Chcąc chronić swoje zdrowie przed nowotworami, zwracamy większą uwagę na zdrową żywność, higieniczny styl życia, co ma zminimalizować ryzyko zachorowania. Równie ważna jest profilaktyka, szczególnie w kontekście dziedziczenia tendencji do zachorowania na dany typ nowotworu. Wadliwe geny przekazywane np. z matki na córkę, znacznie zwiększają ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych.
Dziedziczymy kopię genów od matki i od ojca, więc różnorodność jest ogromna — według specjalistów każdy z nas jest nosicielem około 10 mutacji, które mogą, ale nie muszą, warunkować jedną z ponad 7 tys. chorób genetycznych.
Testy określające predyspozycje do nowotworów
Około 5-10% wszystkich chorób nowotworowych jest dziedzicznych. Jeżeli w najbliższej rodzinie wystąpił np. rak piersi, specjalistyczne testy prognostyczne pozwalają na ustalenie ryzyka wystąpienia nowotworów. Materiałem wykorzystywanym w analizach jest wymaz z jamy ustnej lub krew obwodowa. Test określający predyspozycje genetyczne wykonuje się tylko raz w życiu, a jego wynik pozostanie niezmienny. Zazwyczaj testy pozwalają na wykrycie jednego lub kilka uszkodzeń w określonym genie. Niekiedy jednak nie udaje się wykryć uszkodzenia, ponieważ wiele genów może odpowiadać za rozwój choroby.
Komu badania?
Szacuje się, że przeciętna Polka ma 6% ryzyko zachorowania na raka piersi i około 2% ryzyko rozwoju raka jajnika. Te, które są nosicielkami mutacji genu BRCA1, narażone są aż na 80% ryzyko pojawienia się choroby. W przypadku tak wielkiego ryzyka konieczne jest objęcie kobiety specjalistyczną obserwacją onkologiczną. Zdecydowanie poleca się wykonywać testy genetyczne osobom, u których w rodzinie chorowały na nowotwór osoby poniżej 50 roku życia oraz pojawiały się :
- formy raka rdzeniastego tarczycy (gen RET),
- raka jelita grubego (MLH1),
- siatkówczaka oka (RB1),
- raka prostaty (geny Chek2, NBS1 i BRCA1),
- raka piersi lub zespołu raka piersi i jajnika (geny BRCA 1/2).
Wg specjalistów jedynie 10% nowotworów jest uwarunkowanych genetycznie. Trzeba pamiętać, że w przeważającej większości zachorowanie na raka wiąże się z wpływem środowiska, niezdrowym trybem życia i „grzeszkami” przeciwko zdrowiu – np. nadmierne opalanie się (rak skóry), picie alkoholu (rak wątroby), palenie papierosów (rak płuc).
źródło: www.zwrotnikraka.pl, wyborcza.pl
