Wiosna to niewątpliwie jedna z piękniejszych pór roku. Niestety, nie dla alergików. Uciążliwe objawy alergiczne potrafią uprzykrzyć nawet piękny, słoneczny dzień, a kwitnące kwiaty i drzewa kojarzą się głównie z przykrymi dolegliwościami. Dla alergika wiosna nieuchronnie oznacza katar, kichanie, swędzące gardło i zapuchnięte oczy. Jak można poradzić sobie z takimi objawami za pomocą naturalnych sposobów?
O schorzeniach alergicznych mówi się, że należą do tak zwanych chorób cywilizacyjnych dzisiejszych czasów. Jednak po raz pierwszy objawy alergii opisano już w XVIII wieku, gdy katar pojawiający się po kontakcie z sianem nazwano „gorączką sienną” – do dzisiaj nosi on nazwę kataru siennego. Samo zaś określenie „alergia” wywodzi się od dwóch greckich słów oznaczających: „allos” – odmienny i „ergos” – reakcja.
Czym jest alergia?
Alergia, to nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego organizmu na występujące w środowisku substancje zwane alergenami. Oprócz pyłków roślinnych, należą do nich również roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, pleśnie, pierze, wełna i wiele innych związków. Są to czynniki, które naturalnie występują w przyrodzie i u zdrowego człowieka nie wywołują żadnych objawów, ponieważ zasadniczo nie są szkodliwe.
U alergika jednak układ immunologiczny funkcjonuje nieprawidłowo i reaguje na obecność tych czynników w otoczeniu w sposób nadwrażliwy, mylnie interpretując je jako patogenne bakterie lub wirusy. To dlatego produkuje objawy podobne do symptomów chorobowych, głównie katar, kaszel, czy wodnistą wydzielinę z oczu. Alergię łatwo więc pomylić z infekcją. Warto zatem wiedzieć, jak je od siebie odróżnić.
Jak odróżnić alergię od przeziębienia?
Najbardziej typowymi symptomami alergicznymi są: wodnista, przezroczysta, obfita wydzielina z nosa, podrażniająca wydzielina z oczu, stan zapalny spojówek, obrzęk śluzówki nosa i gardła, kaszel, zatkany nos, podrażnione gardło. Często pojawia się również świąd – zwykle oczu i/lub podniebienia, czasami też skóry, jeśli jesteśmy uczuleni na pierwsze promienie słońca.
W przypadku alergii jednak nie występuje gorączka, dreszcze ani dolegliwości bólowe mięśni lub stawów, które są charakterystyczne dla przeziębienia lub grypy. Poza tym chory zazwyczaj nie jest osłabiony i nie brakuje mu energii, jak to się zwykle dzieje w czasie infekcji. Alergia jest uciążliwa, lecz można z nią w miarę normalnie funkcjonować.
Kolejną różnicą jest to, że objawy alergiczne mają tendencję do pojawiania się sezonowo. Mogą mieć różne natężenie, ale z reguły występują w takich samych okolicznościach, np. tylko wiosną albo tylko wtedy, gdy kwitną i pylą określone rośliny. Poza tym katar alergiczny, w przeciwieństwie do kataru infekcyjnego, nie ma charakteru zakaźnego. Alergią nie można się zarazić.
Objawy infekcyjne tym się jeszcze różnią od alergicznych, że trwają one zazwyczaj około 5-7 dni, podczas gdy katar sienny, czy kaszel alergiczny mogą być dolegliwościami przewlekłymi, które potrafią męczyć nas całymi tygodniami.
Jeżeli więc pojawi się u nas wodnisty i obfity katar z nosa i/lub intensywne kichanie, nadmierna, najczęściej podrażniająca wydzielina z oczu, albo suchy i drażniący kaszel, które to objawy nie ustępują po kilku dniach, a nasilają się głównie w określonych okolicznościach lub w określonym czasie, możemy przypuszczać, że mamy do czynienia z alergią.
Czy z alergią należy iść do lekarza?
W zasadzie tak. Chodzi przede wszystkim o to, aby wykluczyć potencjalne inne choroby, które mogą cechować się objawami podobnymi do alergicznych. Dobrze również, aby lekarz stwierdził, czy na tle alergicznym nie rozwija się poważniejsza przypadłość, np. astma.
