Seks. Słowo wytrych. Chętnie o nim mówimy, ale niezobowiązująco, najczęściej rozmawiamy o seksie innych. Bo gdy pojawia się w naszej sypialni problem, rozchwytywany wcześniej seks, zamienia się pilnie strzeżony sekret, nasze bolesne tabu.
Niestety, łóżkowe problemy, choć zdarzają się często i czasem są jedynie przejściowym etapem w związku, bywają jednak ukrywane i zbyt wstydliwe, by szukać pomocy. Do seksuologa chodzimy niechętnie, a wokół samej dyscypliny naukowej, jaką jest seksuologia, narosło wiele fałszywych przekonań i stereotypów. Szkoda, bo czasem tak niewiele trzeba, aby sobie pomóc i poprawić relacje w związku.
Czy zajmuje się seksuologia i jak może nam pomóc?
Przeczytajcie koniecznie ekspercki artykuł autorstwa dr hab. Józefa Haczyńskiego – specjalisty chorób wewnętrznych i seksuologii, bo ta dziedzina medycyny, to znacznie więcej niż „Sztuka kochania” czy ostatnia deska ratunku.
Seksuologia jest nauką o życiu płciowym człowieka i zaburzeniach czynności płciowych, czyli zajmującą się szeroko pojętą ludzką seksualnością, potrzebami seksualnymi (także ich zaburzeniami lub brakiem takich potrzeb), prawidłowym życiem seksualnym zarówno w sferze ciała, jak i ducha, odczuwanymi uczuciami i relacjami z innymi ludźmi, a także resztą otaczającego świata.
Zarówno pojęcie normy w seksuologii, jak i definicja zdrowia seksualnego są bardzo trudne do określenia. Definicja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) traktuje zdrowie seksualne w sposób kompleksowy, jako integrację wielu aspektów naszego życia ważnych dla pozytywnego rozwoju osobowości, komunikacji i miłości. Definicja wyróżnia aspekty biologiczne, emocjonalne, intelektualne i społeczne.
Pojęcie normy w seksuologii jest pojęciem wielopłaszczyznowym. Należy w nim uwzględnić bardzo ważne czynniki takie, jak normy medyczne oraz kulturowe. Normy medyczne zdrowia seksualnego opierają się na definicji zdrowia seksualnego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) oraz Deklaracji Praw Seksualnych z 2002 roku rekomendowanej przez WHO.
Ze względu na wielopłaszczyznowość tej sfery życia, nawet niewielkie zmiany lub zaburzenia, czasem ograniczone tylko do jednego z elementów złożonej struktury seksualności, będą miały mniejszy lub większy wpływ na pozostałe aspekty, a w konsekwencji na nasze zdrowie seksualne.
Fot. Materiały prasowe
Nieprawidłowe funkcjonowanie w sferze seksualnej może prowadzić do wielu zaburzeń w obszarach psychiki, w funkcjonowaniu w relacjach partnerskich, w rodzinie, w kontaktach międzyludzkich i w społeczeństwie. Zaburzenia zdrowia seksualnego mogą być przyczyną powstawania kompleksów, obniżonej samooceny, poczucia niskiej wartości, pogorszenia jakości życia, prowadzić do drażliwości, konfliktów i napięć w relacjach partnerskich, doprowadzając w konsekwencji do oddalania się od siebie partnerów i nakręcania spirali, która może spowodować zakończenie związku.
Zdrowie seksualne ma również ogromny wpływ na nasze zdrowie biologiczne i psychiczne. Zaburzenia psychosomatyczne, stany depresyjne, zespoły nerwicowe, skoki ciśnienia tętniczego, kłopoty ze snem, zespoły przygnębienia i przewlekłego zmęczenia, zaburzenia rytmu serca, zaostrzenia dolegliwości gastrycznych, to tylko nieliczne przykłady wpływu zaburzeń seksualnych na zdrowie.
