Objawy raka jajnika zazwyczaj stają się zauważalne wtedy, gdy nowotwór jest już zaawansowany. Zazwyczaj wszystkie te subtelne symptomy, które mogą pojawiać się wcześniej, są niewłaściwe rozpoznane i bardzo często ignorowane. Zbyt późna diagnoza i leczenie powodują, że nadal zbyt wiele kobiet umiera powodu raka jajnika. Dlatego tak ważna jest odpowiednia wiedza, aby dać sobie szansę na długie i zdrowe życie.
Rak jajnika
Rak jajnika jest nowotworem złośliwym, na który co roku na całym świecie zapada ok. 225 000 kobiet, a prawie połowa z nich umiera. Statystyki są alarmujące, ponieważ tendencja do zachorowań na raka jajnika stale wzrasta. Najczęściej chorują na niego panie pomiędzy 50. a 70. rokiem życia, ale nawet 15% zachorowań przypadków odnotowuje się poniżej tego zakresu. Do zachorowania na raka jajnika predysponuje szczególnie nosicielstwo mutacji genu BRCA1 lub BRCA2, które zwiększa skłonność do wystąpienia tego rodzaju nowotworów odpowiednio o 40% i 27%, oraz zwiększają ryzyko rozwoju raka piersi. Do czynników ryzyka zalicza się także dietę ubogą w błonnik i witaminy, otyłość, niepłodność oraz zespół Lyncha, który predysponuje do rozwoju różnego rodzaju nowotworów.
Fot. istock/Objawy raka jajnika
Rak jajnika może rozwinąć się jako jeden z dwóch typów nowotworu. Typ I nowotworem łagodnym lub o ograniczonej złośliwości, który przybiera postać ograniczonego guza, i może rozprzestrzeniać się w jamie otrzewnej. Najczęściej wykrywany jest w I i II stopniu zaawansowania. Typ II występuje o wiele częściej i jest to złośliwy nowotwór, który bardzo szybko rozprzestrzenia się po jamie otrzewnej. Najczęściej wykrywa się go zbyt późno, bo dopiero w III i IV stopniu zaawansowania, gdy rak jest już trudny do leczenia.
Wczesne objawy raka jajnika
Wczesne objawy raka jajnika nie są łatwe do określenia, ponieważ są ledwie zauważalne i nieoczywiste. Pierwsze dolegliwości najczęściej kojarzone są ze zwykłymi niegroźnymi kłopotami trawiennymi. Ponieważ nie wzbudzają czujności, kobiety rzadko zgłaszają się z nimi od razu do ginekologa. Bardzo często są to objawy takie jak na przykład: odbijanie, uczucie pełności w brzuchu, odczuwalne nudności i wymioty, wzdęcia, niestrawność, a także uczucie ciężkości w jamie brzusznej. Są one trudne do powiązania z rakiem jajników i najczęściej ich obecność zrzucana jest na niewłaściwą dietę, czy długotrwały stres, który objawia się m.in. problemami z układem pokarmowym. Dopiero gdy choroba jest już zaawansowana, pojawiają się sygnały poważnych problemów. A im dłużej nowotwór się rozwija w ukryciu, tym gorsze są rokowania dla pacjentki.
Fot. iStock/Objawy raka jajnika
Późniejsze objawy raka jajnika
Późniejsze objawy raka są odczuwalne najczęściej wtedy, gdy rak daje przerzuty do innych narządów lub węzłów chłonnych. Według statystyk nawet 70% w przypadku raka jajnika jest wykrywanych w III i IV stadium zaawansowania, gdy często leczenie nie przynosi oczekiwanego skutku. Bardzo często do umówienia wizyty u lekarza zmuszają kobiety objawy takie jak:
- ból miednicy i brzucha;
- bolesne stosunki płciowe;
- nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych — między miesiączkami, po stosunkach, czy po menopauzie;
- wodobrzusze — jest zauważalne nawet u 33% pacjentek chorych na raka jajnika;
Rak jajnika jest nowotworem złośliwym, który może dawać przerzuty i naciekać na sąsiednie narządy. W związku z tym mogą pojawić się objawy raka jajnika trudne do skojarzenia z pierwotną lokalizacją choroby. Pacjentki skarżą się na kłopoty w toalecie, takie jak: uczucie parcia na mocz, czy trudność w oddawaniu stolca. Dzieje się tak, gdy dochodzi do rozrostu guza nowotworowego, który zaczyna uciskać na pęcherz lub jelito. Mogą pojawić się także objawy ze strony płuc, jeśli tam pojawią się przerzuty. W takim przypadku pacjentki mogą skarżyć się na duszność i kaszel. Pojawia się w wielu przypadkach powiększenie węzłów chłonnych, nerwobóle okolice kulszowej lub pachwinowej, brak apetytu i utrata masy ciała, prowadząca do wyniszczenia organizmu są jednymi z ostatnich objawów nowotworu. Najczęściej wtedy niewiele można zrobić dla pacjentki, poza łagodzeniem bólu i przykrych dolegliwości.
Objawy raka jajnika — co robić, gdy się pojawią?
Niestety nie ma skutecznych działań profilaktycznych, które mogłyby obniżyć ryzyko rozwoju raka jajnika. Ważny jest zdrowy styl życia oraz regularne wizyty u lekarza ginekologa. Jeśli się pojawią objawy raka jajnika, zawsze powinny skłaniać do szybkiej konsultacji z lekarzem. Specjalista w gabinecie przeprowadzi badanie na fotelu ginekologicznym, wykona także USG przezpochwowe, które uwidoczni zmiany. Jeśli coś niepokojącego się pojawi, ma on do dyspozycji zlecenie kilku innych badań, które są ułatwiają ocenę sytuacji.
Fot. iStock/Objawy raka jajnika
Należą do nich:
- badania markerów (CA-125 i HE-4) we krwi;
- USG jamy brzusznej;
- tomografia komputerowa;
- laparoskopia i laparotomia klasyczna, dzięki którym możliwe jest pobranie materiału do badania histopatologicznego.
W razie stwierdzenia raka szyjki macicy pacjentki poddawane są innym, uzupełniającym badaniom oraz odpowiedniemu leczeniu.
Aby zwiększyć szanse na zdrowie, ważne jest wyczulenie na objawy raka jajnika i wczesne wykrywanie choroby. Pacjentki zdiagnozowane i poddane leczeniu w I i II stadium choroby mają ok. 75% na wyzdrowienie. Stopnie III i IV zmniejszają szansę na przeżycie 5 lat do 30–50%. Rak jajników nie jest nowotworem łatwym do leczenia, w dodatku aż ¾ przypadków nawraca.
