O raku mózgu nie mówiło się do tej pory tak często, jak o raku piersi czy jajników u kobiet. A nowotwory mózgu są bardzo niebezpieczne, ze względu na trudność leczenia oraz możliwe powikłania. Problem polega również na tym, że rak tego narządu diagnozowany jest późno, ze względu na nietypowe objawy postępującej choroby.
Jednym z najczęściej diagnozowanych złośliwych nowotworów mózgu, jest glejak wielopostaciowy.
Glejak wielopostaciowy to najbardziej niebezpieczny rodzaj raka mózgu
Wyróżnia się dwa podtypy glejaka wielopostaciowego: olbrzymiokomórkowy i glejakomięsak. W większości przypadków chorych na tego typu nowotwór, nieznana jest przyczyna jego wystąpienia. Stwierdzono, że glejak wielopostaciowy był opisywany u chorych z dziedziczną skłonnością do rozwoju nowotworów – mutacje konstytutywne genu TP53, zespół Turcota typu 1.
Według statystyk Międzynarodowej Agencji badań nad Rakiem, Polska zajmuje 4 miejsce pod względem częstości występowania guzów mózgu. Guzy mózgu stanowią 9% nowotworów u dorosłych i aż 20% nowotworów u dzieci. Co roku blisko 3000 osób dowiaduje się o nowotworze złośliwym mózgu.
Umieralność na ten rodzaj nowotworu jest bardzo wysoka, komórki glejaka wielopostaciowego głęboko naciekają mózgowie. Większość osób, u których nie zastosowano leczenia, umiera w ciągu trzech miesięcy od zdiagnozowania. Odpowiednie leczenie chorego umożliwia przeżycie około 12 miesięcy, rzadko dłużej.
Objawy raka mózgu
Obecność guza w mózgu (nie tylko glejaka) powoduje dwa rodzaje objawów:
1. Nieswoiste – związane z nadciśnieniem wewnątrzczaszkowym:
- bóle głowy — z początku niewielkie, a ich występowanie przeplata się z okresami remisji trwającej wiele dni, a nawet tygodni. Zazwyczaj ból pojawia się nad ranem i jest wówczas silniejszy niż w innych porach dnia. Ból o charakterze miejscowym może wskazywać na umiejscowienie guza w mózgu. Chorzy skarżą się na bóle różnego rodzaju — oprócz tępego, rozlanego i pulsującego, pojawia się ból ograniczony, ostry, świdrujący, a niekiedy promieniujący do oka, skroni czy karku.
- senność i zaburzenia świadomości — bardzo różne, od niewielkich zaburzeń sprawności myślenia do wyraźnego upośledzenia świadomości, u 2/3 wszystkich chorych można dostrzec obniżenie sprawności intelektualnej (upośledzenie pamięci, zdolności osądu, gorszego kojarzenia, trudności werbalnych),
- pogorszenie widzenia — wynika z tarczy zastoinowej, widocznej w badaniu dna oka. Chorzy z nasilonym obrzękiem skarżą się na zamazane obrazy, widzenie jak przez mgłę, podwójne widzenie przy patrzeniu na oddalone obiekty,
- nudności i wymioty — ich przyczyną jest podrażnienie nerwu błędnego i często pojawiają się rano, gwałtowne i chlustające,
- zaburzenia równowagi — towarzyszy im poczucie niepewności i niestabilności,
- sztywność karku.
2. Ogniskowe objawy guza mózgu
Spowodowane miejscowym uszkodzeniem tkanki nerwowej przez rosnącego guza mózgu, są one uzależnione od konkretnego umiejscowienia nowotworu w czaszce. Guzy o różnym położeniu mogą być przyczyną zaburzeń mowy, ograniczenia pola widzenia, opadania powieki, bólów połowy twarzy, dźwięków i szumów w uchu. Jeśli guz pojawia się w sąsiedztwie kory mózgowej, mogą pojawić się napady padaczkowe — drugi, po bólach głowy, najczęściej spotykany objaw guzów mózgu. Mogą wystąpić drżenia całego ciała lub od drżenie, czy drętwienie jedynie palca lub dłoni. Nowotwór przy pniu mózgowym może prowadzić do asymetrii twarzy, krztuszenia się, czy nawet zaburzeń połykania. Nie da się jednoznacznie określić objawów, ponieważ mogą to być bardzo różne objawy neurologiczne, o różnym stopniu nasilenia.
Diagnostyka i leczenie raka mózgu
Dla wykrywania guzów mózgu bardzo istotne są badania obrazowe:
- tomografia komputerowa (TK),
- rezonans magnetyczny (MR).
W leczeniu glejaków oraz innych guzów złośliwych stosuje się m.in. resekcję, radioterapię oraz chemioterapię. Szczególna uwaga kierowana jest w stronę metody bezinwazyjnego leczenia nowotworów mózgu, która nosi nazwę Gamma Knife. Polega ona na kierowaniu w stronę guza pojedynczych kobaltowych wiązek promieni gamma, które nie powodują uszkodzenia tkanki, przez którą przechodzą, skupiając się w jednym miejscu i niszcząc komórki nowotworowe. Ograniczeniem jest wielkość guza – zwykle do 4 cm średnicy.
Ostatecznie terapię dobiera się indywidualnie, uwzględniając ogólny stan zdrowia chorego oraz stopień złośliwości nowotworu. Wpływ na rokowanie ma nie tylko stopień złośliwości guza, ale także jego umiejscowienie w określonych obszarach mózgu.
źródło: glejak.com, www.czytelniamedyczna.pl, www.medonet.pl