Można także poddać się testom alergicznym, które wykażą na jakie czynniki reagujemy alergicznie, aby po prostu, w miarę możliwości, unikać ekspozycji na te konkretne alergeny. Możliwa jest terapia odczulająca, która jednak musi pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską. Nie daje ona, niestety, żadnej gwarancji, że pozbędziemy się alergii na dobre.
Lekarz z reguły przepisuje tzw. leki objawowe (najczęściej o działaniu antyhistaminowym i przeciwzapalnym), które na krótki czas likwidują uciążliwe symptomy – hamują wyciek z nosa i łagodzą świąd. Nie wyleczą one alergii, jedynie uśmierzą na chwilę jej objawy.
Warto wiedzieć, że nie zawsze powinno się tłumić objawy alergiczne. Pomimo, że są często trudne do wytrzymania, stanowią naturalną obronę organizmu przez niekorzystnymi czynnikami. Obfita wydzielina z nosa i oczu ma za zadanie wypłukać pyłki lub inne podrażniające alergeny; kaszel jako naturalny odruch obronny organizmu, usuwa drażniące substancje z dróg oddechowych; w organizmie rozwija się stan zapalny, co świadczy o podwyższonej gotowości bojowej układu odpornościowego. Dlatego w starciu z alergią dobrze jest jak najszybciej sięgnąć po metody naturalne i domowe sposoby.
Jak ustrzec się przez alergenami?
Całkowite wyeliminowanie alergenów z otaczającego środowiska jest praktycznie niemożliwe, ale możemy w pewnym stopniu ograniczyć ich obecność. Zależy to oczywiście od tego, jaki czynnik wywołuje u nas alergię.
Przy alergii na roztocza i kurz zaleca się używanie specjalnych oczyszczaczy powietrza oraz częste wietrzenie i nawilżanie pomieszczeń, w których przebywamy i śpimy. Dobrze jest pozbyć się z domu grubych zasłon, dywanów i kap, jak również kołder i poduszek z pierzem. Można się zaopatrzyć w specjalną pościel antyalergiczną.
Jeśli mamy alergię na pyłki – wietrzymy mieszkanie tylko po deszczu, gdy w powietrzu jest najmniej alergenów. Poza tym stosujemy oczyszczacze i nawilżacze powietrza, a okna mamy raczej zamknięte. W przypadku alergii na sierść musimy zrezygnować z kupna kota, psa, chomika, czy świnki morskiej. Jeśli mamy alergię na pylące kwiaty i drzewa, po powrocie do domu należy starannie umyć ręce, przemyć twarz i przebrać odzież – w ten sposób fizycznie pozbywamy się alergenów obecnych na ubraniu, włosach, skórze.
Bardzo trudno jest całkowicie uniknąć kontaktu z alergenem, można się jednak odpowiednio przygotować na zbliżające się alergiczne dolegliwości sezonowe.
Naturalne sposoby na alergię
Inhalacje parowe – są świetnym, domowym sposobem na udrożnienie zatkanego nosa. Wykorzystać do nich można zioła lub olejki eteryczne. Wdychanie aromatycznej pary szybko udrażnia nos, odblokowuje drogi oddechowe i przynosi ulgę w dolegliwościach kataralnych. Najlepiej sprawdzają się takie zioła jak np. szałwia, tymianek, lawenda, mięta oraz rumianek.
A z olejków eterycznych warto sięgnąć po olejek lawendowy, eukaliptusowy, rumiankowy, miętowy, czy z drzewa herbacianego.
Ciepłe napary ziołowe – przygotowane z takich ziół jak między innymi: rumianek, krwawnik, tymianek, pokrzywa, nawłoć, łopian, czystek. Mają one działanie przeciwzapalne, osuszają wydzielinę z dróg oddechowych i łagodzą objawy wodnistego kataru siennego.
Picie wody – picie dużych ilości czystej wody jest dla alergików niezbędne. Niedostateczne nawodnienie organizmu może nasilać reakcje alergiczne. Picie wody ułatwia także detoksykację i pomaga szybciej pozbyć się szkodliwych czynników alergizujących.
