Przed nami Święta, kilka dni odpoczynku… albo wyścigu z czasem, by zdążyć z umyciem okien, gotowaniem, zakupami, sprzątaniem, dekoracją domu, zajęciem się gośćmi… czyli przygotowaniem wszystkiego perfekcyjnie.
Zastanawiałaś się kiedyś, ile kosztuje cię taka gonitwa i natłok zadań?
Jak często zdarza Ci się poprawiać już raz wykonaną pracę i tak nie być zadowoloną? Czy robiąc przegląd zamkniętych już zadań czujesz satysfakcję, czy też skupiasz się na niedociągnięciach? Czy chwalona za wykonanie czegoś odpowiadasz ”To nic takiego, można to było zrobić lepiej”.
Jeżeli na powyższe pytania odpowiedziałaś tak, to być może jesteś osobą, która uważa się za perfekcjonistkę, a przynajmniej za kogoś, kto dąży do ideału.
Przekonanie, że unikanie błędów i dążenie do perfekcji jest najlepszą drogą samorozwoju jest dość powszechne. Niestety najczęściej ten sposób samodoskonalenia powstrzymuje nas od harmonijnego rozwoju, jest związany z napięciem, stresem i rzadko kiedy spełnionymi oczekiwaniami wobec siebie i świata.
Według badań kanadyjskich psychologów Paula Hewitta i Gordona Fletta możemy wyróżnić trzy typy perfekcjonistów. Sprawdź, czy jesteś którymś z nich:
Perfekcjonizm typu 1. „Mogę być jeszcze lepsza!”
To mantra perfekcjonistki skoncentrowanej na sobie. Twoje wewnętrzne standardy są wyjątkowo wysokie? Masz dużą motywację do działania i wciąż próbujesz spełniać swoje standardy?. Badania Jeffreja Killberta dowodzą, że ludzie należący do tej grupy potrafią czerpać przyjemność z własnych działań, co pomaga im podwyższyć swoją samoocenę i motywację. Dzięki temu nie dają się oni sparaliżować perfekcyjnym dążeniom, zamiast tego poświęcają swoje życie na dotarcie do nieosiągalnego punktu, w którym wszystko będzie już bez zarzutu.
Niestety, twoja skłonność do bycia perfekcyjną nie pozwala ci zbyt długo cieszyć się własnym sukcesem, jesteś dla siebie wyjątkowo surowym sędzią i zamiast się cieszyć koncentrujesz się na błędach, a nie osiągnięciach. Twoje działania motywuje bardziej chęć uniknięcia błędów i upokorzenia wynikającego z porażki niż wizja sukcesu.
Uważaj – ten typ perfekcjonizmu jest świetnym podłożem do rozwijania się pracoholizmu. Praca staje się źródłem wyzwań, które dają niekończące się możliwości dążenia do ideału oraz udowadniania, że jesteś wartościową kobietą.
Perfekcjonizm typu 2. „Nigdy ich nie zadowolę”
To myśl przewodnia perfekcjonistki uwarunkowanej społecznie. Żyjesz w ciągłym przekonaniu, że świat wymaga od ciebie zbyt wiele? Jednocześnie odczuwasz bardzo silną presję zewnętrzną, aby spełnić stawiane czyjeś standardy?
Rozbieżność pomiędzy postrzeganiem swoich możliwości, a odczuwanymi wymaganiami powoduje u ciebie frustracje i przekonanie, że inni postrzegają cię jako nieudacznika.
Sama zresztą poddajesz się ciągłym porównaniom, w których wypadasz jako ktoś gorszy i nieadekwatny…
Jeśli jesteś perfekcjonistką uwarunkowaną społecznie – prawdopodobnie nie czerpiesz przyjemności z własnych działań, motywuje cię głownie lęk przed porażką i związanym z nią wstydem…
Perfekcjonizm typu 3. „Musicie się bardziej postarać”
Jesteś skoncentrowana na innych. Najczęściej jest to mocno zakamuflowana perfekcjonistka skoncentrowana na sobie, która projektuje poczucie własnej niedoskonałości na otaczający go świat. Ustawiasz wysokie standardy w szczególności dla swojego najbliższego otoczenia? U innych widzisz jedynie braki i niedoskonałości? Ta postawa powoduje, że żyjesz w przykrym przekonaniu, że świat i ludzie są niewystarczający.
