Go to content

Słowa, które ranią. Jak uniknąć toksycznej komunikacji podczas sporów w związku?

kobieta i mężczyzna po kłótni
fot. Cottonbro/Unsplash

Kłótnie w związku często są postrzegane jako negatywne zjawisko, które może zagrażać harmonii i stabilności relacji. Jednak warto spojrzeć na nie z nieco innej perspektywy – jak na naturalną część każdego zdrowego związku. Tak jak drzewo musi przetrwać burzę, by umocnić swoje korzenie, tak samo kłótnie mogą służyć do wzmacniania więzi między partnerami. Co jednak, gdy podczas kłótni dochodzi do wybuchu frustracji, a w ferworze emocji wypowiadane są słowa, których możemy
później żałować?

Fenomen kłótni w związku

Niewątpliwie, kłótnie w związku mogą być trudne i bolesne, ale są również nieuniknione. Każdy związek, bez względu na jego siłę, będzie miał momenty napięć i różnic zdań. To, jak para radzi sobie z tymi konfliktami, może być kluczowe dla dalszego rozwoju relacji.

W momencie ostrej wymiany zdań, obie strony często stają się zdominowane przez emocje, co utrudnia racjonalne myślenie i skuteczną komunikację. Zamiast tego, skupiają się na obronie własnego stanowiska lub zranieniu drugiej osoby, co może tylko pogorszyć daną sytuację. W rezultacie, kłótnia może przerodzić się w konfrontację, która szkodzi związkowi, zamiast przyczynić się do jego rozwoju.

Jednak warto pamiętać, że nawet w najbardziej burzliwych momentach istnieją sposoby na skuteczne zarządzanie konfliktem. Poprzez rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, empatii i zrozumienia, pary mogą nauczyć się radzić sobie z emocjami w trudnych sytuacjach i znaleźć konstruktywne rozwiązania.

Model komunikacji 55/38/7 Alberta Mehrabiana

Czy słyszeliście kiedyś o modelu komunikacji 55/38/7 Alberta Mehrabiana? Jest to teoria dotycząca przekazu informacji w komunikacji międzyludzkiej, zaproponowana przez psychologa Alberta Mehrabiana w latach 60. Teoria ta sugeruje, że ludzie interpretują komunikację nie tylko na podstawie słów, ale również na podstawie tonu głosu i mowy ciała. Wiele z naszych codziennych interakcji polega na znaczącej wymianie niewerbalnej i paralingwistycznej, które mają mocniejszy wpływ niż sama werbalna treść.

W praktyce oznacza to, że sposób, w jaki coś mówimy, często jest równie ważny, jeśli nie ważniejszy, niż to, co mówimy. Przekazywanie informacji z odpowiednim tonem głosu, intonacją, czy nawet głośnością, może zmieniać znaczenie naszych słów i wpływać na odbiór naszej wiadomości przez odbiorcę. Na przykład, gdy ktoś używa ostrzejszego tonu, może to zostać odebrane jako agresja lub złość, nawet jeśli same słowa są stosunkowo neutralne. Tak więc, nawet najbardziej wyważone zdanie może zostać zinterpretowane w sposób negatywny, jeśli sposób, w jaki je wyrażamy, nie jest odpowiedni. Według tego modelu:

  • 55% komunikacji to niewerbalne elementy, takie jak: wyraz twarzy, gesty, postawa ciała i kontakt wzrokowy. Te aspekty są istotne dla interpretacji emocji, intencji i nastroju nadawcy.
  • 38% komunikacji stanowią elementy paralingwistyczne, czyli sposób, w jaki dane są przekazywane, w tym: ton głosu, tempo mówienia, głośność i melodyka. Te cechy dodają kontekstu i znaczenia do przekazu werbalnego.
  • 7% komunikacji to werbalna zawartość, czyli same słowa, które są używane w przekazie. Według Mehrabiana, słowa mają najmniejsze znaczenie w porównaniu do pozostałych elementów komunikacji, gdyż interpretacja słów zależy w dużej mierze od kontekstu niewerbalnego i paralingwistycznego.

Czego nigdy nie należy mówić podczas kłótni?

Często w porywie emocji wypowiadamy słowa, których później możemy żałować. Impulsywność może skłonić nas do używania obraźliwych lub agresywnych zwrotów, które mogą zranić uczucia drugiej osoby. W ferworze dyskusji często trudno jest zachować kontrolę nad językiem i wyrazić swoje myśli w sposób konstruktywny i zarazem życzliwy.

Unikaj tych 10 zwrotów podczas kłótni, ponieważ mogą one pogorszyć sytuację i zwiększyć napięcie między tobą a partnerem.

„Zawsze to robisz”

„Zawsze to robisz” brzmi jak oskarżenie, które sugeruje, że partner jest winny danego działania bez względu na kontekst. To zdanie wydaje się być agresywne i destrukcyjne dla komunikacji, ponieważ unieważnia opinie i uczucia drugiej osoby, co prowadzi do wzrostu napięcia i utrudnia rozwiązanie konfliktu.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Zauważyłem, że zdarza ci się to często. Czy możemy porozmawiać o tym dlaczego?”.

„Nigdy mnie nie słuchasz”

„Nigdy mnie nie słuchasz” to stwierdzenie, które sugeruje, że partner zawsze ignoruje lub bagatelizuje potrzeby i opinie drugiej osoby. To zdanie jest wyrazem frustracji i poczucia niedocenienia w relacji. Może ono spowodować poczucie osamotnienia i bezradności u osoby, do której jest skierowane, co z kolei może doprowadzić do dalszego pogorszenia komunikacji i zwiększenia dystansu między partnerami.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Czuję, że mnie nie słuchasz. Czy możemy o tym porozmawiać?”.

