Go to content

Czym jest kompleks męczennika i jak go pokonać?

fot. Mindful Media/iStock

Kompleks męczennika to termin, który niekiedy pojawia się w naszych rozmowach. Zazwyczaj odnosi się do osoby, która zachowuje się jak ofiara. Jednak to niejedyne znaczenie tego sformułowania. Zastanawiasz się, co dokładnie kryje się pod tym pojęciem i czy przypadkiem nie dotyczy ono również i ciebie?

Czym jest kompleks męczennika?

Osoba z kompleksem męczennika poświęca swoje potrzeby, bagatelizuje wyznaczone cele, po to, by zadowolić innych. Kompleks ten dotyczy osób, które stawiają się w roli ofiary, przyjmują na siebie ból i cierpienie. Osoba z kompleksem męczennika może „służyć” innym, kosztem własnego dobra. Zdarza się, że szuka pochwał, nagród za swoje ofiarne zachowanie. Kompleks męczennika może ujawnić się w relacjach rodzinnych, przyjacielskich jak i zawodowych.

Cechy osoby z kompleksem męczennika

Osoby z kompleksem męczennika:

  • poświęcają własne potrzeby na rzecz potrzeb innych
  • mają problem z wyznaczaniem granic i stanowczym mówieniem „nie”
  • nieustannie pracują w nadgodzinach, dają się pracodawcy „wykorzystywać”.

Skąd bierze się kompleks męczennika?

Kompleks męczennika może wiązać się z określonymi typami ludzi, okolicznościami, a nawet zawodami. Osoby, które pracują w zawodach wymagających opieki nad innymi lub w opiece zdrowotnej narażone są na zachowania, które mogą doprowadzić do wypalenia zawodowego. Opieka nad dorosłym lub dzieckiem z poważnymi problemami zdrowotnymi może sprawić, że rodzice lub opiekunowie rozwiną w sobie cechy męczennika.

Kompleks męczennika może rozwinąć się również u osoby, która pracuje z domu. To właśnie ten rodzaj pracy „ułatwia” siedzenie w nadgodzinach i zaciera granicę między życiem zawodowym a prywatnym.

Zobacz także: Kiedy czujesz się lepsza od innych – kompleks Arystotelesa

Wpływ kompleksu męczennika na nasze życie

Osoba z kompleksem męczennika nieustanie poświęca swoje potrzeby na rzecz potrzeb innych. To niezdrowe postępowanie może negatywnie odbijać się na zdrowiu psychicznym. Zdarza się, że prowadzi do: trudności z koncentracją, braku kreatywności, uczucia stresu i frustracji, poczucia bezradności.

Jak pokonać kompleks męczennika?

  • Wyraź swoje potrzeby – jeśli nie otrzymujesz wsparcia od bliskich ci osób, najwyższa pora o nie poprosić. Nikt nie potrafi czytać w twoich myślach, czytanie między wierszami również nie należy do najłatwiejszych. Choć początkowo głośne wyrażanie swoich potrzeb może być bardzo trudne, nie poddawaj się, daj sobie czas.
  • Ustal granice – kiedy zaczniesz wyrażać swoje potrzeby, możesz obawiać się odrzucenia. Będziesz zastanawiała się, czy nie zostaniesz sama. Bez obaw. Ważne jednak, by cały proces przebiegał stopniowo. W pierwszej kolejności zacznij od wyznaczenia drobnych, mało znaczących zmian i granic. Z czasem powiększaj swoje oczekiwania.
  • Pozwól wybrać – kiedy zaczniesz wyznaczać granice, zrozumiesz i dostrzeżesz, że ktoś z twoich bliskich, przyjaciół, znajomych interesuje się wyłącznie tym, co możesz dla niego zrobić. Przygotuj się na to, że niektórzy mogą nie być zainteresowani twoimi uczuciami i potrzebami. To bolesne, ale możliwe.