Endometrioza to schorzenie, w którym dieta i leczenie odgrywają ważną rolę. Poskromienie endometriozy nie jest łatwe, ale wprowadzenie pewnych zmian w codziennej diecie zwiększy szansę na komfortową codzienność.
O endometriozie mówimy wtedy, gdy komórki endometrium (błony śluzowej macicy), pojawiają się tam, gdzie nie powinny – np. na jajnikach, pęcherzu moczowym, jelitach, płucach. W zależności od lokalizacji, endometrioza może powodować wiele przykrych objawów, uniemożliwiając w wielu przypadkach szczęśliwe zajście w ciążę. Niestety, ze względu na różnorodność objawów powodowanych przez endometriozę, rozpoznanie problemu trwać może latami.
Endometrioza – leczenie i dieta to podstawa
Nie zawsze można określić powody, przez które endometrium narasta tam, gdzie nie powinno. Jedno jest jednak pewne – endometrioza wymaga, by dieta i leczenie szły ze sobą w parze. Mądra dieta, najlepiej skonsultowana z dietetykiem, ma ogromny wpływ na gospodarkę hormonalną, pracę układu odpornościowego, gaszenie stanów zapalnych. To wszystko jest niezwykle istotne przy endometriozie. Należy podkreślić, że dieta nie sprawi, że endometrioza zostanie pokonana, ale pozwoli skuteczniej ją kontrolować i minimalizować dokuczliwe objawy.
Endometrioza – dieta pomaga w leczeniu
Dieta, jeśli endometrioza została zdiagnozowana, powinna dostarczać przede wszystkim antyoksydanty (przeciwutleniacze), które hamują szkodliwe działanie wolnych rodników i usuwają ich nadmiar z organizmu. Dieta bogata w przeciwutleniacze zapobiega uszkodzeniom komórek i rozwojowi chorób cywilizacyjnych oraz opóźnia procesy przedwczesnego starzenia. Naturalne antyoksydanty, które znajdziemy w pożywieniu to m.in. witaminy A, C i E, karotenoidy, bioflawonoidy, których bogatym źródłem są owoce i warzywa, mleko i przetwory mleczne. Szczególnie warto zadbać, by w diecie nie brakowało owoców i warzyw o intensywnej barwie, takich jak aronia, czarna porzeczka, czereśnie, wiśnie, czerwona fasola, karczochy, soczewica czerwona i zielona, kapusta, brukselka.
Bardzo ważny jest błonnik, który wspiera prawidłową gospodarkę hormonalną, pomaga zapanować nad głodem, wspiera proces trawienia i wypróżnień, obniża indeks glikemiczny diety. Najwięcej błonnika znajdziemy w produktach pełnoziarnistych, gruboziarnistych kaszach, roślinach strączkowych, suszonych owocach, orzechach i świeżych owocach i warzywach.
Endometrioza „nie lubi”, gdy dieta jest bogata w kwasy tłuszczowe omega-3. Powinny one znaleźć się diecie, ponieważ wykazują silne działanie przeciwzapalne, wpierają odporność i poprawiają stan naczyń krwionośnych. Wpływają także na działanie prostaglandyn, które łagodzą ból i dolegliwości związane z endometriozą. Najwięcej kwasów omega-3 znajduje się w tłustych rybach morskich takich jak: makrela, śledź, łosoś, sardynki, tuńczyk. Sięgaj po zdrowe oleje roślinne, orzechy, siemię lniane, nasiona chia.
Witamina D jest ważna szczególnie dla pań, które planują zajście w ciążę. Endometrioza powoduje, że dieta z niedostatkiem witaminy D może zaburzać płodność. Witamina D bierze udział w syntezie hormonów płciowych, regulujących cykle menstruacyjne. Nie licząc ekspozycji na słońce, o którą trudno jesienią i zimą, witaminę D można dostarczyć wraz z tłustymi rybami morskimi, czy w mniejszym stopniu żółtku jaja i z serem żółtym.
Żelazo w diecie jest szczególnie istotne, jeśli kobieta cierpi z powodu obfitych miesiączek, przez co zagrożona jest wystąpieniem anemii. Warto zadbać, by w menu nie brakowało kaszy typu pęczak, jaglanej, jęczmiennej, nasion roślin strączkowych, natki pietruszki, szpinaku. Warto pamiętać przy układaniu posiłków, że witamina C zwiększa wchłanianie żelaza.
Endometrioza dieta – kiszonki i produkty fermentowane
Tradycyjne kiszonki goszczą na naszych stołach zbyt rzadko, choć mają pozytywny wpływ na zdrowie. Obecne w nich bakterie probiotyczne wzmacniają florę bakteryjną organizmu, a przez to odporność. Wpierają również pracę układu pokarmowego. Pomocne będą także fermentowane przetwory mleczne (kefiry, jogurty itp.). Warto wiedzieć, że kiszonki to nie tylko kapusta i ogórki, ale także buraki, marchew, jabłka i inne owoce lub warzywa. Można pokusić się o samodzielnie nastawienie zakwasu np. z buraków, by mieć pod ręką zdrowy produkt.
Dieta endometrioza – przepis na zakwas z buraków:
Potrzebujesz 4 duże buraki, kilka liści laurowych, ziarna pieprzu, główkę czosnku, sól i wodę.
- Umyj dokładnie buraki, obierz i pokrój na cienkie plastry.
- Buraki wrzuć do dużego, wyparzonego słoja i dodaj według uznania: przekrojony na pół czosnek, kilka liści laurowych, ziarna pieprzu.
- Zalej wszystko ciepłą wodą z solą (łyżka soli na litr wody), by buraki znalazły się tuż pod zalewą. Jeśli buraki wypływają, możesz przycisnąć je talerzykiem lub szklanką, ale nie zakrywaj zupełnie ich powierzchni.
- Słój przykryj ściereczką lub gazą i odstaw w ciepłe miejsce (np. przy kaloryferze).
- Raz dziennie zbieraj z wierzchu tworzącą się pianę.
- Po 7-14 dniach zakwas będzie gotowy.
- Jeśli jest go więcej, zlej zakwas do wyparzonych butelek lub słoika, zamknij i przechowuj w lodówce.
Endometrioza dieta – produkty zakazane
Tłuszcze trans – obecne w żywności wysokoprzetworzonej (fast food, słodycze, przekąski, margaryny kostkowe). Kwasy tłuszczowe typu trans mogą nasilać procesy zapalne w organizmie oraz negatywnie wpływać na proces syntezy hormonów.
Sztuczne dodatki, konserwanty i wzmacniacze smaku – zaburzają równowagę hormonalną w organizmie.
Czerwone mięso – badania pokazały, że codzienne spożywanie czerwonego mięsa wiąże się ze wzrostem ryzyka wystąpienia endometriozy o połowę w stosunku do kobiet, które czerwone mięso jadły raz w tygodniu lub rzadziej. Podejrzewa się, że częste spożywanie czerwonego mięsa podnosi poziom estrogenu, co zaburza równowagę hormonalną.
Soja – zawiera fitoestrogeny, które mogą przyczyniać się do niestabilności hormonalnej, co sprzyja rozwojowi endometriozy.
Endometrioza – zdrowa dieta, to także unikanie alkoholu oraz nadmiernych ilości kawy.
Wprowadzenie po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem zmian w codziennej diecie nie wyleczy z endometriozy, ale w połączeniu z leczeniem, może przynieść odczuwalną poprawę.
