Zmiana czasu z zimowego na letni, która jak co roku niejednego zaskoczy, zbliża się wielkimi krokami. Oznacza to tylko jedno – wiosna, już w nadchodzący weekend, „zabierze” nam godzinę snu. Kiedy dokładnie w 2023 roku przestawiamy zegarki, i co najważniejsze – w którą stronę?
Zmiana czasu – skąd się wzięła?
Do zmiany czasu w dużej mierze przyczynił się Benjamin Franklin, który zauważył, że ludzie kładą się do łóżka o konkretnej, ustalonej godzinie. Nie kierują się słońcem, a tym samym więcej korzystają ze sztucznego oświetlenia. Choć w przygotowanym przez niego artykule było zbyt mało argumentów, by kogokolwiek przekonać do zmiany czasu, to tematem zaczęli interesować się inni.
Za inicjatora zmiany czasu na letni uznaje się Williama Willetta, który opublikował broszurę The Waste of Daylight. Zaproponował, by w okresie letnim przestawić zegary o 80 minut, co jego zdaniem przyniosłoby oszczędności na oświetlaniu. Ostatecznie pionierami zmiany czasu byli Niemcy, którzy to 30 kwietnia 1916 roku podczas pierwszej wojny światowej przesunęli wskazówki zegara o godzinę do przodu, a do tyłu 1 października 1916 roku. W Polsce nieprzerwana zmiana czasu została wprowadzona w 1977 roku, choć po raz pierwszy miała miejsce w 1919 roku.
Zmiana czasu na letni – kiedy?
W 2023 roku zmienimy czas na letni w ostatnią niedzielę marca. Najbliższa zmiana czasu przypada więc w nocy z 25 na 26 marca. Wskazówki zegarów należy wówczas przestawić z godziny 2:00 na 3:00. Tym samym „stracimy” godzinę snu. Dla wielu osób zmiana czasu na letni, a później na zimowy jest uciążliwa i wiąże się z chwilowymi trudnościami. Przyzwyczajenie się do wcześniejszych o godzinę pobudek bywa uciążliwe i potrzeba kilku dni by organizm dostosował się do wprowadzonych zmian.
Zmiana czasu – co nam daje?
Zmiana czasu z zimowego na letni tłumaczona jest zwiększeniem efektywności wykorzystania światła dziennego i koniecznością oszczędzania energii elektrycznej. Przesuwając wskazówki zegara o godzinę do przodu, w okresie wiosennym i letnim będziemy mogli dłużej cieszyć się światłem dziennym.
W jakich krajach przestawiamy zegarki?
Zmiana czasu w Polsce jest wynikiem obowiązującej dyrektywy Unii Europejskiej ze stycznia 2001 roku. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, jeszcze przez co najmniej pięć lat będziemy przestawiać wskazówki zegara. W naszej strefie czasowej, gdzie obowiązuje czas środkowo europejski CET (Czas Środkowoeuropejski Standardowy), czas letni oznaczany jest skrótem CEST.
W następnych latach czas z zimowego na letni będziemy zmieniać:
- 31 marca 2024 r.,
- 30 marca 2025 r.,
- 29 marca 2026 r.
Zmiana czasu z zimowego na letni i z letniego na zimowy praktykowana jest w blisko 70. krajach na całym świecie. Na czas letni przechodzą m.in. niemalże wszystkie kraje Europy, USA, Chile, Nowa Zelandia i południowo-wschodnie stany Australii, Iran, Syria, Liban.
Zmiana czasu – czy będzie zniesiona?
Niektóre z państw Unii Europejskiej odchodzą od zmiany czasu. Polska również zastanawia się nad rezygnacją, jednak kiedy miała by mieć ona miejsce – nie wiadomo. Wszystko wskazuje na to, że do 2026 roku, zmiana czasu pozostanie.
- Zobacz również: Co z nami robi zmiana czasu. Pamiętajcie, to już dziś
Wpływ zmiany czasu na zdrowie
Zmiana czasu niesie za sobą jednak wiele wad. Niektóre osoby mają problem z przestawieniem i dostosowaniem swojego zegara biologicznego do nowej pory roku, co może mieć wpływ na zaburzenia metaboliczne, poznawcze i behawioralne. Niekiedy przyczynia się do rozwoju depresji czy otyłości. W pierwszych dniach, a nawet i tygodniach mogą pojawić się problemy ze snem, wcześniejszym wstawaniem i nową organizacją dnia. W dniu zmiany czasy podróżni mają kłopoty ze zdążeniem na samolot czy pociąg. Rozregulowanie harmonogramu lotów czy jazy pociągów, autobusów wiąże się ze sporymi kosztami. Może przyczynić się również do wzrostu wypadków. Dlatego warto pamiętać, że na kupionym bilecie na samolot zawsze podana jest data i godzina zgodna z lokalnie obowiązującym czasem. Jeśli podróżujemy przez różne strefy czasowe, powinniśmy pamiętać o przestawieniu zegarów. Należy wziąć również pod uwagę zmianę czasu na letni, co pomoże uniknąć niespodzianek.