„Nie obchodzi mnie to”

„Nie obchodzi mnie to” to stwierdzenie, które wyraża brak zainteresowania lub empatii wobec potrzeb, opinii lub problemów drugiej osoby. Jest to sygnał ignorancji i braku zaangażowania w relację. Może to doprowadzić do pogorszenia relacji oraz przyczyniać się do wzrostu napięcia i frustracji w związku.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Trudno mi zidentyfikować się z tą kwestią. Ale naprawdę chcę zrozumieć twoją perspektywę”.

„To twoja wina”

To jedno z najczęściej wypowiadanych zdań podczas kłótni w związku. „To twoja wina” to oskarżenie, które sugeruje, że druga osoba ponosi pełną odpowiedzialność za problem lub konflikt. Jest to próba uniknięcia własnej odpowiedzialności za sytuację i zrzucenie winy na partnera. Może to wywołać uczucie winy, bezradności i zranienie drugiej osoby, co może doprowadzić do dalszego pogorszenia relacji i utrudniać znalezienie konstruktywnego rozwiązania konfliktu.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Przyjrzyjmy się, jak oboje przyczyniliśmy się do tej sytuacji”.

„Przesadzasz”

„Przesadzasz” to stwierdzenie, które sugeruje, że reakcje (lub stan emocjonalny partnera) są nieproporcjonalne lub nieuzasadnione. To próba zminimalizowania uczuć i doświadczeń drugiej osoby. Może to sprawić, że partner poczuje się niedoceniony lub niedowartościowany, co może prowadzić do pogorszenia komunikacji i zwiększenia dystansu w związku.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Twoja reakcja wydaje się silna. Czy możesz mi pomóc zrozumieć, dlaczego tak się czujesz?”.

„Uspokój się”

„Uspokój się” to zdanie, które może być odbierane jako próba zbagatelizowania czyjegoś stanu emocjonalnego lub odrzucenie ważności jego uczuć. To stwierdzenie to próba zignorowania czyjegoś dyskomfortu lub frustracji i może doprowadzić do dalszego wzrostu napięcia oraz utrudniać konstruktywną komunikację w związku.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Widzę, że jesteś zdenerwowany. Zanim będziemy kontynuować tę rozmowę, dajmy sobie kilka chwil na złapanie oddechu”.

„Skończyłem mówić”

„Skończyłem mówić” to stwierdzenie, które może być odbierane jako próba przerwania dyskusji lub uniknięcia dalszej komunikacji. To sygnał zamykania się na rozmowę i ignorowanie potrzeb partnera, co może pogłębić frustrację i pogorszyć relację, utrudniając znalezienie konstruktywnego rozwiązania problemu.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Potrzebuję przerwy. Czy możemy wrócić do tej rozmowy później?”.

„Jesteś taki sam jak twoja matka! [lub inny członek rodziny, ktoś bliski]”

To zdanie może być odbierane jako atak personalny lub próba wywołania u partnera negatywnych emocji poprzez porównanie go do kogoś innego – w tym przypadku członka jego rodziny. Jest to naruszenie granic osobistych i zaufania w relacji. Może to wywołać uczucie zranienia i obniżenia samooceny u partnera oraz prowadzić do pogorszenia atmosfery w związku. Używanie takich słów w trakcie kłótni, może przyczynić się do eskalacji konfliktu i utrudnić budowanie zdrowej komunikacji.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Zauważam pewien wzór, który mnie niepokoi. Czy możemy o tym porozmawiać?”.

„Powinieneś był wiedzieć”

„Powinieneś był wiedzieć” to stwierdzenie, które sugeruje, że partner powinien posiadać określoną wiedzę lub przewidywać nasze potrzeby – innymi słowy – czytać w naszych myślach. Jest to forma manipulacji lub oczekiwanie na zrozumienie bez komunikacji. Może to doprowadzić do poczucia winy lub frustracji u partnera oraz utrudniać szczery dialog. W rezultacie, takie słowa mogą prowadzić do wzrostu napięcia i pogorszenia relacji, zamiast sprzyjać zrozumieniu i współpracy.

Co lepiej powiedzieć zamiast tego?
„Szkoda, że nie było lepszej komunikacji w tej sprawie”.

Jak odbudować zaufanie po kłótni?

Po burzliwej kłótni istnieje pilna potrzeba podjęcia działań mających na celu naprawę zszarganej relacji. Najważniejszym elementem tego procesu jest przejęcie odpowiedzialności za własne postępowanie oraz szczere przyznanie się do popełnionych błędów. Nasze przeprosiny nie powinny być tylko pustymi słowami, ale wyrazem skruchy za spowodowane
krzywdy. Kluczowe jest także zrozumienie wpływu naszych działań na drugą osobę. Jeśli to konieczne, należy również podjąć kroki w celu zadośćuczynienia za wyrządzone szkody, co stanowi istotny aspekt procesu naprawy relacji.

Ważne jest, aby po tak trudnym doświadczeniu obie strony skoncentrowały się na budowaniu wspólnego zrozumienia, wzajemnym wsparciu i wspólnym dążeniu do odnowienia zaufania.

Na podstawie: oowerofpositivity.com