Przychodzi taki moment w życiu małego internauty, gdy jego zainteresowania wychodzą poza oglądanie bajek czy granie w gry edukacyjne. Dziecko, ciekawe świata wirtualnego, wychodzi poza znane sobie obszary i szuka nowych miejsc w internecie. Zachęcane przez koleżanki i kolegów, loguje się do portali społecznościowych, które pozwalają na funkcjonowanie w gronie znajomych, tak tych w świecie offline, jak i online. Często bowiem życie klasy toczy się równolegle w świecie wirtualnym. Dziecko, które nie jest obecne na portalu społecznościowym, może się więc czuć wykluczone.
Na portalach społecznościowych rejestrują się coraz młodsi użytkownicy. Dzieci chcą się poczuć bardziej dorosłe i sprawdzić możliwości, jakie otrzymują podczas serfowania po sieci.
Internauci kochają sieci społecznościowe
Portale społecznościowe to wirtualne „podwórko”, gdzie spotyka się młodzież. Tam można być w stałym kontakcie z kolegami ze szkoły, zawierać nowe znajomości… wszystko bez większego wysiłku. 😉 Dzięki istnieniu w tego rodzaju społecznościach, internauci są na bieżąco z tym, co dzieje się u ich znajomych, mogą wymieniać się poglądami, różnorodnymi treściami, wyrażać siebie wrzucając własne posty i zdjęcia oraz komentując informacje dodawane przez innych. Portale społecznościowe jawią się więc jako obietnica nowej, lepszej rzeczywistości. Niestety, niosą ze sobą wiele niebezpieczeństw. Użytkownicy kreują w nich swój wizerunek, często pokazując jedynie to, czym chcą się pochwalić, retuszują zdjęcia. Powstają więc obrazy idealnego życia, twarzy, ciał, coraz ciekawszych zainteresowań, z których młodzi chcą brać przykład. A prawda często wygląda zupełnie inaczej, mniej kolorowo. Jak zatem nie dać się złapać w pułapkę wirtualnego życia toczącego się na portalach społecznościowych?
Zanim twoje dziecko dołączy do społeczności, porozmawiaj z nim
Zanim zgodzisz się, by twoje dziecko korzystało z portali społecznościowych, koniecznie omów z nim kilka kwestii. Rozmowa powinna wyjaśnić dziecku zasady funkcjonowania na tego rodzaju stronach oraz określić, czego dziecku nie wolno robić, by było w świecie wirtualnym bezpieczne. Pamiętaj, że zgodnie z regulaminem większości portali społecznościowych, konto mogą założyć internauci, którzy ukończyli 13 lat.
10 rzeczy, które musisz powiedzieć dziecku, zanim dołączy do wirtualnej społeczności:
1. Chroń swoją prywatność, hasła
W internecie zdarzają się kradzieże tożsamości. Dziecko powinno zostać wyczulone na to, by zawsze chronić dostęp do swoich danych, w tym haseł logowania. Zwróć uwagę na to, że hasło powinno trudne do odgadnięcia, składać się z co najmniej 8 znaków i zawierać cyfry, małe i duże litery. Pokaż dziecku, jak zatroszczyć się o swoją prywatność: jak ograniczyć widoczność wpisów tylko do grona znajomych, jak ustawić możliwości „tagowania”, czyli oznaczania dziecka na zdjęciach i we wpisach. Uczul, że powinno przyjmować zaproszenia tylko od osób, które rzeczywiście zna.
2. Portale społecznościowe to nie miejsca na zwierzenia
Dziecko powinno mieć świadomość, że informacje dotyczące problemów osobistych czy intymnych powinny trafić raczej do pamiętnika niż do internetu. Udostępniając osobiste przemyślenia czy przeżycia, nawet w wiadomości na czacie, mogą narazić się na negatywną reakcję, na post lub trafić na nieuczciwego znajomego, który udostępni publicznie prywatną wiadomość.
3. Nie wierz we wszystko, co widzisz
Zdjęcia wrzucane do internetu często mają podkreślić wysoki status materialny czy urodę autora. Posty, w których aż kipi od sukcesów, mogą dawać zafałszowany obraz rzeczywistości. Dziecko nie powinno wierzyć we wszystko, co widzi, musi z dystansem podchodzić do tego, co publikują inni. Przecież tak naprawdę chwalimy się na forum tylko najlepszymi cechami czy osiągnięciami, często poprawiamy zdjęcia, chociażby nakładając na nie specjalne filtry, aby wyglądały jeszcze lepiej. Bezkrytyczna wiara w to, co pojawia się w wirtualnym świecie może doprowadzić do sytuacji, w której dziecko za wszelką cenę będzie chciało sprostać nierealnym standardom, szczególnie że wyidealizowane życie i wygląd dają większą popularność i więcej „lajków”.
