Hipoterapia opiera się na terapeutycznym kontakcie człowieka z koniem, który może odbywać się na różnych płaszczyznach. Mogą korzystać z niej dzieci, jak i osoby dorosłe, począwszy od kontaktu z koniem, aż po jazdę na jego grzbiecie. Istnieje wiele zaleceń dla podjęcia hipoterapii, a jej skuteczność jest zauważalna i doceniana.
Hipoterapia — co to jest i kto może z niej korzystać?
Określenie hipoterapia wywodzi się z języka greckiego — „hippos”, czyli koń i „therapeia”, czyli terapia. To jedna z metod rehabilitacji ruchowej, której podstawowym elementem jest kontakt z koniem. Hipoterapia działa jednocześnie na wiele sposobów, oddziałując w tym samym czasie sensorycznie, psychoruchowo, psychomotorycznie, społecznie i psychicznie.
Fot. iStock/Hipoterapia
Cele hipoterapii
Do głównych celów hipoterapii należą:
- normalizacja napięcia mięśni spastycznych u dzieci wiotkich;
- wzmocnienie mięśni grzbietu i brzucha;
- poprawa kontroli głowy i tułowia;
- kształtowanie reakcji obronnych i równoważnych;
- zapoznanie się ze stereotypem chodu ludzkiego;
- poprawa koordynacji wzrokowo – ruchowej;
- ćwiczenia orientacji w schemacie własnego ciała i orientacji przestrzenne;
- trening zmysłu równowagi.
Z hipoterapii powinny korzystać osoby z niepełnosprawnością, o ile zgodę na to wyraził lekarz, po stwierdzeniu braku przeciwwskazań. Hipoterapia powinna być prowadzona z odpowiednio przygotowanym fachowcem instruktorem hipoterapii.
Zalety hipoterapii
Hipoterapia a nauka chodzenia
Hipoterapia może stać się pierwszym etapem nauki chodzenia, lub być dla niej przełomem. Gdy podczas stępu konia barki i ręce, luźne nogi „zachowują się” w ten sam sposób, jak u idącego człowieka. Podczas najwolniejszego chodu konia (tzw. stępu), jego grzbiet porusza w sposób identyczny, jak miednica człowieka podczas prawidłowego chodu. W trakcie jazdy miednica otrzymuje informację, jak wygląda prawidłowy ruch podczas chodzenia. Jest to szczególnie istotne w przypadku osób z nieprawidłowym napięciem mięśniowym, które w wyniku urazu lub choroby nie chodzą, oraz dzieci, które nie miały możliwości samodzielnego przemieszczania się w pozycji pionowej.
Fot. iStock/Hipoterapia
Zmniejsza spastyczność mięśni
Hipoterapia jest dobrym wsparciem w przypadku zmożonego napięcia mięśni (spastyczności), szczególnie kończyn górnych i dolnych. Podczas ruchu konia u człowieka dochodzi m.in.: do kołysania ciała, rozgrzania mięśni i rozluźnienia ich.
Hipoterapia przywraca zaburzoną symetrię mięśni tułowia
Koński chód przywraca także zaburzoną symetrię mięśni tułowia, w efekcie napięte i przykurczone delikatnie się rozluźniają i rozciągają. Mięśnie słabszej wiotkiej strony ulegają wzmocnieniu. Dzięki temu po pewnym okresie jazdy stępem w prawidłowym dosiadzie dochodzi do symetrycznej równowagi mięśniowej.
Zapobiega przykurczom
Hipoterapia delikatnie wpływa na ruch mięśni i stawów, dzięki czemu łagodzi przede wszystkim przykurcze przywodzicieli ud i ograniczenia ruchomości obręczy biodrowej.
Hipoterapia jest źródłem bodźców
Sierść konia, jego ciepło, odgłosy, jakie wydaje, są dobrą i różnorodną stymulacją dla wszystkich zmysłów. Ponadto bodźce pochodzą również z mięśni i stawów podczas siedzenia na końskim grzbiecie, co wpływa na odczuwanie własnego ciała. Wpływ na obiór bodźców ma także zmiana kierunku jazdy czy przyspieszanie i zwalnianie zwierzęcia.
Poprawia samopoczucie
Styczność ze spokojnym zwierzęciem uszczęśliwia. W trakcie hipoterapii wydzielają się hormony, które wpływają na pobudzenie aktywności ruchowej, koncentracji uwagi i dobrego samopoczucia.
Fot. iStock/ Hipoterapia
Hipoterapia uspokaja
Łagodne i kołyszące ruchy konia pozwala na odczucie rozluźnienia i odprężenia. Obecność żywej i łagodnej istoty wspiera osiągnięcie równowagi emocjonalnej i łagodzi reakcje nerwicowe.
Hipoterapia — przeciwwskazania
Hipoterapia na końskim grzbiecie ma zbawienny wpływ na osoby potrzebujące tego typu stymulacji, ale nie każdy może skorzystać z jej możliwości. Jednym z przeciwwskazań jest brak umiejętności samodzielnego utrzymywania głowy w pozycji pionowej. Innym przeciwskazaniem jest padaczka lekooporna, w której może przydarzyć się nagły atak z utratą świadomości, co podnosi ryzyko upadku z konia. Z hipoterapii nie mogą także korzystać chorzy na wrodzoną łamliwość kości. W ich przypadku nie tylko upadek jest niebezpieczny, ale nawet gwałtowny ruch czy ucisk osoby asekurującej przy koniu.
O ile w powyższych przypadkach hipoterapia na końskim grzbiecie nie jest dobrym pomysłem, tak można w inny, znacznie bezpieczniejszy sposób skorzystać z jej zalet. Alternatywną formą hipoterapii jest po prostu sam kontakt z koniem. On sam ma wiele zalet, poprzez opiekę nad zwierzęciem, karmieniem, czy po prostu dotykaniem. Pacjenci, którzy korzystają z tej formy hipoterapii, odczuwają wiele pozytywnych emocji, które mają dla nich ogromne znaczenie.
źródło: www.pzhk.pl, www.mp.pl