Naturalne oleje roślinne – przede wszystkim te, które zawierają tłuszcze nienasycone. Mają one działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwhistaminowe (histamina to główny mediator reakcji alergicznej). Najlepiej sięgnąć po olej z czarnuszki, olej lniany, olej z orzechów włoskich, czy dobrej jakości oliwę z oliwek lub olej rzepakowy. Obecne w nich kwasy omega-3 odgrywają tu ważną rolę, zwłaszcza w profilaktyce przeciwalergicznej. Warto również, aby w diecie alergika znalazło się awokado oraz przyprawy obfitujące w składniki przeciwzapalne – jak np. imbir, kurkuma, cynamon.
Homeopatia – to naturalna metoda, która dobrze sprawdza się w łagodzeniu objawów alergicznych. Pomaga poradzić sobie z dokuczliwymi symptomami, a stosowana na dłuższą metę i pod kontrolą homeopaty może nawet pomóc pozbyć się alergii. Co ważne, homeopatia może być stosowana zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, nawet u tych najmłodszych.
Jeśli najbardziej dokucza nam typowo alergiczny, wodnisty, obfity katar, który leci z nosa „jak woda z kranu”, powodując także łzawienie z oczu, pomoc może nam przynieść homeopatyczny allium cepa. Jeśli natomiast wyciek alergiczny pojawia się tylko w ciągu dnia, zaś nocą nos jest zapchany i niedrożny, przyda się homeopatyczny nux vomica. Jest on pomocny również przy napadowym kichaniu – jeśli kichamy salwami i dosłownie raz za razem.
Przy dolegliwościach alergicznych oczu, takich jak świąd, łzawienie, podrażnienie, zaczerwienienie, warto sięgnąć po homeopatyczną euphrasię. Natomiast na świąd podniebienia i katar sienny pomocna będzie homeopatyczna sabadilla.
Jeżeli zaś alergia objawia się uczuciem kłucia lub pieczenia oczu, a do tego dokucza nam zaczerwienienie oczu, obrzęk powiek i świąd – można rozważyć homeopatyczny apis mellifica. Przy alergicznej reakcji skórnej na pierwsze promienie słońca, jeśli wystąpi wysypka, podrażnienie skóry i zaczerwienienie, przyda się homeopatyczny hypericum perforatum.
Płukanie nosa i oczu – co ma na celu oczyszczenie śluzówek z obecnych tam alergenów i zmniejszenie rekcji alergicznej. Do płukania oczu najlepiej użyć soli fizjologicznej w jałowych, jednorazowych ampułkach. Nos i zatoki można płukać hipertoniczną wodą morską w spreju lub zwykłą solą fizjologiczną.
Czy dieta w alergii ma znaczenie?
Podobnie jak w przypadku wielu innych schorzeń, właściwy sposób odżywiania jest zasadniczym elementem zarówno leczenia, jak i profilaktyki problemów alergicznych. Jest to oczywiste w przypadku alergii pokarmowych, ale ma również niebagatelne znaczenie w odniesieniu do alergii ze strony układu oddechowego. Odpowiednia dieta może pomóc w złagodzeniu oraz zwalczeniu tej uciążliwej przypadłości.
Jeśli alergii (katar sienny, alergiczne zapalenie zatok) towarzyszy duża ilość śluzowej lub wodnistej wydzieliny, należy odstawić (lub przynajmniej znacznie ograniczyć) mleko i produkty mleczne, wyroby z mąki pszennej, cukier oraz słodycze i wyroby cukiernicze, a także banany. Te produkty spożywcze bowiem najbardziej nasilają produkcję śluzu (wydzieliny chorobowej) w organizmie i utrudniają pozbycie się uciążliwych symptomów.
Niewskazany jest także nadmiar mięsa, a także potraw zimnych i surowych, takich jak surówki, sałatki, lody, jogurty itp. Zalecane są posiłki ciepłe – gotowane, duszone lub pieczone, oparte na bazie warzyw (głównie marchew, dynia, kalafior, koper włoski, cebula, czosnek, cukinia, bataty), do tego np. kasza jaglana, ryż biały, kurczak, wołowina, królik, a z owoców rodzime gruszki i jabłka.
Alergicy powinni szczególnie zadbać o dużą ilość świeżych, pochodzących z zaufanego źródła, warzyw i owoców w swojej codziennej diecie. Zawierają one mnóstwo antyoksydantów, które działają przeciwzapalnie, poprawiają odporność i oczyszczają organizm. Dobrze jest także pić dobrej jakości zieloną herbatę, która zawiera związki przeciwutleniające, przeciwzapalne i łagodzące objawy alergiczne.
