Kontrola to potężne słowo. Jest to potężna siła oznaczająca dyktowanie, wpływanie, kierowanie. Czy kiedykolwiek czułaś się kontrolowana przez kogoś bliskiego? Męża, przyjaciółkę, kolegę, szefa, kogoś z rodziny? Czasami nawet sąsiad może być kontrolujący!
Zauważ – kontrola to synonim takich słów jak: autorytet, dowodzenie, dominacja, przewaga, nadzór, inwigilacja. Żadne dobrze się nam nie kojarzy.
Nikt nie lubi być kontrolowany. To uzurpowanie naszej wolnej woli, doświadczania świata takiego, jakim go widzimy, weryfikowanie naszych wartości, przekonań i ograniczanie możliwości działania. Z drugiej strony, gdyby kontrola nie istniała, świat byłby bałaganem, nasze życie chaosem, stracilibyśmy porządek, do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Akurat takiej kontroli potrzebujemy.
Jednak, gdy ktoś manipuluje naszymi myślami, emocjami i zachowaniami, kradnie cząstkę nas samych. Manipulacja staje się tak przytłaczająca, że zaczynamy cierpieć z powodu wstydu, poczucia winy lub obniżonej samooceny – bez żadnej w tym naszej winy.
Poczucie bycia kontrolowanym może być jednym z najgorszych uczuć, jakie doświadczasz. Kontrola niszczy zaufanie, relacje z innymi ludźmi. Kontrola bez szacunku dla ciebie i twoich granic jest niewolą i nadużyciem.
7 oznak kontroli emocjonalnej i psychologicznej. Czy wiesz, jak sobie z nimi radzić?
Śledzenie
To pewien rodzaj nieustannego podążania za tobą i utrzymywania kontaktu. Przyjaciółka miała koleżankę, która nieustannie sprawdzała, co się z nią dzieje na mediach społecznościowych, a później w prywatnych rozmowach komentowała każdy jej ruch, zachowanie. Ona sama miała wrażenie bycia w jakimś stopniu prześladowaną.
Co możesz zrobić
Bądź ostrożna, jeśli już wpuściłaś kogoś takiego do swojego świata, twardo stawiaj granice. Takiej osobie nie możesz ufać w 100%.
Przyjaźń
Czy znasz kogoś, kto twierdzi, że jest twoim przyjacielem, a traktuje cię podle? Intuicyjnie wiesz, że z jednej strony się uśmiecha, a z drugiej zrobi wszystko, by włożyć ci nóż w plecy? Od wspólnych znajomych słyszysz, jak potrafi o tobie źle mówić.
Co możesz zrobić
Nie ufaj, bądź ostrożna. Jasne, że wszyscy miewamy huśtawki nastrojów, gorsze lub lepsze dni, ale to nie znaczy, że zawsze każdego możemy tym tłumaczyć. Nie bądź jak otwarta książka, nie mów o wszystkim, nie zwierzaj się zbytnio, żeby później nie zostało to wykorzystane przeciwko tobie.
Dziesiątki wiadomości
Terapeuci nierzadko mają dorosłych klientów, których byli mężowie, byli przyjaciele, pracodawcy kontrolują za pośrednictwem Facebooka czy Instagrama. Wysyłają wiadomości, maile. Symptomatyczne dla kontrolujących jest nadużywanie emotikonów do wyrażania swoich emocji. Na przykład rozmowa, którą miewam za pośrednictwem wiadomości tekstowych, a którą osoba po drugiej stronie zaśmieca uśmiechniętymi buźkami, mrugnięciami sercami powinna wzbudzić twój niepokój. Takie wyrażanie emocji może być bardzo mylące. I dlaczego, do cholery, ktoś nie chce porozmawiać w cztery oczy? Takie pytanie powinno ci się nasunąć.
Co możesz zrobić
Spróbuj spojrzeć poza emocjonalną kontrolę. Nie odpowiadaj na emotikony, chyba że czujesz się pewnie lub wiesz, o co chodzi w tej „grze”. Nie prowadź emocjonalnych rozmów wymieniając się co chwilę SMS-ami. Umów się na spotkanie lub zadzwoń.
Uśmiech
Zaskoczona? Chodzi o takie zachowanie, które budzi twój niepokój. Z jednej strony ktoś się uśmiecha, mówi do ciebie ciepło, ma pozytywny język ciała – pochyla się w twoją stronę, dotyka cię, słucha, itp., ale ty czujesz w tym jakiś fałsz. Nie kupujesz tego w 100%. Miej oczy szeroko otwarte, słuchaj intuicji, ale też pamiętaj, że możesz na początku kogoś błędnie oceniać.
Co możesz zrobić
Jeśli czujesz, że ktoś nie jest z tobą w 100% szczery, nie dziel się z nim swoim całym życiem i trzymaj granice, dopóki nie poczujesz, że możesz tej osobie zaufać. Zastanów się też, skąd biorą się twoje podejrzenia? Może jesteś zazdrosna albo zła? Może masz problem z zaufaniem? Może ten ktoś skrzywdził cię kiedyś?
Pożyczka
Są osoby, od których, pożyczka jest idealnym sposobem na kontrolowanie innych. „Nie martw się, pożyczę ci sukienkę/pieniądze/samochód”. Masz poczucie, że wiele tobie chce dać, a tak naprawdę wykorzysta to przeciwko tobie, w efekcie oskarżając, że nie jesteś godna zaufania i szacunku.
Co możesz zrobić
Jeśli masz w swoim otoczeniu kogoś, kto natarczywie wychodzi z propozycją pomocy, zastanów się dwa razy nim z niej skorzystasz. Lepiej o pomoc zwracaj się ludzi, którym ufasz, których bardzo dobrze znasz.
Czujesz się jak dziecko
Czasami czujesz się jak dziecko, które kontrolują rodzice? Na przykład mąż może monitorować swoją żonę, gdy ta wychodzi z domu na zakupy. Może dzwonić lub wysyłać do niej wiadomości, żeby wiedzieć, gdzie jest. Jeśli wynika to z troski – w porządku. Co innego, gdy ktoś kontroluje cię nieustannie, aż zaczynasz się zupełnie niepotrzebnie się tłumaczyć. Taki rodzaj kontroli sprawia, że czujesz się poniżona, upokorzona, to problem w twojej relacji, którego nie powinnaś ignorować.
Co możesz zrobić
Porozmawiaj, powiedz, jak się czujesz bez złości i frustracji podczas dyskusji. Bądź spokojna, wytłumacz, że takie zachowanie budzi w tobie negatywne emocje.
Oczekiwania, zasady, potrzeby
Możesz ten sposób kontrolowania spotykać na różnych poziomach – od krytykowania tego, co kupiłaś, przez to jak wyglądasz, aż do negowania twoich wartości i uczuć. Relacja z kimś takim niszczy ciebie, twoją pewność siebie. Nic dobrego kontakt z taką osobą ci nie przyniesie.
Co możesz zrobić
Unikaj takich ludzi w swoim życiu tak długo, aż znajdziesz wystarczająco dużo siły, by przejąć kontrolę nad nimi bez zbędnej złości. Odsuń się powoli, aż poczujesz samokontrolę nad swoimi emocjami i tym, co dzieje się wokół. Rób, co możesz, ale unikaj poczucia odpowiedzialności za to, by zadowolić takie osoby. Musisz przede wszystkim wiedzieć, czy ta relacja jest dla ciebie zdrowa i czy warto ją utrzymywać.
