Chrząknęłaś dzisiaj rano jakoś chwilę po przebudzeniu. Potem kilka razy w pracy i wieczorem w domu. Nie znosisz tych momentów, gdy zalegająca wydzielina zmusza cię do odkaszlnięcia. Ale że nie masz na to żadnego wpływu i nie potrafisz połączyć tego objawu z żadną, inną chorobą – przyzwyczajasz się. Pocieszasz się, że przecież nie palisz papierosów. Błąd. Powinnaś odwiedzić lekarza.
Chrząkaniem nazywamy krótki odgłos, wydawany przez krtań, towarzyszący nagłemu odkrztuszaniu zalegającej wydzieliny. Nie jest typowym kaszlem, a jedynie krótkotrwałym dźwiękiem. Chrząkamy, gdy odczuwamy dyskomfort na wysokości krtani. Dlatego też objaw ten najczęściej świadczy o chorobie układu oddechowego. Inne, dodatkowe sygnały powinny cię jednak skłonić do odwiedzenia nie laryngologa, a endokrynologa czy neurologa. Okazuje się, że chrząkanie towarzyszy m.in. niedoczynności tarczycy i zaburzeniom na tle nerwowym.
Choroby krtani
Ciągłe odchrząkiwanie jest najczęściej spowodowane chorobą krtani lub gardła. Towarzyszy mu kilka objawów, które łatwo rozpoznać: chrypa, bezgłos, suchość i łaskotanie w gardle, ból przy przełykaniu czy mówieniu. W takiej sytuacji przyczyną zalegającej wydzieliny może być zapalenie gardła lub przewlekłe zapalenie krtani. Choroby te są często spotykane u osób, które bardzo dużo mówią lub śpiewają, ale także u tych, które nadużywają alkoholu i spędzają większość część dnia w pomieszczeniach, gdzie panuje suche powietrze. W takim przypadku niezbędna jest wizyta u laryngologa. Oczekując na wizytę warto ograniczyć mówienie i intensywnie nawilżać gardło.
Odchrząkiwanie wydzieliny może być także objawem raka krtani. Najpierw pojawia się chrypka, ale w wyniku nacieku zmian nowotworowych na głośnię, zmienia się głos. Dodatkowo pojawiają się problemy z przełykaniem (a co za tym idzie – utrata wagi) i ból w trakcie dotykania krtani. Ponieważ rak głośni dotyczy głównie palaczy, powinni oni jak najszybciej wybrać się do lekarza, gdy tylko zauważą u siebie niepokojące objawy.
Niedoczynność tarczycy
Jeżeli oprócz chrząkania, zauważysz u siebie także suchą skórę, ból gardła, ogólne zmęczenie, a także pogrubiony głos, czas odwiedzić endokrynologa. Objawy te mogą wskazywać na niedoczynność tarczycy. W trakcie wywiadu nie zapomnij wspomnieć o uporczywym odchrząkiwaniu. Lekarz na początek zleci badania hormonów tarczycy.
Zatoki przynosowe
Gęsta wydzielina, spływająca do gardła z zatok przynosowych również może powodować ciągłe chrząkanie. W takiej sytuacji często niezbędne jest leczenie antybiotykiem. Gdy i to nie pomaga, lekarz może zlecić drenaż zatok. Jeśli oprócz chrząkania odczuwasz ucisk w okolicach nosa i pod oczami, który nasila się w trakcie pochylania, powinnaś wybrać się do laryngologa.
Alergie
Odchrząkiwanie bywa reakcją obronną organizmu na zalegające w gardle pyłki. Może jednak pojawić się także po kontakcie z innymi alergenami, jak pokarm, leki czy środki czystości. Takiego stanu nie wolno bagatelizować, ponieważ obrzęk krtani, do którego może w takiej sytuacji dojść, jest stanem zagrażającym życiu. Objawy towarzyszące grzybicy dróg oddechowych bywają niekiedy mylone z alergią, dlatego należy przeprowadzić szczegółowe testy. Do objawów towarzyszących grzybicy zalicza się m.in. cuchnącą, szarą lub brunatną wydzielinę, nieprzyjemny zapach z ust czy uczucie ciała obcego w gardle.
Tiki nerwowe
Uporczywe chrząkanie pojawia się czasem na tle nerwowym. Może towarzyszym mu np. mruganie powiekami. Często pojawia się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania i samo mija. Zdarza się jednak, że potrzebna jest konsultacja z psychologiem, który wyjaśni, jak walczyć z nerwowymi tikami. W przypadku dzieci ciągłe odchrząkiwanie może też wynikać z obrzęku migdałka, przez co wydzielina z nosa spływa do gardła. W takim sytuacjach można zaobserwować też, że dziecko oddycha przez usta.
Refluks
Regularny wyrzut treści żołądkowej do przełyku powoduje nie tylko zgagę i uczucie pieczenia. Refluks żołądkowo-przełykowy powoduje również podrażnienie fałdów głosowych i krtani. Nie powinna więc dziwić ani chrypka, ani zmiana głosu czy konieczność odchrząkiwania zalegającej wydzieliny. Pomocy należy szukać u gastrologa.
Pasożyty
Odchrząkiwanie towarzyszy również zakażeniu glistą. Pasożyt ten wraz z krwią wędruje do płuc, gdzie ma zapewnione doskonałe warunki do rozwoju. Następnie przemieszcza się tchawicą do góry, by podrażnić krtań i w ten sposób zostać połkniętym. Ta trafia do układu pokarmowego. Odkrztuszanie odbywa się po 10 dniach, od momentu zakażenia (połknięcia jaj glisty, znajdujących się np. na niemytych owocach czy warzywach). Do objawów towarzyszący glistnicy zalicza się także wysypkę, suchy kaszel, stany podgorączkowe i wymioty. Diagnozę stawia się z pomocą badań krwi. Analiza kału w kierunku pasożytów często jest niewystarczająca.
Źródło: Poradnik Zdrowie/Medycyna Praktyczna
