Depresja kojarzy się przede wszystkim z widokiem smutnego, zamkniętego w sobie człowieka, który nie wychodzi z domu i patrzy się godzinami na własne ściany. Łączenie depresji z takim obrazem nie do końca jest właściwe. Owszem, apatia i potrzeba izolacji od otoczenia pojawia się, jako jeden z symptomów depresji, ale nie musi być z nią jednoznaczny.
Sama depresja dzielona jest wg współczesnego podziału klinicznego (ICD-10) — na podstawie nasilenia (a częściowo i charakteru) objawów na kilka rodzajów: łagodne, umiarkowane, ciężkie bez objawów psychotycznych i ciężkie z objawami psychotycznymi. Istnieje również szereg innych zaburzeń nastroju, które mogą powodować objawy depresji.
Na depresję w ciągu całego życia cierpi kilkanaście procent populacji osób dorosłych. Co dziesiąty pacjent zgłaszający się do lekarza ma pełnoobjawową depresję, a drugie tyle osób pojedyncze objawy depresyjne. Ponad połowa przypadków pozostaje nierozpoznana, a spośród osób z rozpoznaną depresją, tylko połowa otrzymuje adekwatne leczenie. Od odpowiednio postawionej diagnozy zależy długość i rodzaj leczenia, który przynosi ulgę i najczęściej powrót do zwyczajnego funkcjonowania osoby dotkniętej depresją.
6 najczęstszych typów depresji, które mogą pojawić się u chorego
1. Depresja endogenna (depresja właściwa)
Przyjmuje się, że nie jest ona następstwem konkretnego wydarzenia życiowego, ale wywołują ją bliżej niesprecyzowane zaburzenia funkcjonowania mózgu, szczególnie systemu hormonalnego lub nerwowego — np. niedobór amin biogenicznych, spadek poziomu norepinefryny (inaczej noradrenaliny) oraz serotoniny. Chory ma problemy ze snem, nie wykonuje najprostszych czynności, nie podejmuje decyzji, często pojawiają się myśli samobójcze. Często depresji endogennej towarzyszą objawy somatyczne – bóle głowy, karku, wysychanie w jamie ustnej, zaparcia, brak apetytu, ubytek masy ciała. Epizod depresji endogennej trwa około 6 miesięcy i często następuje wyleczenie i powrót do normalnego życia, dzięki leczeniu psychiatrycznemu. W wielu przypadkach chorzy muszą przyjmować leki przeciwdepresyjne przez całe życie.
2. Depresja dwubiegunowa (choroba afektywna dwubiegunowa)
Choroba afektywna dwubiegunowa CHAD (zaburzenie maniakalno-depresyjne, psychoza maniakalno-depresyjna) charakteryzuje się naprzemiennymi stanami manii, depresji i zdrowia. Pierwszy atak choroby następuje najczęściej między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia. Długość epizodu manii (wzrastająca samoocena, natłok myśli, szał twórczy, chory czuje, że może przenosić góry) waha się zazwyczaj od kilku dni do kilku miesięcy, przy czym epizod depresyjny ma zazwyczaj dłuższy przebieg. Osoba dotknięta nią najczęściej ma problemy z odnalezieniem się w pracy i otoczeniu, ze względu na nietypowe stany, jakie się pojawiają oraz tendencję do nadużywania alkoholu. Współczynnik samobójstw jest bardzo wysoki, jedna piąta chorych odbiera sobie życie. W jej leczeniu stosuje się leki przeciwdepresyjne, neuroleptyki oraz leki stabilizujące.
3. Depresja poporodowa
Dotyka ona dotyka co szóstą kobietę po porodzie. Należy odróżnić jej objawy od tzw. baby blues, które pojawia się najczęściej od 2 do 4 dnia po porodzie i jest związane z huśtawką hormonalną. Młoda mama może być rozdrażniona, płaczliwa, niepewna swoich kompetencji do opieki nad maleństwem. Zazwyczaj po ok. 6 tygodniach od porodu samopoczucie kobiety wraca do normy. Natomiast depresja poporodowa pojawia się między 4 a 6 miesiącem po porodzie, narastając stopniowo lub zaczyna się nagle. Do głównych jej objawów zależą: załamanie nastroju, brak odczuwania szczęścia, zmęczenie fizyczne i psychiczne, porzucenie dbania o dziecko i siebie, spadek zainteresowania dzieckiem, zaburzenia apetytu, bardzo częsty płacz bez powodu, niepokój, czasem napady paniki, bóle somatyczne takie jak: bóle głowy, pleców, brzucha czy kołatanie serca. W takim przypadku konieczna jest pomoc młodej mamie i wsparcie psychologiczne, a gdy jest taka potrzeba, przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych.
4. Depresja reaktywna
Jest ona reakcją na traumatyczne wydarzenie życiowe, np. śmierć bliskiej osoby. Objawy, jakie się pojawiają, są typowe dla epizodu depresji, ale pozbawione poczucia winy czy urojeń. Depresja reaktywna może trwać na ogół do kilku miesięcy, po czym stan emocjonalny się stabilizuje.
5. Depresja sezonowa (SAD)
W tym przypadku epizody depresyjne nawracają w określonych porach roku. Depresję sezonową dzielimy zazwyczaj na zimową i letnią, przy czym ta pierwsza jest dużo częstsza. Może to wynikać z niedostatku naturalnego światła słonecznego. Do najczęstszych niepokojących objawów zaliczamy: wyraźny brak energii, smutek, poczucie beznadziejności, nadmierną senność, apetyt na słodycze, drażliwość, kłopoty z koncentracją, brak motywacji do działania.
6. Depresja nerwicowa (dystymia)
To przewlekłe obniżenie nastroju trwające przynajmniej kilka lat, które następuje najczęściej pomiędzy 20 a 30 rokiem życia. Chorzy cierpią z powodu prawie stale obniżonego nastroju, smutku, poczucia beznadziejności. Tracą oni energię życiową, zainteresowania, umiejętność koncentracji na zadaniach i skupienia myśli. Przyczyną tego może być nieprzystosowanie społeczne wynikające z głębokich urazów z przeszłości: braku poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie, czy traumatycznych wydarzeń. W tym przypadku łączy się leczenie psychiatryczne z farmakologicznym.
źródło: www.depresja.net.pl, www.depresjaza.pl, psychiatria.mp.pl, online.synapsis.pl