Z drugiej zaś strony…
Stres, pośpiech, niewłaściwe odżywianie, przewlekłe choroby i stosowane leki, to tylko niektóre z czynników mających wpływ na wiele aspektów życia i zdrowia, w tym również na nasze zdrowie seksualne. Klasycznym przykładem są zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie cholesterolu i/lub triglicerydów), nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, palenie papierosów. Wszystkie te problemy zdrowotne prowadzą do uszkodzenia wewnętrznej wyściółki naczyń krwionośnych, czyli śródbłonka, a w dalszym etapie do wystąpienia miażdżycy i jej następstw, takich jak np. udar mózgu, zawał mięśnia serca, czy nagła śmierć sercowa. Nie każdy z nas wie, że uszkodzenie funkcji śródbłonka drobnych naczyń krwionośnych może prowadzić do zaburzeń seksualnych, takich jak zaburzenia erekcji, które na wiele lat mogą wyprzedzać inne objawy miażdżycy. Należy pamiętać, że istnieje wiele połączeń między różnymi przewlekłymi chorobami funkcjami seksualnymi. Niektóre leki stosowane do leczenia innych chorób mogą również negatywnie wpływać na różne funkcje seksualne i aspekty zdrowia seksualnego. Czasem samo tylko rozpoczęcie leczenia choroby podstawowej, czy wyeliminowanie czynników szkodliwych albo zastąpienie jednego leku innym, może diametralnie poprawić funkcjonowanie w sferze seksualnej.
Ze względu na złożoność problematyki zdrowia seksualnego istotnym elementem jest kompleksowe, całościowe i indywidualne podejście do każdego pacjenta zakładające, że stan umysłu, ducha i ciała wzajemnie wpływają na siebie i że należy leczyć cały organizm, a nie tylko jego chorą część.
Holistyczne podejście do problematyki zdrowia seksualnego wymaga wiedzy interdyscyplinarnej, cierpliwości, atmosfery zaufania, poczucia bezpieczeństwa i czasu poświęconego każdemu pacjentowi. Ze strony pacjenta ogromną barierą przed wizytą u lekarza seksuologa jest wstyd, skrępowanie, zażenowanie, lęk przed oceną ze strony lekarza czy czasem nawet nieumiejętność nazwania problemu. W wielu przypadkach nieoceniona jest również rola partnerki lub partnera, którzy wykazują zrozumienie i wspierają podjęcie decyzji o wizycie u specjalisty i rozpoczęciu procesu leczenia.
Panowie najczęściej zgłaszają się do lekarza seksuologa z powodu pojawienia się kłopotów z osiąganiem lub utrzymaniem erekcji (wzwodu) członka, problemów związanych z wytryskiem przedwczesnym lub z osiągnięciem satysfakcji seksualnej. Z kolei często dolegliwością pań zgłaszających się do lekarza seksuologa jest problem z osiągnięciem orgazmu, kłopoty z nawilżeniem pochwy czy bolesność w czasie stosunków.
Problemy dotyczące par – zarówno małżeństw, jak i będących w związkach nieformalnych – spowodowane są pojawieniem się kryzysu i narastającymi nieporozumieniami.
Obecnie wiele z tych problemów dotyczących naszego zdrowia seksualnego, można skutecznie leczyć. Często jednak takie leczenie wymaga kilku wizyt, badań diagnostycznych czy farmakoterapii. Ogromne znaczenie w całym procesie leczenia może mieć również właściwa edukacja seksualna, klaryfikacja wartości czy wsparcie psychologiczne.
Wystarczy tak (nie)wiele – trzeba przełamać skrępowanie, wstyd i zgłosić się do lekarza seksuologa, porozmawiać o problemie z lekarzem innej specjalizacji, np. przy okazji rutynowej wizyty w gabinecie ginekologicznym, czy zasięgnąć porady psychologa.
Lekarze i psycholodzy, niezależnie od osobistych i religijnych poglądów, zawsze powinni respektować normy medyczne i realizować zasady promocji zdrowia seksualnego rekomendowane przez WHO.
Centrum Medyczne Damiana
Al. Zjednoczenia 36
Tel. 22 566 22 22
Autor
dr hab.n.med. Józef Haczyński – specjalista chorób wewnętrznych i seksuologii
Artykuł powstał we współpracy z Centrum Medycznym Damian