Perfekcyjne podłoże, czyli skąd to masz?
U podłoża perfekcjonizmu leży przekonanie, że nasza wartość zależy od naszych działań. Powstaje ono dość wcześnie i jest uzależnione od tego, w jaki sposób doświadczamy aprobaty ze strony naszych rodziców, jako dzieci. Jeżeli w Twoim doświadczeniu akceptacja związana była nieodzownie z tym, w jaki sposób radziłaś sobie w świecie, to najprawdopodobniej nauczyłaś się, że aby zostać przyjętym przez innych, musisz radzić sobie dobrze. W domach, w których wychowuje się przyszłe perfekcjonistki, kładzie się wyjątkowo duży nacisk na osiągnięcia, co przez dzieci najczęściej odczytywane jest jako krytyka.
Lekcje perfekcjonizmu odbywają się w dużej mierze na płaszczyźnie niewerbalnej. Ton głosu, wyraz twarzy, gesty, informują dziecko o niezadowoleniu rodzica z tempa lub poziomu nabywania nowych umiejętności. Często też nadmierna koncentracja na błędach i na tym, co jeszcze należałoby poprawić powoduje powstanie perfekcjonistycznej postawy u dziecka. Ożywienie i uwagą rodzica pojawia się głownie w sytuacjach porażek bądź potknięć, zamiast w chwilach sukcesu, lub też poprawnie wykonywanych działań. Najczęściej bazą dla takich zachowań rodziców jest ich własny perfekcjonizm, przez który dziecko staje się kolejnym obiektem w ich życiu, który ma sięgnąć ideału.
Pierwszy krok do zmiany
Być może jesteś zbyt krytyczna wobec siebie, a może czujesz się perfekcjonistką, ale te fakty bardziej ci już ciążą niż cię nobilitują? To dobrze. Świadomość tego, jak traktujesz siebie i odczucie potrzeby zmiany jest pierwszym krokiem do jej przeprowadzenia. Co możesz zrobić?
Przysłuchaj się temu, co mówisz do siebie, przyjrzyj się temu, jak patrzysz na świat, jak korzystasz, z tego, że są wokół Ciebie ludzie.
Sprawdź, czy bardziej zajmujesz się swoimi niedociągnięciami i porażkami, czy tym, z czego jesteś zadowolona?
Poświęć czas na to, aby dowiedzieć się więcej o tym jak nawykowo traktujesz siebie.
A potem? Krok po kroku próbuj stawiać sobie mniejsze oczekiwania. Doceniaj siebie, nawet za małe sukcesy, zamiast skupiać się na niedociągnięciach. Proś o pomoc i wsparcie. Naucz się odpoczywać i nić nie robić. Wiem, to wyzwanie dla perfekcjonistki, ale życie z nutką luzu jest naprawdę wspaniałe.
Autorki artykułu:
Monika Kalinowska-Cisło – psycholog, terapeutka z 15-letnim doświadczeniem w pracy rozwojowej z kobietami.
Agnieszka Świrska – trenerka z 10-letnim doświadczeniem, autorka bloga dla singielek, które wspiera w znalezieniu odpowiedniego partnera i stworzeniu trwałego związku, opartego na partnerstwie, szacunku i bliskości.
Autorki zapraszają na wakacyjną wyprawę rozwojową dla kobiet na Sardynię, gdzie połączymy odpoczynek na pięknych plażach z warsztatami o tym, jak wzmacniać zdrowe poczucie własnej wartości kobiety. Wszystko to w niesamowitym włoskim klimacie, w klimatycznym domu nieopodal plaży i w gronie przyjaznych kobiet. Zapraszamy na wyjazd z nami, tutaj wszystkie informacje:
Wejdź na stronę: www.agnieszkaswirska.pl
