Endometrioza odpowiada za niemal połowę przypadków niepłodności i wiąże się z ogromnym bólem, porównywalnym nawet do bólu porodowego. Nasza niedawna rozmowa z dziennikarką TVN24 Magdą Łucyan o jej filmie dokumentalnym „Taka twoja uroda” cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. Dziś publikujemy odpowiedzi lekarzy na najczęściej pojawiające się w internecie pytania na temat endometriozy. Zobaczcie!
I. Czym jest endometrioza?
Endometrium to błona śluzowa jamy macicy. Jeżeli tkanka ta występuje w innym miejscu np. w otoczeniu narządu rodnego – w okolicy jajników i jajowodów, jelitach, pęcherzu moczowym, lub w narządach odległych nawet na siatkówce oka lub w mózgu, mówimy wtedy o endometriozie.
II. Co wywołuje endometriozę?
Do chwili obecnej nie istnieje żadna jednoznacznie potwierdzona teoria mówiąca o powstawaniu endometriozy. Jedna z hipotez mówi o tym, że komórki endometrium przemieszczają się w inne lokalizacje wraz z krwią miesiączkową i podlegają dalszym przemianom pod wpływem hormonów. Geneza endometriozy jest jednak wciąż przedmiotem badań naukowych.
III. Kto choruje na endometriozę?
Na endometriozę chorują najczęściej kobiety między 20 a 40 rokiem życia. Choroba dotyka ok. 10% – 15% kobiet, a wśród pacjentek leczonych z powodu niepłodności diagnozowana jest nawet u 50-60%. Jednocześnie rozpoznaje się ją u ok. 6% w wieku pomenopauzalnym.
IV. Jak rozpoznać endometriozę?
Endometrioza bywa lekceważona lub mylona z innymi schorzeniami, dlatego też jej rozpoznanie opóźnione jest średnio nawet o 10 lat! Do głównych objawów endometriozy zalicza się ból oraz niepłodność. Ból najczęściej występuje wraz z rozpoczęciem miesiączki, co nie ułatwia jego skojarzenia z chorobą, ale bywa też tak, że towarzyszą mu inne objawy: wymioty, osłabienie, poty, wzdęcia, biegunka, bolesne wypróżnienia, bolesne parcie na mocz i jego oddawanie, ból w pachwinach, w okolicy kręgosłupa, niejednokrotnie z promieniowaniem do kończyn dolnych ból prawego barku i podżebrza, duszność. Częstokroć występuje dyspareunia (bolesne współżycie płciowe) Na niemal jednoznaczne rozpoznanie endometriozy pozwala skrupulatny wywiad lekarski, szczegółowe badanie ginekologiczne i inne metody diagnostyki np. przy użyciu USG z użyciem kontrastu żelowego czy badanie rezonansem magnetycznym. Nie warto bagatelizować żadnych niepokojących symptomów.
V. Czy można wyleczyć endometriozę?
Całkowita pewność wyleczenia endometriozy jest obecnie nieosiągalna, leczenie przyczynowe jak dotąd niemożliwe, można jednak uzyskać długotrwałą remisję (czasowe wyleczenie), objawy choroby stają się wtedy niemal niezauważalne lub nie występują. Najczęściej mówi się o leczeniu farmakologicznym i operacyjnym, jednak nie wyczerpuje to wszystkich możliwości leczenia. Opcjami terapeutycznymi pozostają jeszcze leczenie dietetyczne czy fizjoterapia. Wybierając ścieżkę leczenia pacjentki, należy brać pod uwagę: zaawansowanie choroby, plany związane z macierzyństwem oraz… nastawienie psychiczne do wybranej metody. Przykładowo, wiele pacjentek nie akceptuje interwencji chirurgicznej. Elementem leczenia endometriozy jest też wsparcie psychologa, który pomaga pacjentce „oswoić” chorobę. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że endometrioza – nawet po leczeniu np. operacyjnym – może pozostać z kobietą do końca życia. Dlatego też, w ocenie wielu specjalistów należy postrzegać ją jako chorobę przewlekłą, która wymaga długoterminowego planu leczenia i bieżącej, ścisłej kontroli.
VI. Czy operacja endometriozy jest dla mnie?
Nie każda pacjentka jest kandydatką do leczenia operacyjnego. Wybór ścieżki leczenia zależy od wielu czynników i powinien być poprzedzony wnikliwymi badaniami i konsultacjami ze specjalistą. Wskazaniami do leczenia operacyjnego są najczęściej: bardzo silne bóle, duże, zagrażające życiu zmiany w narządach oraz niepłodność.
VII. Na czym polega laparoskopia?
Laparoskopia to metoda leczenia operacyjnego endometriozy. W trakcie operacji, lekarz dysponujący nowoczesną wieżą laparoskopową, precyzyjnie lokalizuje zmiany chorobowe za pomocą wysokojakościowej kamery z obrazowaniem 3D, co daje możliwość dokładnego ich usunięcia – co ważne – z oszczędzeniem zdrowych tkanek.
VIII. Jak nowocześnie leczy się endometriozę?
Ze względu na precyzję i zaawansowanie technologiczne operacyjnych metod leczenia, wyróżnia się obecnie przede wszystkim laparoskopię z obrazowaniem 3D, która pozwala na bardzo dokładną wizualizację operowanej powierzchni i przez to bezpieczną, precyzyjną ingerencję chirurgiczną. W dosłownie kilku miejscach w Polsce równolegle do laparoskopii 3D pacjentkom oferowane są zabiegi ginekologiczne z asystą Robota da Vinci. Maszyna ta cechuje się wyrafinowaniem w zakresie wizualizowania operowanych struktur (dzięki 10-krotnemu powiększeniu), a także precyzją za sprawą technologii „EndoWrist” – imitującej pracę nadgarstka lekarza.
IX. Czy endometrioza jest zagrożeniem dla ciąży?
Pacjentki z endometriozą, które zaszły w ciążę, są w grupie ryzyka wystąpienia powikłań, takich jak ciąża pozamaciczna, przedwczesny poród, czy poronienie. Kluczowe jest bieżące, wnikliwe monitorowanie przebiegu ciąży.
X. Jak endometrioza wpływa na seks?
Dolegliwości bólowe w czasie lub po stosunku mogą wskazywać na endometriozę. Nie oznacza to jednak, że należy rezygnować z aktywności seksualnej. Silne bóle należy każdorazowo skonsultować – z ginekologiem, a w razie takiej rekomendacji – również z seksuologiem.
Na pytania internautów odpowiadali:
dr n. med. Bogumił Paweł Siekierski – Kierownik Oddziału Ginekologii Szpitala Medicover, specjalista II stopnia w zakresie położnictwa i ginekologii oraz ginekologii onkologicznej.
dr n. med. Joanna Bubak-Dawidziuk – specjalistka w zakresie ginekologii i położnictwa, certyfikowany operator robota da Vinci w Szpitalu Medicover.
