Zamykam oczy i czuję się, jakbym była idealnie pasującym puzzlem. Jednością ze światem. Na mojej skórze rozchodzi się ciepło, a wiatr delikatnie muska moje ciało. Jest lekko chłodny. A ja rozpływam się i jest mi dobrze. Niczego nie muszę. Moje mięśnie nie są już napięte. Moja twarz się rozluźnia. Gardło, kolana, stawy… Czuję ciepło, które rozlewa się po moim brzuchu. Jestem szczęśliwa”, opowiada mi Aldona, moja partnerka podczas warsztatów u dr Iliany Ramirez „Nervous System Management, czyli Zarządzanie System Nerwowym”, które w lipcu odbywały się w Warszawie.
Siedzimy naprzeciwko. Dostałyśmy zadanie, by przypomnieć sobie sytuację, w której byłyśmy naprawdę szczęśliwe i opowiedzieć, co wtedy czuło nasze ciało. Dla mnie zadanie jest trudne, bo w pogoni za codziennością, tak naprawdę nie często o nim myślę.
Wstyd się przyznać, ale zapominam, że mojemu ciału czasem chce się pić i jeść. Jak zaczynam pisać i skupiam się na pracy, zdarza mi się zamierać na pięć godzin i nagle – już wieczorem – „budzić się” jakby do życia. W czasie tych pięciu godzin nie chodzę do toalety, nie piję herbaty, nie jem. Może jestem w mniejszości, ale skupianie się przychodzi mi od zawsze bardzo łatwo. Oczywiście, że moi pracodawcy bardzo to zawsze lubili. Gorzej czuło się moje ciało.
Bo ja lubię się nakręcać
Pracując w parze z Aldoną, opowiadam jej, że bardzo nie lubię i nie potrafię odpoczywać. To mnie cholernie nudzi i irytuje. Najlepiej czuję się poza tzw. oknem tolerancji, czyli powyżej optymalnego poziomu pobudzenia. Jak to wytłumaczyć? Przez lata pracy jako dziennikarka nauczyłam się funkcjonować w dużych pomieszczeniach, w tzw. open space, gdzie zawsze było gwarno. Dziennikarze rozmawiali przez telefon, umawiali się na wywiady albo przeprowadzali je przy biurkach. Pracowałam w redakcjach zazwyczaj pod presją czasu, w tygodniach i dziennikach. Mój system nerwowy przywykł do dużego pobudzenia. Zawsze lubiłam tę adrenalinę. Dopiero kiedy przyszła pandemia musiałam się nauczyć żyć w spokoju i przyznam, że wcale – po ponad dwudziestu latach pracy dziennikarskiej – nie było to dla mnie łatwe.
Kiedy to opowiedziałam Aldonie, ona spojrzała na mnie i usłyszałam: „Może twoja głowa lubi być w tej strefie adrenaliny i dużego podniecenia. To widać po tobie. Wydajesz się nieskupiona. Wiercisz się podczas medytacji. Ale twoje ciało nie lubi tego pobudzenia”.
Na początku nie zrozumiałam tego, co mówiła do mnie moja współtowarzyszka. A ona kontynuowała: „Wyobraź sobie, że cały dzień sprzątasz, szorujesz okna i tak dalej. Twoja głowa czuje się świetnie, ale twoje stawy i kolana już nie. Czują się po prostu przemęczone. Albo inna sytuacja: kiedy twój mózg długo pracuje na najwyższych, odcinasz się od swoich emocji. Nie wiesz, czy jesteś zmęczona, czy ktoś zrobił ci przykrość, nie rozpoznasz tego, czy chcesz sobie popłakać dziś, czy może iść na spacer przez pola… ”.
Może to zabrzmi dziwnie, ale te słowa Aldony były dla mnie prawdziwym odkryciem. Pomyślałam więc sobie, że podczas warsztatów u Iliany Ramirez dzieją się cuda!
Bo ona lubi zamierać w smutku
Aldona też opowiedziała mi swoją historię. Okazuje się, że ona zawsze była dość nieśmiałym dzieckiem, które nie lubiło wystawiać się na publiczną ekspozycję. „Nawet takie warsztaty jak dziś są dla mnie stresem”, opowiada. „Dlatego najbardziej lubię być poza tzw. oknem tolerancji, ale tam na dole, gdzie nic się nie dzieje, gdzie panuje cisza, bezruch i gdzie mogę na spokojnie zatopić się w swoich smutkach i nic nie robić”.
Otworzyłam ze zdumienia szeroko oczy: „Jak to lubisz być w tej koszmarnej nudzie? Nie szkoda ci na nią czasu?”, spytałam.
Aldona odpowiedziała: „Coraz częściej szkoda. Dlatego coraz rzadziej sobie na to pozwalam. Ale raz na jakiś czas puszczam sobie smutną muzykę, np. Shade i zasłaniam okna. Czuję się wtedy idealnie.
„A jak się wtedy czuje twoje ciało?”, spytałam.
