Podręcznik dla mamy karmiącej piersią – bądź gotowa na wszystko!

Myśląc o prawidłowym rozwoju i odpowiednim żywieniu dziecka w kluczowym dla niego okresie 1000 pierwszych dni, warto aby mama zwracała się z pytaniami i problemami do ekspertów, np. do lekarza lub położnej. Karmienie piersią jest naturalną czynnością, jednak kobieta często napotyka trudności. Większość z nich da się pokonać! Oto zestaw najważniejszych wskazówek na czas laktacji dla każdej mamy.

Na początek – odpowiednia technika karmienia

Znajomość prawidłowej techniki karmienia daje mamie poczucie spokoju, że dziecko się najada, a ona może w odpowiedni sposób zadbać o swoje piersi – poprzez właściwe przygotowanie ich do karmienia niemowlęcia. Prawidłowe trzymanie piersi podczas karmienia uchroni kobietę przed uciskiem przewodów mlecznych, a dziecku ułatwi jej dobre uchwycenie i prawidłowe ssanie. Mama powinna czterema palcami podtrzymywać pierś od spodu, a kciuk trzymać na górze – daleko od otoczki. Jeśli dziecko zacznie ssać, należy się upewnić, czy nie słychać cmokania oraz czy ssanie nie jest bolesne. W pierwszych chwilach połykanie mleka przez malucha jest dość szybkie, później zaczyna wolniej pić pokarm. Jeśli mama stwierdzi, że niemowlę nie jest prawidłowo przystawione do piersi, powinna przerwać karmienie i spróbować przystawić dziecko jeszcze raz.

Odpowiednia technika karmienia, spokój oraz cierpliwość pomagają zazwyczaj przezwyciężyć wiele trudności. Mleko mamy to najlepszy pokarm, jaki kobieta może dać swojemu dziecku, dlatego warto wiedzieć, jak pokonać najczęstsze dolegliwości, które mogą się pojawić w okresie karmienia piersią. Oto kilka przykładów:

Zapalenie piersi

Dolegliwością, która może okazać się poważnym problemem, jest zapalenie gruczołu piersiowego. Wiąże się z opuchnięciem, zaczerwienieniem lub bólem piersi czy gorączką. Może łączyć się z objawami charakterystycznymi przy infekcjach: dreszczami, zmęczeniem, bólami głowy. W takiej sytuacji trzeba być czujnym, ponieważ zapalenie piersi może doprowadzić do zmniejszenia ilości pokarmu lub pojawiania się ropnia piersi, który jest bardzo bolesny i wiąże się z antybiotykoterapią.

RADY NA ZAPALENIE PIERSI:

• Mimo bólu często przystawiaj dziecko do piersi – niemowlę najszybciej ściągnie pokarm zalegający w kanalikach mlecznych, a tym samym odblokuje je.
• Po karmieniu jak najczęściej stosuj chłodzące okłady na piersi.
• Pij dużą ilość płynów, szczególnie wodę.

Ulewanie

Czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego (CZPP) występują często u dzieci, zwłaszcza najmłodszych. Ulewania występujące co najmniej 2 razy na dobę przez przynajmniej 3 tygodnie stwierdza się nawet u 67% niemowląt w wieku do 4 miesięcy[1]. Ulewania to przypadłość charakterystyczna dla okresu niemowlęcego, wynikająca z niedojrzałości układu pokarmowego. Zwieracz przełyku w pierwszych miesiącach życia dziecka nie jest na tyle sprawny, by utrzymać jedzenie w żołądku i dlatego często następuje cofnięcie się mleka do jamy ustnej niemowlęcia.

RADY NA ULEWANIE:

• Zadbaj o prawidłowe przystawianie dziecka do piersi, przy czym najbardziej zalecaną dla mamy i dziecka jest pozycja leżąca.
• Karmienie powinno odbywać się w spokojnej atmosferze, bez pośpiechu. Zdenerwowanie będzie wpływało na dziecko. Może spowodować łapczywe jedzenie i połykanie zbyt dużych ilości mleka lub za dużo powietrza, które potęguje ulewanie.
• Po każdym karmieniu dziecku powinno się prawidłowo odbić. W tym celu należy położyć je na ramieniu i delikatnie poklepać po plecach.
• Jeśli nie jest to konieczne, nie przewijaj dziecka zaraz po jedzeniu.
• Jeśli lekarz zdiagnozował nadmierne ulewanie u dziecka, może zalecić podawanie mu specjalnego preparatu, który zagęszcza Twoje mleko (więcej o tym rozwiązaniu możesz dowiedzieć się na bebiprogram.pl).

Nawał mleczny

Nawał pokarmu jest naturalną reakcją organizmu, który nastawiony jest na zaspokojenie potrzeb dziecka. Najczęściej pojawia się między 4. a 6. dobą po porodzie, kiedy zmienia się skład mleka. Piersi stają się ciężkie i przepełnione, co często wiąże się z bólem i stanem podgorączkowym lub nawet wysoką temperaturą.

RADY NA NAWAŁ MLECZNY:

• Często przystawiaj dziecko do piersi – trzeba dbać, by nie doszło do zapalenia piersi lub zatkania przewodów mlecznych.
• Zwróć uwagę, aby dziecko opróżniało pierś.
• Karm naprzemiennie – raz z jednej piersi, raz z drugiej.
• W razie problemu z wypłynięciem pokarmu zrób ciepłe okłady na piersi bezpośrednio przed karmieniem.
• Pamiętaj o odpowiednim biustonoszu – musi być wygodny i dopasowany, by nigdzie Cię nie uciskał.

Bolące brodawki

Oprócz nawału pokarmu mogą pojawić się problemy z brodawkami, które muszą się przyzwyczaić do nowej funkcji. Brodawki mogą być zaczerwienione, czasem poranione czy bolesne. W niektórych przypadkach może być to również efekt nieprawidłowego przystawiania dziecka do piersi.

RADY NA BOLĄCE BRODAWKI:

• Przed karmieniem zrób ciepły okład, by pokarm sprawniej wypływał z piersi.
• Zwróć uwagę na pozycję karmienia i sposób przystawiania dziecka – dziecko musi mieć w buzi całą brodawkę, wraz z otoczką.
• Przy wyjmowaniu piersi z buzi dziecka wsuń palec do jego ust, by „rozszczelnić” buzię zanim odstawisz niemowlę – to pozwoli uniknąć dodatkowego podrażnienia w sytuacji, gdy dziecko samo nie puszcza piersi.
• Po karmieniu posmaruj brodawkę obrobioną swojego mleka.
• Pozwól piersi oddychać – w miarę możliwości zapewnij dostęp świeżego powietrza, nie przykrywaj od razu bielizną.

Borykając się z różnymi problemami, warto pamiętać, że karmienie piersią jest nie tylko najlepszym z możliwych sposobów karmienia niemowlęcia, ale też idealnym momentem na nawiązanie niepowtarzalnej więzi między mamą i dzieckiem. Właśnie dlatego z pomocą najbliższych i ekspertów warto pokonać wszelkie trudności, aby dać dziecku to, co najcenniejsze – swój pokarm.

---

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

^[1] Vandenplas Y, Rudolph CD, Di Lorenzo C i wsp. Pediatric gastroesophageal re­flux clinical practice guidelines: joint recommendations of the North Ameri­can Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (NASP­GHAN) and the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN). J Pediatr Gastroenterol Nutr 2009;49:498-547.

Artykuł powstał we współpracy z Nutricia