Go to content

14 cech toksycznych rodziców, którzy krzywdzą swoje dzieci, nie zdając sobie sprawy, że to robią

toksyczni rodzice
fot. laflor/iStock

Toksyczni rodzice nie biją, nie zostawiają bez opieki samych w domu, nie piją zbyt dużo alkoholu. Jednak niektórzy rodzice nieświadomie krzywdzą swoje dzieci w obszarze psychiki. To zostawia ślady na wiele lat i obija się czkawką w dorosłości. Ale spokojnie! Tak naprawdę wszyscy czasem to robimy. Czytając ten tekst, pamiętaj, że nie musisz być rodzicem idealnym. Wystarczy, że będziesz wystarczająco dobrym. Każdy popełnia błędy. Ważne, byśmy chcieli się do nich przed sobą przyznać. Sprawdź więc, czy ty czasem bywasz toksyczny.

1. Toksyczni rodzice rządzą ze strachem

Toksyczni rodzice mylą stawianie granic ze stosowaniem surowych kar. Zamiast uczyć dzieci, jak mają się sprawnie poruszać po świecie, kontrolują, straszą, nadmiarowo wymierzają kary psychiczne i cielesne. Bo wierzą, że tylko w taki sposób wymusza posłuch. Ostatecznie niszczy to więź dziecka z rodzicem, burzy jego poczucie własnej wartości i uczy nieufności.

2. Kontrolują każdy aspekt

Czasem rodzice kontrolują każdy aspekt życia swojego dziecka. Nie pozwalają im iść własną drogą, robią wszystko, by ono zostało jak najbliżej matczynego domu. Przekupują finansami, opieką nad wnukami, zapewniają wygody lub grają na poczuciu winy, symulując własną słabość lub chorobę. Zachowują się tak, jakby nie wiedzieli, że dzieci wychowują dla świata, a nie dla samych siebie.

3. Są nadopiekuńczy

Każdy chce dla swojego dziecka jak najlepiej. Ale niektórzy rodzice swoją troską potrafią prawie… zabić. Rozpieszczając, zaspakajając każdą potrzebę dziecka — tak naprawdę hamujemy jego rozwój i nie pozwalamy mu doświadczać złożoności różnych uczuć.

4. Toksyczni rodzice wymagają nie wiadomo czego

Narcystyczni rodzice często mają nierealistyczne standardy zwłaszcza w stosunku do swoich dzieci. Zamiast postrzegać je jako istoty ludzkie z własnymi potrzebami i uczuciami, traktują jak by były „przedłużeniem ich samych”. Całkiem nieświadomie do ich umysłu zakrada się refleksja: „Jeśli moje dziecko jest niedoskonałe, to znaczy, że mną też jest coś nie tak”.

5. Boją się o wszystko

Przerażony, zalękniony rodzic, który obawia się, żeby jego dziecko nie wchodziło zbyt wysoko po drabinkach albo, żeby na studia nie jechało do innego miasta — nie jest dobrym wzorcem. Toksyczny strach jest zaraźliwy. Dzieci uczą się go od swoich rodziców.

6. Poniżają swoje dzieci

Jeśli maluch nie robi tego, czego chce toksyczny rodzic, potrafi on uciec się do słów okrutnych: „Ty cholerna leniwa krowo”, „Poczekaj, ojciec złoi ci skórę” czy „Żałuję, że cię urodziłam”, „Zaminowałeś mi życie”. Przykłady można mnożyć bez końca.

7. Unieważniają uczucia dziecka

Naszym zadaniem jako rodziców jest pomaganie dzieciom rozpoznawać i radzić sobie z emocjami. Niestety, toksyczni rodzice, ponieważ nie są przygotowani do radzenia sobie z własnymi emocjami, unieważniają to, co czuje ich dziecko. „Przestań być tak wrażliwy. Otrząśnij się z tego!”, „Nie becz dłużej. Faceci nie mogą się tak mazać”.

8. Toksyczni rodzice porównują do innych

Mówiąc: „Dlaczego nie możesz być bardziej jak…”, wysyłasz wiadomość do swojego dziecka, że nie jest wystarczająco dobre. Takie, często pozornie błahe stwierdzenie, niszczy poczucie własnej wartości.

9. Manipulują poczuciem winy

Kiedy toksyczny rodzic nie osiąga pożądanego rezultatu, ucieka się do wzbudzania poczucia winy. „Zrobiłem dla ciebie tyle rzeczy, a ty nie możesz tej jednej?!”  Lepiej rozmawiać na spokojnie, niż manipulować.

10. Stosują bierna agresję

Czy wiesz, że milczenie tygodniami, zaprzeczanie przezd synem czy córką swoim negatywnym emocjom: „Nie, nie jest na ciebie zła” albo sarkastyczne komplementy „Wow, niedługo głową sufit dziewczyno przebijesz” to bierna agresja? Toksyczni rodzice często zapominają, że słowa lub ich brak też ranią.

11. Nadmiernie krytykują

„Dlaczego nigdy nie możesz zrobić nic dobrze?”, „Postaraj się, bo widzę, że jesteś zdolny, ale leniwy”, „Skończysz jak twój brat” – to tylko kilka przykładów tego, jak nadmiernie krytyczny może być toksyczny rodzic. I chociaż wszyscy czasami mówimy rzeczy, których nie mamy na myśli, słowa mają moc. Warto być ostrożnym.

12. Toksyczni rodzice robią toksyczne żarty

Niby żart to coś niewinnego. Niestety to tylko pozory, bo toksyczny żart potrafi głęboko zranić dziecko. Zwłaszcza jeśli dotyczy jego wagi, wyglądu, inteligencji, seksualności, zdolności, miłosnych wyborów. A przede wszystkim jeśli wypowiada go ważna osoba. A rodzic taką na pewno jest.

13. Nie potrafią grać drugich skrzypiec

Kiedy zostajesz rodzicem, musisz nauczyć się, aby przez pierwsze lata własne potrzeby postawić na drugim miejscu. Małe dziecko jest niemal w stu procentach zależne od ciebie. Narcystyczni i niedojrzali emocjonalnie rodzice tego nie potrafią. Wewnętrznie cały czas czują się dziećmi żądnymi zainteresowania i poklasku oraz czasu wolnego tylko dla siebie.

14. Przekraczają granice

Toksyczni rodzice nie szanują autonomii swojego dziecka. Uważają, że mają prawo przekroczyć ją tylko dla tego, że są silniejsi, mądrzejsi i posiadają władzę. A przecież dziecko to odrębna jednostka. Ono ma swoje prawa i uczucia, które należy szanować.