Ile razy wracałaś do nauki języka obcego a zniechęcona tonami materiałów i wkuwaniem słówek rezygnowałaś? Jak często twoje dziecko miało trudności z przyswojeniem nowego materiału w szkole? A może konferencje i szkolenia prowadzone przez ciebie nie cieszą się wciąż zadowalającą frekwencją? Istnieje jedna recepta na wszystkie te problemy. Trzy supermoce, które zmienią twoje spojrzenie na edukację i rozwój. Które sprawią, że prezentowanie wiedzy, uczenie się i nauczanie innych staną się przyjemne i bardzo kreatywne.
Jako ludzie mamy niepowtarzalną zdolność wizualizacji. Jedynym językiem, jakim posługuje się nasz mózg, jest język obrazkowy. Rozejrzyj się w mieście dookoła siebie – tak naprawdę wszędzie są jakieś obrazy, ikony, które pozwalają trafić na lotnisko nawet wtedy, kiedy nie znamy języka kraju, w którym aktualnie znajdujemy się. Każdy człowiek jest w stanie natychmiast wyobrazić sobie różne słowa, pojęcia i sytuacje. Właśnie tę umiejętność przekuwa w 3 supermoce Angelika Skotnicka, nauczycielka języka angielskiego i graphic recorder, autorka ebooka poświęconego tej tematyce. Czas wykorzystany na wprowadzenie jej metod i technik zwróci się z nawiązką, ponieważ pokaże, jak uczyć się efektywnie, szybko i z radością!
Myślenie wizualne
Ten element doskonale sprawdzi się w sytuacji, kiedy starasz się komuś coś wytłumaczyć, czegoś nauczyć, przedstawić temat w nieskomplikowany sposób a jednocześnie chcesz, by ta treść została
w jego pamięci na dłużej. Czym jest myślenie wizualne? To nic innego jak proces myślenia upraszczany poprzez wykorzystanie dzieł sztuki – grafik, zdjęć, obrazów, rysunków. Najczęściej tłem tego procesu jest nauczyciel – to on nakierowuje ucznia czy grupę uczniów na dany obraz, tematy z nim związane, to on zadaje pytania mające pogłębić wypowiedź ucznia czy rozwinąć jego myśli. Ważne, by w tym procesie pozwolić sobie na uwolnienie myśli i unikanie schematów. Jak pisze Angelika Skotnicka w swoim najnowszym ebooku „Masz tę moc albo nawet 3” warto, aby pozwolić sobie na omawianie i przedstawianie różnych możliwych interpretacji, patrzenie na kwestię z różnych perspektyw. Wizualizowanie uczy umiejętności myślenia i komunikacji. Zachęca do otwierania się na dyskusję, opinię drugiego człowieka, bo nie opiera się na sztywnych schematach. Pobudza krytyczne myślenie. Korzystanie z tej supermocy podczas zajęć czy konferencji potrafi pobudzić do rozmowy nawet najbardziej nieśmiałego słuchacza.
Graphic recording
Z myśleniem wizualnym ściśle związany jest graphic recording. Zapis graficzny stanowi wizualne przedstawienie uzupełniające spotkanie, rozmowę lub konferencję. To obrazowe podsumowanie informacji przekazywanych podczas tych wydarzeń. Taki zapis graficzny tworzony jest w czasie rzeczywistym (na żywo). Graphic recorder przychodzi na spotkanie wyposażony w odpowiednie narzędzia i kartkę papieru (możliwa jest też wizualizacja na białej tablicy lub z wykorzystaniem tabletu graficznego). Zazwyczaj kartka ta ma bardzo duże wymiary – tak, aby wszyscy mogli widzieć, co jest w danej chwili wizualizowane. Doskonale sprawdzi się podczas robienia notatek na lekcjach czy wykładach akademickich. Dlatego może skorzystać z niej dosłownie każdy. Co jest potrzebne, aby rozpocząć przygodę z graphic recordingiem? Kartka papieru, tablica, tablet, projektor, telewizor –miejsce, w którym chcesz tworzyć swoją wizualizację. Niezbędne są też markery, czarne cienkopisy, papier o odpowiedniej gramaturze i powierzchni. I co najważniejsze – umiejętności słuchania, łączenia, wyobrażania sobie i rysowania. Te wszystkie możesz w sobie odkryć, czytając ebook Angeliki Skotnickiej, która podkreśla, że ta metoda jest stworzona dla każdego. Wystarczy odrobina chęci i kilka lekcji – te możesz przejść właśnie dzięki jej ebookowi.
