Go to content

Dylematy młodej mamy, czyli co warto wiedzieć o karmieniu noworodka piersią

Radzi położna Agnieszka Małolepszy, laureatka ostatniej edycji konkursu Położna na medal.

Karmienie piersią to sztuka, której uczy się zarówno mama jak i dziecko. Kiedy maluszek pojawia się na świecie to czasem okazuje się, że przystawianie go do piersi nie zawsze idzie tak łatwo. Taka sytuacja nie powinna jednak zrażać młodej mamy. Po pierwsze, trzeba dać sobie i maluszkowi czas. Czym jest karmienie na żądanie, co zrobić, kiedy noworodek nie najada się mlekiem mamy i czy dziecko trzeba wybudzać na jedzenie; na te pytania odpowiada położna Agnieszka Małolepszy, laureatka konkursu i ambasadorka kampanii Położna na medal.

Karmienie na żądanie

Podstawową zasadą, którą trzeba się kierować w kwestii karmienia maluszka, jest karmienie na żądanie. Karmimy piersią według potrzeb dziecka, a także potrzeb i możliwości mamy. I między tymi dwoma sprawami trzeba postawić znak równości. Takie podejście to najlepszy sposób żywienia malucha. Powinniśmy pamiętać, że nie tylko dziecko sygnalizuje, że jest głodne i potrzebuje bliskości, ale swoje potrzeby ma również matka. Na przykład, gdy czuje swoje przepełnione pokarmem piersi. To czas, kiedy maluszka zachęca się do jedzenia. Warto pamiętać, że ilość karmień nie jest stała. Szczególnie w okresie stabilizacji laktacji (pierwsze 2-4 tygodnie) karmień może być znacznie więcej. Na początku powinno to być minimum 8 karmień, ale najlepiej mieścić się w granicy od 10 do 12 karmień w ciągu 24 godzin z czego 1-2 powinny odbywać się w nocy.

Noworodek może chcieć być dostawiany do piersi średnio co 1-3 godziny. Przerwy między karmieniami nie powinny być dłuższe niż 3 godziny od rozpoczęcia karmienia, z jedną dłuższą przerwą, sięgającą 4 godzin. Kiedy widzimy, że czas bez jedzenia jest dłuższy, wskazane jest wybudzanie maluszka i aktywizowanie go do jedzenia. Dobrym i czułym sposobem na pobudzanie dziecka jest na przykład delikatny masaż stópek. W pierwszych 2-3 tygodniach
zalecane jest przystawianie malucha do obu piersi podczas jednego karmienia. To dobry sposób na wypracowanie laktacji na wysokim poziomie.

Samo jedzenie zajmuje maluszkowi najczęściej od 15 do 20 minut. Ale to nie reguła. Są dzieci, które najadają się w 10 minut, a są takie, które potrzebują na to nawet 40 minut. Co ważne, nie powinno się przekraczać tej górnej granicy. Pamiętajmy, że po upływie około 2-3 tygodni dziecko może się najadać z jednej piersi, ale mimo to, warto nadal proponować mu jedzenie z obu.

Przyrost masy ciała dziecka

Ilość spożywanego pokarmu przez dziecko będzie mieć odzwierciedlenie w jego przyrostach masy. Ocena wagi dziecka jest jednym ze wskaźników skutecznego karmienia. Niemowlęta pobierają pokarm zgodnie ze swoim apetytem i kończą, gdy są najedzone lub gdy chcą, aby zmienić im pierś. W miarę jak dziecko rośnie, sesje przyjmowania pokarmu stają się krótsze, rzadsze i obfitsze, ale jego 24-godzinne spożycie pokarmu pozostaje na takim samym poziomie.

Gołym okiem widać, że między 3 a 6 miesiącem życia maluszki rosną już znacznie wolniej. Dzieci karmione piersią przybierają w okresie od 0 do 3 miesięcy życia 26-31 g/dziennie, czyli 182-217 g/tydzień. Jednakże każdy przypadek należy traktować indywidualnie uwzględniając stan zdrowia dziecka, masę urodzeniową, wzrost oraz centyl.

Co zrobić, kiedy noworodek nie najada się mlekiem mamy?

Na samym początku warto poszukać przyczyn tego stanu rzeczy, czyli poddać gruntownej analizie akt ssania przez dziecko i ocenić wskaźniki skutecznego karmienia. Rzeczywisty brak pokarmu może mieć wiele przyczyn. Położna w większości przypadków będzie potrafiła je namierzyć i pomóc w rozwiązaniu problemu. Jednak w przypadkach, kiedy musimy podać dziecku mleko, to najlepiej, jeśli będzie ono dokarmiane mlekiem mamy albo mlekiem z banku
mleka (to rozwiązanie stosowane u wcześniaków).

Kiedy jednak matka nie ma mleka, wtedy trzeba sięgnąć po mieszankę mlekozastępczą. Ale zawsze, kiedy podajemy dziecku taką mieszankę, matka powinna jednak stymulować laktację po 15 minut na każdą pierś. Nawet, jeśli uzyskuje przy tym bardzo małe ilości mleka. Pamiętajmy, że jeśli noworodek chociaż trochę ssie pierś to zaleca się dokarmiać go mniejszą ilością niż zapotrzebowanie, ponieważ część pokarmu zjada z piersi.

Jaką ilością karmić dziecko:

  • 1 doba do 5 ml na karmienie
  • 2 doba małe ilości często lub 10 ml co 3 godziny
  • 3 doba ok 20 ml co 3 godziny

Zwiększamy każdego dnia o 10 ml do 7 doby według wzoru:

  •  n (doba dziecka) -1 x 10 = ilość mleka na 1 karmienie

Od 8 dnia życia dziecko potrzebuje ok 150 ml mleka na każdy kilogram masy ciała wg wzoru: mc x 150 = zapotrzebowanie dobowe, jeśli wynik podzielimy na 8 karmień to otrzymamy średnią dawkę na jedno karmienie. Dzieci karmione na żądanie będą zjadały różne porcje na poszczególne posiłki.

Słowem podsumowania, mleko matki to bezcenny dar, którym matki mogą obdarowywać swoje dzieci. Jest jedynym w swoim rodzaju, indywidualnym i idealnie przygotowanym pożywieniem dla dziecka. Zawiera wszystkie niezbędne składniki potrzebne, aby młody organizm mógł się rozwijać.


Położna na Medal jest kampanią społeczno-edukacyjną, której celem jest promowanie wysokich standardów i dobrych praktyk wpływających na poprawę jakości opieki okołoporodowej w Polsce. Kampania od samego początku – to jest od 2014 roku, od kiedy została zainicjowana – podkreśla rolę, jaką w dzisiejszej opiece okołoporodowej powinna sprawować położna, zwracając uwagę na jej doświadczenie, wiedzę oraz kompetencje.

W ramach kampanii prowadzony jest ogólnopolski, bezpłatny konkurs, w którym co roku wybierana jest najlepsza położna w Polsce i najlepsze położne w poszczególnych województwach.  Pomysłodawcą i organizatorem kampanii jest AMA Akademia Malucha Alantan, inicjatywa promująca zdrowy tryb
życia rodzin. Mecenasem tegorocznej edycji kampanii i konkursu została marka Oktaseptal.