
Doustny test obciążenia glukozą polega na sporządzeniu i wypiciu bardzo słodkiego roztworu – 75 g glukozy/szklankę wody (300 ml). Warto zapytać wcześniej w laboratorium o konieczność zakupu glukozy – najczęściej glukozę pacjenci kupują samodzielnie w aptece. Na wykonanie całego badania potrzeba aż dwóch godzin. W tym czasie najpierw pobierana jest krew na czczo, po czym wypija się rozpuszczoną glukozę. Roztwór wypija się w ciągu maksymalnie 5 minut. Po upływie najpierw godziny, a następnie dwóch godzin od chwili wypicia glukozy, pobierana jest krew do oznaczenia krzywej glikemicznej.
Krzywa cukrowa w ciąży
W ciąży krzywa cukrowa traktowana jest jako badanie obowiązkowe i wykonywane standardowo u każdej ciężarnej, by wykluczyć cukrzycę ciążową. Krzywa cukrowa w ciąży wykonywana jest standardowo między 24 a 28 tygodniem ciąży, gdy jest największe ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej. Cukrzyca ciążowa polega na zaburzeniu tolerancji węglowodanów. W efekcie następuje hiperglikemia, czyli zwiększa się stężenie glukozy we krwi. Zazwyczaj ten stan mija samoistnie po porodzie, jednak może w trakcie ciąży rzutować na dziecko. Najczęstsze powikłania cukrzycy ciążowej to: poronienia, przedwczesny poród, żółtaczka noworodkowa, waga dziecka po urodzeniu powyżej 4,2 kg, wady rozwojowe u dziecka (np. niedojrzałość płuc, mózgu i serca), nadciśnienie u ciężarnej oraz stany przedrzucawkowe. Nieprawidłowa krzywa cukrowa w ciąży, a dokładniej rozpoznana cukrzyca, wymaga kierowania ciężarnej do diabetologa i szczególnej kontroli sytuacji.
Fot iStock
Krzywa cukrowa – normy
Wynik badania krzywej cukrowej zazwyczaj dostępny jest na drugi dzień od wykonania badania. Prawidłowy poziom cukru powinien wynosić:
- Na czczo – mniej niż 92 mg/dl;
- Po 60 minutach od wykonania testu – poniżej 180 mg/dl;
- Poziom cukru po 120 minutach od wykonania testu – poniżej 140 mg/dl.
Krzywa cukrowa spełnia normy, gdy glukoza pobrana na czczo osiągnęła wartość między 70 a 99 mg/dl. Po dwóch godzinach (120 minut) od wypicia roztworu prawidłowy wynik nie może przekroczyć 140 mg/dl.
Wynik po upływie dwóch godzin, oscylujący pomiędzy 140 a 199 mg/dl poziomu glukozy we krwi, może wskazywać na ryzyko pojawienia się cukrzycy u osoby badanej.
Gdy po upływie dwóch godzin od spożycia roztworu glukozy cukier jest na poziomie 200 mg/dl lub go przekracza, wynik wskazuje na cukrzycę.
Krzywa cukrowa w ciąży ma te same, powyżej określone normy. Nieprawidłowy wynik krzywej cukrowej i rozpoznanie cukrzycy, wymaga skierowania pacjenta pod opiekę lekarza diabetologa.
Krzywa cukrowa – jak się do niej przygotować?
Badanie wymaga od pacjenta pewnego przygotowania przed przystąpieniem do niego. Aby krzywa cukrowa i jej wynik był jak najbardziej wiarygodny, należy przestrzegać poniższych zasad:
Fot. iStock
- co najmniej 8-12 godzin przed wykonaniem badania nie można spożywać posiłków;
- badanie wykonuje się na siedząco, nie można nic jeść oraz popijać glukozy,
- na 72 godziny przed wykonaniem badania nie stosuje się restrykcyjnych diet niskokalorycznych lub niskowęglowodanowych, które mogą wpływać na pogorszenie wchłaniania węglowodanów i fałszować wynik;
- palenie papierosów jest zabronione na 24 godziny przed badaniem, oraz w jego trakcie;
- 24 h przed badaniem nie należy spożywać alkoholu oraz trenować intensywnie;
- jeśli jest taka możliwość, należy zaczekać z badaniem 72h po sterydoterapii, leczeniu środkami moczopędnymi, oraz beta-mimetykami stosowanymi w astmie.
Krzywa cukrowa – dlaczego uznana jest za nieprzyjemne badanie?
Badanie, ze względu na konieczność wypicia niezwykle słodkiego roztworu glukozy, nie cieszy się sympatią pacjentów. Nie każdy bez problemu wypije słodki aż do granic możliwości płyn. Wiele osób skarży się przy tym na pojawiającą się niechęć do tego smaku, mdłości, wymioty, zawroty głowy, problem z potliwością. Nie jest to jednak reguła, a indywidualna reakcja organizmu. Inną kwestii jest czas na wykonanie całości badania – dwie godziny w jednym miejscu, by wynik nie został zafałszowany. Z tego powodu trudno jednak uznać badanie za szybkie i przyjemne.
Krzywa cukrowa – cena
To badanie przeprowadzane jest bezpłatnie, na skierowanie w ramach NFZ. Jeśli ktoś ze względu na czas lub wygodę chce je wykonać na własną rękę, musi za nie zapłacić. W tym przypadku cena badania zależy od laboratorium i zazwyczaj wynosi około 20-25 zł, a krzywa cukrowa nie wymaga skierowania od lekarza.
