Wszystkie dzieci cenią sobie dobre relacje z rówieśnikami. Również rodzice są zadowoleni, gdy ich pociechy mają z kim poszaleć na podwórku czy pożyczyć zeszyty po długiej nieobecności w szkole. Dobre kontakty z grupą kolegów i koleżanek wspomagają prawidłowy rozwój społeczny oraz osobisty każdego dziecka. Nie zawsze jednak ten proces przebiega bezproblemowo.
Bywa, że w otoczeniu dzieci znajduje się osoba, która rożni się od ogółu wyglądem, pochodzeniem czy zachowaniem. Ktoś, kogo traktują z dystansem, a czasem nawet okazują względem tej osoby negatywne emocje. Rolą rodzica jest tłumaczenie dziecku potencjalnych zagrożeń wynikających z tego typu zachowań społecznych, a przede wszystkim uświadamianie mu, że swoim postępowaniem może krzywdzić innych. Nie warto dokuczać kolegom i koleżankom, lepiej jest być przyjacielskim i otwartym na otoczenie.
Dokuczyć potrafią już dzieci w szkole podstawowej
To dość zaskakująca informacja, jeśli weźmie się pod uwagę powszechnie utarty pogląd, że takie zachowanie to domena gimnazjalistów.
Eksperci Instytutu Badań Edukacyjnych postanowili zbadać skalę zjawiska, przeprowadzając badania wśród ponad 10 000 uczniów z 200 szkół. Wyniki badań, opracowane na potrzeby kampanii Cartoon Network „Bądź kumplem, nie dokuczaj”, są niepokojące – już co drugi uczeń szkoły podstawowej regularnie doświadcza dokuczania ze strony innych dzieci. Aż 54 procent dzieci w szkołach podstawowych deklaruje, że przynajmniej raz w miesiącu doświadcza jakiejś formy dokuczania ze strony swoich kolegów i koleżanek – kto się wypowiada?
Jak rozumiemy krzywdzące zachowanie?
Według badań Instytutu Badań Edukacyjnych, najwięcej uczniów doświadcza obgadywania i nastawiania klasy przeciwko nim. O tego typu doświadczeniach opowiada aż 54 proc. dzieci ze szkół podstawowych. Połowa uczniów spotyka się z wyzywaniem, obrażaniem i krzykiem ze strony koleżanek i kolegów ze szkoły. Z kolei 42 proc. uczniów przyznaje, że doświadczyło ośmieszania, wyzywania i poniżania, a także agresji elektronicznej.
Czy można temu przeciwdziałać?
Można, a nawet trzeba! Warto już od małego pokazywać swoim dzieciom, w jaki sposób odnosić się do innych ludzi. Wasze pociechy będą się kierować przede wszystkim tym, co zobaczą w swoim domu rodzinnym. Pamiętajcie także, że zachowanie młodego człowieka jest kształtowane w dużej mierze w wyniku wpływu grupy rówieśniczej. Rozmawiajcie więc często ze swoimi dziećmi, aby pomóc im zrozumieć, jak żyć w zgodzie ze sobą i innymi. Uświadamiajcie im, że nie warto krzywdzić kolegów i koleżanek.
Jeśli chcesz wiedzieć jeszcze więcej, zwróć uwagę na Kampanię społeczną Cartoon Network „Bądź kumplem, nie dokuczaj”, której patronuje portal ohme.pl. Tego typu działania są niezwykle potrzebne, ponieważ zwiększają świadomość problemu dokuczania, jaki występuje w szkołach.
W ramach kampanii społecznej, uruchomiona została strona internetowa BadzKumplem.CartoonNetwork.pl, na której znajdziecie porady przygotowane specjalnie dla Was i Waszych pociech przez Małgosię Ohme, ekspertkę kampanii. Nauczyciele natomiast będą mogli pobrać materiały i wskazówki dotyczące radzenia sobie z dokuczaniem w szkołach oraz scenariusze lekcji dla klas I-III i IV-VI.
W akcję włączyła się również Fundacja Dzieci Niczyje, która zachęca do kontaktu z konsultantami bezpłatnego Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111, a dorosłych z ich otoczenia – do dzwonienia pod numer 800 100 100 (Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci). W trakcie trwania kampanii organizowanej przez Cartoon Network, każdy będzie mógł anonimowo uzyskać fachową pomoc. Telefon 116 111 jest czynny codziennie od godz. 12 do godz. 22, pomoc online dostępna jest całą dobę na www.116111.pl/napisz
Oto 10 rzeczy, które warto przekazać swojemu dziecku:
- Dobry przykład to podstawa. Pokaż dziecku, że szacunek w relacjach z innymi jest czymś naturalnym. W kontaktach ze swoim dzieckiem, jak i innymi osobami, wyrażaj się z szacunkiem, a stanie się to dla niego oczywistą postawą.
- Nie dokuczaj. Wyjaśniaj mu, że przezywanie, krzyczenie czy popychanie innych dzieci nie sprawi, że rówieśnicy będą je bardziej szanować czy podziwiać. A jeśli sami zachowujecie się w ten sposób w stosunku do dziecka, ono to zapamięta. Im bardziej będzie ranione, tym większe szanse, że będzie tak traktowało innych.
- Każdy ma swoją wartość. Zacznij od pokazania dziecku, jak wiele ono jest warte. To ważne, ponieważ niepewne swojej wartości dzieci stają się później dorosłymi krytykami. Pewne siebie dzieciaki nie mają potrzeby dręczyć innych. Dziecko, które rozumie, że każdy ma swoją wartość, będzie szanowało siebie i innych, nie podda się również tak łatwo złym wpływom.
- Warto słuchać. Dziecko, które jest wysłuchiwane, samo potrafi słuchać i jest bardziej otwarte na innych. Łatwiej mu komunikować się w grupie, rozumieć rówieśników, a także zażegnywać potencjalne konflikty.
- Rozmawiaj z innymi. To działa podobnie jak ze słuchaniem, ułatwia porozumienie, pomaga rozwiązywać konflikty a także unikać ich, gdy atmosfera staje się napięta.
- Buduj zaufanie. Gdy będzie się działo coś niepokojącego, zarówno u dziecka jak i w jego otoczeniu, istnieje większa szansa, że problem nie zostanie zamieciony pod dywan, tylko pozytywnie rozwiązany. Naucz dziecko, że rozmawianie o problemach, które pojawiają się w klasie czy grupie, to nie donosicielstwo, ale wyraz troski o dobre samopoczucie i bezpieczeństwo kolegów oraz koleżanek.
- Nie można wierzyć we wszystko, co mówią inni. Niestety, dzieciaki powtarzają usłyszane przez siebie plotki, często je ubarwiając. Naucz dziecko, że nie powinno wierzyć we wszystko, co słyszy, a jeśli ma wątpliwości odnośnie jakiejś informacji, nie powinno jej powtarzać.
- Bądź pomocny. Dobre uczynki pomagają kształtować pozytywne relacje. Zwykłe pożyczenie ołówka może sprawić, że komuś poprawi się humor.
- Nie zamykaj się na innych. Otwarcie się na innych daje możliwość poznania wartościowych osób, które często mogą się skrywać pod maską cichej, szarej myszki, nie zabierając głosu w grupie na co dzień. Zachęć dziecko do zapraszania kolegów do domu, niech nawiązuje kontakty.
- Akceptuj cudze wybory. Niech dziecko ma wpływ na podejmowane w domu decyzje, wtedy łatwiej przyjdzie mu zrozumieć, jak ważne są wybory dokonywane przez innych i powstrzymywanie się od krytyki.
Obejrzyj film