Fot. Materiały prasowe
Sketchnoting
Te dwa elementy wymienione wcześniej dopełnia ostatnia supermoc – sketchnotatka. To nic innego jak notatka wizualna, która nie jest tworzona w całości na żywo podczas spotkania. Taką notatkę możemy wcześniej przygotować w domu i dołączyć do niej materiał dla uczniów, na którego podstawie będziemy rozmawiać lub uczyć się danego materiału. Poprzez połączenie grafik z tekstem powstaje mapa informacji, które są łatwe do odtworzenia przez ucznia podczas powtarzania materiału. Zarówno do notatki wykonanej techniką graphic recordingu, jak i do sketchnotingu potrzebne jest opanowanie umiejętności rysowania podstawowych kształtów, łączników, ikon, symboli oraz różnego rodzaju ilustracji. Warto pamiętać, że dzięki tej metodzie można przyswoić zarówno nowy materiał, jak i robić podsumowania tego, czego już się nauczyliśmy. Notatka z nowym materiałem powinna zawierać słowa, definicje, koncepty, których chcesz nauczyć siebie albo swoich uczniów, pytania otwarte oraz pustą przestrzeń na odpowiedzi, podsumowanie i wnioski po przeanalizowaniu tematu. Natomiast notatka podsumowująca powinna zawierać pytania o omówiony materiał z wolną przestrzenią na odpowiedzi, rysowany schemat powtarzanego materiału – zazwyczaj taka notatka będzie już po części graphic recordingiem tworzonym na żywo.
Fot. Materiały prasowe
A dlaczego powinniśmy uczyć się poprzez tworzenie notatek wizualnych? Notatki wizualne rozwijają w nas jako uczniach (nie ważne czy masz 5 czy 105 lat) ciekawość – zdolność do zadawania pytań oraz odkrywania tego, w jaki sposób funkcjonuje otaczający nas świat. Pobudzają kreatywność – umiejętność generowania nowych pomysłów i stosowania ich w praktyce. Uczą krytycznego myślenia – rozwijają zdolność do analizowania informacji oraz naszych myśli, wpierając przy tym formułowanie uzasadnionych argumentów i ocen. Notatki wizualne poprawiają naszą komunikację – jasne i pewne wyrażanie własnych myśli i uczuć. Usprawniają współpracę – zdolność do konstruktywnej oraz efektywnej pracy w grupie. Co bardzo ciekawe, rozwijają współczucie – umiejętność identyfikowania się z uczuciami innych osób oraz podejmowania działań zgodnych z daną sytuacją – a także budują spokój, czyli połączenie się z naszym wewnętrznym światem uczuć i rozwinięcie poczucia osobistej harmonii oraz równowagi.
Wyjdź ze schematów!
Metoda myślenia wizualnego wsparta technikami graphic recordingu czy też sketchnotingu owocuje na kilku płaszczyznach. Rysowanie uczy nas śmiania się z samych siebie. To bardzo ważna umiejętność i w szkole, i w życiu. Żaden uszczypliwy komentarz nie będzie już ranił serca ani głowy, bo zyskamy dystans do samych siebie, uśmiechniemy się i powiemy po prostu: „no i co z tego” albo „masz rację, moje rysunki wyglądają jak kulfony”. Dzięki temu, że każda praca, wypowiedź, pomysł jest inny, pozwalamy sobie i uczniom na bycie sobą. Mogą wyrazić swoją indywidualność przed całą klasą. Akceptujemy różnice między sobą i doceniamy inność drugiego człowieka. Uczymy się aktywnego słuchania. Wiemy, co chcemy powiedzieć, a nie mówimy tego, czego się wyuczyliśmy. Mamy czas na przemyślenia, opowiadamy o swoich pracach i wnioskach bez żadnego przymusu. Jesteśmy ciekawi siebie nawzajem. Skupiamy się na budowaniu zespołu, a nie grupy indywidualności.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat myślenia wizualnego, graphic recordingu i sketchnotingu poznaj Angelikę Skotnicką i jej 3 supermoce: https://angelikaskotnicka.com/.
Fot. Materiały prasowe
Artykuł powstał we współpracy z Angeliką Skotnicką
