Jeśli wychowałeś się w rodzinie, w której występowało uzależnienie, choroba psychiczna lub przemoc, wiesz, jak trudno funkcjonować w takim środowisku. Wiesz także, że takie problemy dotykają wszystkich członków rodziny. Z biegiem czasu rodzina zaczyna „krążyć” wokół określonej dysfunkcji. Sztywne rodzinne reguły i role pomagają utrzymać ten dysfunkcjonalny system. Alkoholik nadal pije, a przemocowy rodzic nadal używa przemocy. Czas mija, nic się nie zmienia.
Zrozumienie niektórych zasad, które dominują w rodzinach dysfunkcyjnych, może pomóc nam uwolnić się od tych wzorców i odbudować naszą samoocenę oraz stworzyć zdrowsze relacje w naszym domu.
Czym jest rodzina dysfunkcyjna
Rodzaje traumatycznych doświadczeń z dzieciństwa, o których tu mowa obejmują któregokolwiek z poniższych:
- Przemoc fizyczna
- Wykorzystywanie seksualne
- Emocjonalne nadużycie
- Fizyczne zaniedbanie
- Emocjonalne zaniedbanie
- Świadkowanie przemocy w rodzinie
- Rodzic lub bliski członek rodziny, który jest alkoholikiem lub uzależnionym
- Rodzic lub bliski członek rodziny, który jest chory psychicznie
- Rodzice, którzy są rozdzieleni lub rozwiedzeni
- Rodzic lub bliski członek rodziny przebywający w więzieniu
Jak działają rodziny dysfunkcyjne
Aby się rozwijać, fizycznie i emocjonalnie, dzieci muszą czuć się bezpiecznie – i móc polegać na konsekwentnym, odpowiednim opiekunie, który da im to poczucie bezpieczeństwa. Ale w rodzinach dysfunkcyjnych opiekunowie nie są ani konsekwentni, ani „dostrojeni” do potrzeb swoich dzieci.
1. Nie mów
Nie rozmawiamy o naszych problemach rodzinnych – z sobą nawzajem czy z osobami z zewnątrz. Ta zasada jest podstawą dla zaprzeczenia nadużyciom, uzależnieniom, chorobom itp. problemom, które istnieją w danej rodzinie. Przekaz, jaki otrzymują jej członkowie brzmi: Zachowuj się tak, jakby wszystko jest w porządku i upewnij się, że wszyscy inni uważają, że jesteśmy całkowicie normalną rodziną .
Jest to niezwykle mylące dla dzieci, które instynktownie czują, że coś jest nie tak, ale nikt im nie tłumaczy tego, co się z nimi dzieje. Dzieci często same stwierdzają, że to są one problemem. Czasami są obwiniane wprost, a czasami internalizują poczucie, że coś musi być z nimi nie tak. Ponieważ nikt nie rozmawia o dysfunkcji, rodzina jest zatruta od wewnątrz tajemnicami i wstydem. W szczególności włąśnie dzieci czują się samotne, beznadziejne i wyobrażają sobie, że nikt inny nie przeżywa tego, czego one doświadczają.
Zasada ” nie mów” sprawia, że nikt nie zauważa istoty problemu, więc rodzinie nie sposób pomóc.
2. Nie ufaj
Dzieci polegają na rodzicach lub opiekunach, ufają, że to oni zapewnią im bezpieczeństwo, ale kiedy dorastasz w dysfunkcyjnej rodzinie, nie doświadczasz obecności swoich rodziców jako czegoś bezpiecznego, „wychowującego”. Bez podstawowego poczucia bezpieczeństwa dzieci odczuwają niepokój i mają trudności z zaufaniem.
W rodzinach dysfunkcyjnych dzieci nie rozwijają poczucia zaufania i bezpieczeństwa , ponieważ ich opiekunowie są niekonsekwentni. Zaniedbują swoje obowiązki, są nieobecni emocjonalnie, łamią obietnice. Ponadto niektórzy dysfunkcjonalni rodzice narażają swoje dzieci na niebezpieczeństwo i nie są w stanie ich ochronić W rezultacie dzieci uczą się, że nie mogą zaufać innym – nawet najbliższym. Trudności z zaufaniem wykraczają także poza rodzinę. Zasada ” nie ufaj” trzyma rodzinę w izolacji i utrwala lęk, że jeśli poprosisz o pomoc, stanie się coś złego (mama i tata dostaną rozwód, tata pójdzie do więzienia, zostaniesz odebrany rodzicom). Pomimo tego, jak straszne i bolesne jest życie rodzinne, nauczyłeś się, jak tam przetrwać – a rozmowa o tym, co się dzieje z nauczycielem lub kimś innym może pogorszyć sytuację. Więc lepiej nie ufać nikomu.
3. Nie czuj
Tłumienie bolesnych lub dezorientujących emocji to strategia radzenia sobie ze stresem stosowana przez wszystkich członków dysfunkcyjnej rodziny. Dzieci są świadkami paraliżowania swoich rodziców alkoholem, narkotykami, żywnością, pornografią czy technologią. Rzadko są to uczucia wyrażane i rozwiązywane w zdrowy sposób. Dzieci mogą także doświadczać przerażających epizodów gniewu. Czasami gniew jest jedyną emocją, jaką widzą ich rodzice. Dzieci szybko dowiadują się, że próba wyrażenia uczuć w najlepszym przypadku prowadzi do bycia ignorowanym, w najgorszym – do przemocy, poczucia winy i wstydu. Uczą się także tłumienia uczuć, wprowadzania się w stan odrętwienia i próbują odwrócić uwagę od swojego emocjonalnego bólu.
Wstyd pojawia się , kiedy myślisz, że coś jest z tobą nie tak, że jesteś gorszy lub niegodny miłości. Wstyd jest wynikiem tajemnic rodzinnych i zaprzeczania, przekonania, że jesteś zły i zasługujesz na zranienie lub zaniedbanie. Dzieci w dysfunkcyjnych rodzinach często obwiniają się za błędy rodziców. Powiedzenie sobie „To moja wina” to najłatwiejszy sposób, aby wytłumaczyć sobie sens tego, czego doświadczamy.
Na podstawie: psychcentral.com
