Go to content

10 schematów myślowych, które mogą prowadzić do depresji

Fot. iStock/evgenyatamanenko

Każde “złe”, negatywne uczucie, które cię przepełnia, wynika z twojego negatywnego myślenia. Kiedy masz za sobą doświadczenie depresji, doskonale znasz tę huśtawkę nastrojów: w jednym momencie czujesz się mocny, silny, potrafisz spojrzeć na życie z optymizmem, za chwilę opanowuję cię fatalizm. Twoje myśli nie są już jasne, nie potrafisz odrzucić swojej subiektywnej, negatywnej perspektywy.

Byłeś w tym punkcie wiele razy, wiesz do czego to prowadzi. Wyzdrowienie to takie iluzoryczne pojęcie. Wydaje się, że skoro wyzdrowiałeś, depresja zniknęła. Ale ci, którzy z nią walczyli, wiedzą, że to nieprawda. Wyjście z depresji to nie koniec bitwy. Najtrudniejsze wciąż przed tobą:  utrzymać tę chorobę ” w bezpiecznej odległości”, tak, by nie wpływała tak bardzo na twoje życie.

Uświadommy sobie najpierw, jak wygląda typowy schemat, według którego funkcjonujemy. Pierwsza pojawia się w naszej głowie myśl. Potem, z powodu tej właśnie myśli zaczynamy się ”jakoś” czuć. Następnie zaś, w konsekwencji tego nastroju podejmujemy (lub nie) jakieś działania. Podstawą jest więc umiejętna obserwacja samego siebie, oparta na poniższych, trzech filarach:

1. Naucz się rozpoznawać swoje zmiany nastroju, ich nasilenie i czas trwania

2. Bądź świadomy konsekwencji „poddawania się” obniżonemu nastrojowi, każdej sytuacji, w której podejmujesz jakieś działanie lub z niego rezygnujesz

3. Podejmuj działania, by panować nad długością trwania tego depresyjnego nastroju

Wiedząc, że wszystko zaczyna się od jakiejś konkretnej myśli, poznaj teraz

10 schematów myślenia, które powinieneś rozpoznawać, by zapobiegać nawrotom depresji:

1. Wszystko albo nic

U podstaw zgubnego perfekcjonizmu, leży tendencja, aby oceniać siebie w kategoriach „absolutnych”: dobry/zły, zwycięzca/przegrany, inteligentnego/głupi. Takie myślenie przesłania prawdziwe wartości.

2.  Generalizowanie

Wiara w to, że skoro raz wydarzyło się coś złego, z całą pewnością za chwilę znowu spotka nas jakaś negatywna niespodzianka od losu, to prawdziwe “zaklęte (przeklęte) koło”.

3. Koncentracja na tym, co negatywne

Wyobraź sobie, że pracujesz nad jakimś projektem. Niestety, nie możesz go skończyć, bo skupiasz się ciągle na tym, co, twoim zdaniem, jest „nie tak”, a nie na tym, co jest twoim sukcesem. Teraz pomyśl, że ten projekt, to twoje życie.

4. Dyskwalifikowanie tego, co pozytywne

Bardziej destrukcyjne niż koncentracja na tym, co negatywne, jest  przekształcanie pozywtynych doświadczeń w coś złego i szkodliwego. Tak zniekształcone myślenie daje ci poczucie wiecznego niepowodzenia i sprawia, ze nie jesteś w stanie z niczym nadążyć, nad niczym panować.

5. Pochopne, negatywne wnioski

Bezpodstawnie formułujesz wnioski, nie biorąc pod uwagę zmieniających się okoliczności, doświadczenia, które nabywasz z czasem, większych możliwości. Ściągasz na siebie niepowodzenia.

6. Wyolbrzymianie i minimalizowanie

Tendencja, aby wyolbrzymiać nasze błędy i słabości, jednocześnie minimalizując nasze sukcesy i mocne strony, zwiększa poczucie życiowej porażki, sprawia, że nie jesteśmy w stanie dobrze wykorzystać naszych zdolności i umiejętności, aby rozwiązywać problemy.

7. Podejście emocjonalne

Patrzysz na swoje życie z ponurą miną, wszystko wygląda ponuro i ciemno. Gdy koła takiego „zniekształconego” myślenia zostały wprawione w ruch, najprostsze sprawy okażą się trudne. Nic nie jest możliwe.

8.  Narzucanie sobie obowiązkowych schematów

„Powinienem…” „Trzeba było…”. Uważasz, że musisz, bo tak trzeba, ale kompletnie tego nie czujesz. Zmuszasz się co czegoś, co jest wbrew tobie, a i tak nie podejmiesz żadnego działania. Masz tylko jeszcze większe wyrzuty sumienia. Ależ to frustrujące!

9. Etykietowanie

Stała etykietowanie siebie samego to skuteczny sposób na obniżenie swojego poczucia wartości. Myślisz o sobie: „przegrany, niewystarczająco mądry, nie na tyle zdolny”…?

10. Myślenie „zbyt osobiste”

Czujesz się odpowiedzialny i winny, nawet wtedy, kiedy nie masz ku temu żadnego powodu. Robisz sobie wyrzuty, mimo, że miałeś ważne przesłanki, by zrobić to, co zrobiłeś.

Prawidłowe rozpoznawanie tych negatywnych schematów myślowych jest kluczowe. Świadomość, że nasz depresyjny nastrój wynika ze skrzywionego obrazu siebie i świata, pomaga nam systematycznie przekształcać nasz sposób myślenia w bardziej racjonalny, obiektywny i bliższy prawdzie.


Na podstawie: tinybuddha.com