Dla każdego rodzica priorytetem jest zdrowie jego dziecka. Z okazji lipca, będącego miesiącem świadomości o krwi pępowinowej zebraliśmy najważniejsze informacje o komórkach macierzystych z krwi pępowinowej. Materiał ten w przyszłości może uratować zdrowie i życie dziecka, jego rodzeństwa i najbliższej rodziny, a można go pobrać tylko podczas porodu.
Czym są komórki macierzyste z krwi pępowinowej?
Komórki macierzyste są niewyspecjalizowanymi multipotencjalnymi komórkami ludzkiego organizmu, co oznacza, że są pierwotne niedojrzałe i mogą różnicować się w inne typy komórek. Właściwości te wykorzystywane są obecnie w różnych dziedzinach medycyny. Komórki macierzyste znajdują się w krwi pępowinowej oraz sznurze pępowinowym, a także m.in. w szpiku kostnym. Przez wiele lat pępowina oraz jej zawartość uznawane były, podobnie jak łożysko, za odpad medyczny i po porodzie utylizowane przez szpital. Bezpowrotnie ginęły więc zawarte w nich bezcenne komórki macierzyste.
Gdzie wykorzystuje się komórki macierzyste z krwi pępowinowej?
Lista chorób, w leczeniu których wykorzystywane są komórki macierzyste liczy ponad 80 jednostek chorobowych. Komórki macierzyste pochodzące z krwi pępowinowej najczęściej wykorzystywane są w leczeniu chorób hematologicznych i onkologicznych. Poza tym, wykorzystuje się je także w terapii spektrum autyzmu, mózgowego porażenia dziecięcego czy stwardnienia zanikowego bocznego. Świadczy to o tym, że medycyna i nauka cały czas zaskakują badaczy i nikt nie jest w stanie przewidzieć, jak kolejne odkrycia wpłyną na wykorzystanie komórek macierzystych.
Jak przebiega pobranie krwi pępowinowej?
Pobranie krwi pępowinowej jest zabiegiem całkowicie bezbolesnym i nieinwazyjnym zarówno dla dziecka, jak i dla jego mamy. Rodzice zgłaszają się do szpitala, do porodu wraz ze specjalnym zestawem pobraniowym, który otrzymują z banku komórek macierzystych po podpisaniu umowy. W szpitalu, przeszkolone położne odbierają zestaw od rodziców. Bez względu na rodzaj porodu, fakt pobierania krwi pępowinowej nie wpływa na moment odpępnienia dziecka. O momencie odpępnienia decyduje personel medyczny w oparciu o obowiązujący standard organizacyjny opieki okołoporodowej, swoją wiedzę oraz dobrostan matki i noworodka. Następnie, w sterylnych warunkach, położna pobiera pozostałą w naczyniach pępowiny oraz łożyska krew. Materiał jest odpowiednio zabezpieczany i transportowany do laboratorium, gdzie próbka badana jest m.in. w kierunku obecności wirusów, bakterii i grzybów. Komórki macierzyste po tzw. preparatyce następnie są zamrażane i przechowywane są w oparach ciekłego azotu w temperaturze -190 stopni, dzięki czemu nie tracą swoich wyjątkowych właściwości i mogą zostać użyte w każdej chwili w przyszłości.
Zalety i ograniczenia krwi pępowinowej
Krew pępowinowa, zgodnie ze słowami prof. dr hab. n. med. Mariusza Zimmera, jest „jedną z największych zdobyczy postępu medycyny”. Jako źródło drogocennych komórek macierzystych, krew pępowinowa stanowi alternatywę dla wielu osób zmagających się z różnego rodzaju
schorzeniami takimi jak nowotwory krwi czy nieuleczalne mózgowe porażenie dziecięce. Wiele osób zastanawia się, jaka jest więc ich przewaga nad komórkami pochodzącymi ze szpiku kostnego. Jedną z nich jest możliwość skorzystania z nich praktycznie „od ręki”, bez konieczności szukania zgodnego tkankowo dawcy. Poza tym, komórki pochodzące z krwi pępowinowej nie tracą swoich właściwości oraz są „młodsze” od tych zawartych w szpiku kostnym. Przeszczepienie komórek z krwi pępowinowej niesie za sobą także niższe ryzyko odrzucenia. Komórki z krwi pępowinowej mają również większe zdolności regeneracyjne od szpiku. Kolejną niewątpliwą zaletą jest fakt, że standardowe przeszczepienia refundowane są przez NFZ. To rodzice decydują, czy chcą pobrać krew pępowinową przy porodzie dziecka i mieć możliwość, jeśli zajdzie taka konieczność, wykorzystania jej w przyszłości. Niestety krew pępowinowa i komórki macierzyste nie są ratunkiem dla
wszystkich. Wykorzystywane są w konkretnych jednostkach chorobowych, których lista wciąż wydłuża się, a badania nad nowymi zastosowaniami nadal trwają.
Co z bankami publicznymi?
Obecnie funkcjonują zarówno banki publiczne, jak i rodzinne. W bankach rodzinnych rodzice mają pewność, że przechowywany materiał z krwi pępowinowej ich dziecka będzie mógł być wykorzystany tylko dla członków ich rodziny. W przypadku banków publicznych konieczne jest zrzeknięcie się prawa do przechowywanych komórek macierzystych. Z tego powodu, skorzystać z nich może w razie potrzeby każdy chory z dowolnego miejsca na Ziemi. Chcąc zabezpieczyć przyszłość swoich dzieci, lepiej zdecydować się na bank rodzinny, aby mieć pewność, że przechowywany materiał będzie mógł zostać wykorzystany na potrzeby swojej rodziny.
Ile kosztuje bankowanie krwi pępowinowej?
Wiele osób uważa, że koszty bankowanie krwi pępowinowej są zbyt wysokie, przez co rezygnują z przechowywania komórek macierzystych
dziecka. Jednak system opłat skonstruowany jest w bardzo przystępny sposób. Koszty bankowania krwi pępowinowej podzielone są na trzy
rodzaje płatności: opłatę przedporodową, poporodową i opłatę abonamentową za przechowywanie. Opłata przedporodowa m.in. pokrywa
koszt zestawu pobraniowego, koszt pobrania w szpitalu, transport oraz wstępną preparatykę. Opłata poporodowa obejmuje przygotowanie krwi do preparatyki, wszystkie niezbędne badania próbki oraz zamrożenie komórek macierzystych. Ostatnia opłata czyli abonamentowa pokrywa miesięczny koszt przechowywania komórek macierzystych i wynosi około 50 złotych, czyli tyle ile kosztuje paczka pieluszek lub abonament za telefon.
Chcąc zapewnić swojemu dziecku bezpieczną przyszłość warto podjąć świadomą decyzję dotyczącą pobrania krwi pępowinowej oraz przechowywania komórek macierzystych. Decyzja o bankowaniu krwi pępowinowej jest swego rodzaju polisą na życie i nie warto z niej
rezygnować. Szansę na pobranie krwi pępowinowej ma się tylko raz w życiu dziecka – przy porodzie.