„Fatalnie, bezruch sprawia, że tracę energię. Dlatego długie przebywanie w tym stanie, nie jest dla nikogo wskazane”, powiedziała.
Kiedy podeszła do nas dr Iliana Ramirez, zaczęłyśmy odpowiadać o swoich odczuciach. Iliana, która celowo pracuje w małych grupach, by mieć czas na indywidualne rozmowy podczas dwudniowych warsztatów, powiedziała do Aldony: „Widocznie tak dobrze czujesz się poza oknem tolerancji, czyli poniżej optymalnego poziomu pobudzenia systemu nerwowego, ponieważ TO pamięta twoje ciało. Najprawdopodobniej z dzieciństwa”.
Wtedy Aldona odpowiedziała: „Tak, musiałam żyć w takim bezruchu w dzieciństwie wiele razy, by w ogóle przetrwać. To był mój system obronny”. Co tak naprawdę działo się w domu Aldony, kiedy była małą dziewczynką, nie dopytujemy. To jest jej sprawa.
Jak żyć, by zachować siły na długo
Wtedy zadałam dr Ilianie pytanie: „Czy powinniśmy robić wszystko, by przebywać w tym obszarze, które nazywamy podczas warsztatów oknem tolerancji? To obszar, w którym czujemy się szczęśliwe, spokojne, ale jednak aktywne. Czy powinnyśmy bronić się jakoś, by nie zaliczać na co dzień tych „spadków” i „pobudzeń” emocjonalnych? W moim przypadku „górek” pobudzenia systemu nerwowego, a w przypadku Aldony – „dołków”.
„W żadnym wypadku”, usłyszałyśmy od dr Iliany. „Najlepiej kiedy każdy z nas potrafi łatwo przemieszczać się pomiędzy tymi stanami emocjonalnymi. One wszystkie są potrzebne. Czasem musisz być pobudzona, by wygłosić przemówienie albo dojść swoich racji z osobą, która na drodze spowodowała kolizję. W przeciwnym razie nikt nie będzie cię słuchał. Jeśli natomiast twoja przyjaciółka ma depresję i przychodzisz ją odwiedzić, by po prostu z nią pobyć, powinnaś umieć dostroić się do jej niskich wibracji emocji. Potrzymać ją za rękę i zwyczajnie z nią pobyć. Nie pomoże tu rozśmieszanie jej, czy żywiołowe opowiadanie przygód własnych z poprzedniego dnia”, twierdzi Iliana.
Okazuje się, że istnieje wiele sposób na to, by skutecznie uspakajać swój system nerwowy, kiedy zaliczamy „górkę”. Możemy wtedy wziąć kilka spokojnych długich oddechów i wydechów (zawsze przez nos). Wtedy tętno trochę się uspakaja.
Doktor Ramirez podczas warsztatów opowiada nam o różnych technikach samoukojenia i radzi, co możemy zrobić, by nie mieć nagłych wybuchów agresji. Mówi o tym, jak uspokoić swoje dziecko przed egzaminem oraz jak zrozumieć przypływ nagły własnego smutku, by samemu zmienić swój nastrój. „Ważne, by interpretować rzeczywistość w oparciu o fakty i zdrowy rozsądek, a nie automatyczne reakcje swoich zwierzęcych instynktów. Dzięki temu staniesz się spokojniejszy i skuteczniejszy w najważniejszych obszarach swego życia – relacjach osobistych i zawodowych, zarządzaniu emocjami i finansami, podejmowaniu decyzji i codziennym funkcjonowaniu. Bo nauczenie się zarządzania układem nerwowym znacznie podnosi jakość naszego życia” mówi na koniec Iliana.
Dr Iliana Ramirez – z pochodzenia Meksykanka, urodzona w rodzinie z tradycjami curanderos, mieszkająca aktualnie w Polsce. Z wykształcenia chemik farmakobiolog. Z doświadczenia wykładowca uniwersytecki w dziedzinie farmakologii i biologii molekularnej w Cinvestav – Centro de Investigacion y Estudios Avanzados del Instituto Politecnico Nacional w Mexico City.
Prowadziła badania dotyczące plastyczności mózgu w zakresie epilepsji na Universidad Nacional de México w Instytucie Neurobiologii w Queretaro. Realizowała projekty naukowe m.in. w Departamento de Fisiologia, Biofisica i Neurociencias oraz Departamento de Farmacologia, gdzie uzyskała tytuł naukowy doktora nauk farmakologii. Autorka artykułów naukowych publikowanych m.in. w periodykach z najbardziej prestiżowych list: „Molecular Endocrinology” (Oxford Academic), „Molecular and Cell Biology”, „Molecular Biology of the Cell”.
Prywatnie żona dr. Mateusza Grzesiaka, mama Adriany, pasjonatka podroży, medytacji, jogi i rozwoju holistycznego.
- Zobacz także: Iliana Ramirez: Możemy się pięknie różnić