4. Portale społecznościowe niosą pewne zagrożenia
Powiedz dziecku, jakie konsekwencje niosą ze sobą zagrożenia typu:
- kradzież tożsamości
- cyberprzemoc
- seksting
- zagrożenia związane ze ściągniętym z sieci szkodliwym oprogramowaniem
- uzależnienie od portalu i cyberświata
5. Nie przyjmuj zaproszeń od nieznanych osób
Nie zawsze nadarza się okazja, by spotkać internetowych znajomych w realnym życiu. Portale społecznościowe nie weryfikują tożsamości osób tworzących konta, więc dziecko może nie wiedzieć z kim tak naprawdę rozmawia w sieci, komu zwierza się ze swoich tajemnic, narażając na niebezpieczeństwo. Ktoś, kto podaje się w internecie za rówieśnika, może być kimś zupełnie innym w „realu”. Uczul dziecko, by bardzo ostrożnie akceptowało zaproszenia, szczególnie od nieznanych mu osób, z którymi nie ma wspólnych znajomych na portalu, a profil zapraszającego nie zawiera wielu informacji. Dążenie do jak największej liczby znajomych „na fejsie” bez względu na faktyczną relację z tą osobą niesie ze sobą ryzyko. Warto, by dziecko pamiętało by być ostrożnym przy zawieraniu nowych znajomości w sieci.
6. Nie ujawniaj o sobie zbyt wielu informacji
Młodzi ludzie często otwarcie udostępniają dane kontaktowe, takie jak numer telefonu, adres e-mail, adres zamieszkania itp. Nigdy nie wiadomo, do kogo mogą trafić takie dane, i w jaki sposób zostaną wykorzystane. Zbytnia otwartość w sieci niesie ryzyko, że dzieckiem zainteresują się osoby, z którymi nie chcielibyśmy, żeby miało kontakt w realnym świecie, ludzie niebezpieczni, niezrównoważeni, pedofile. Natomiast chwalenie się statusem materialnym może zachęcić osobę nieuczciwą lub złodzieja do działania na szkodę dziecka.
7. Zwracaj uwagę na treści, które publikujesz/udostępniasz
Publikując zdjęcia czy opinie wystawiamy się na komentarze znajomych. Dziecko musi wiedzieć, że dzielenie się informacjami z innymi użytkownikami może też nieść negatywne skutki. Jest to szczególnie ważne w kontekście publikowania własnych lub cudzych zdjęć, które będą oceniane przez kolegów i koleżanki. Należy pamiętać o tym, że komentarze nie zawsze będą pozytywne, mogą pojawić się słowa złośliwe, wulgarne i raniące. Publikowanie bardzo podobnych zdjęć, np. w tej samej pozie, monotematycznych postów, może stać się nudne czy męczące dla znajomych i wywołać kpiny lub negatywne komentarze. Uczul dziecko, że ponosi odpowiedzialność za to, co pojawia się na jego profilu. Młody internauta powinien się dwa razy zastanowić, zanim doda kolejny post, który może narazić go na śmieszność czy krytykę. Podobnie ze wklejaniem linków, zdjęciami czy filmami, które mogą urazić inne osoby — nawet jeśli trwa konflikt pomiędzy dzieckiem a kolegą/koleżanką, należy go rozwiązać bezpośrednio, a nie na forum ogólnym portalu.
8. Nie zastępuj kontaktów realnych kontaktami poprzez portale społecznościowe
Portale społecznościowe nie mogą stać się jedynym sposobem na wymianę poglądów czy utrzymanie relacji towarzyskich. Wyjaśnij dziecku, że portale upraszczają kontakty i pomagają w ich utrzymaniu, ale nie zastąpią wspólnie spędzonego czasu i budowania realnych więzi.
9. Poznaj regulamin portalu. Ograniczenia wiekowe obowiązują!
To ważne, aby dziecko znało i rozumiało regulamin portalu, do którego chce dołączyć. Regulaminy jasno określają kto i w jaki sposób może z nich korzystać, określają minimalny wiek użytkowników. Jeśli ktoś łamie zasady może zostać zgłoszony administratorom przez innych użytkowników. Znajomość regulaminu pozwala więc poruszać się po przestrzeni portalu, nie łamiąc zasad i bez narażenia na przykre konsekwencje, np. zablokowanie lub usunięcie konta.
10. Brak konta na portalu społecznościowym nie oznacza wykluczenia. Czy na pewno chcesz funkcjonować w danej społeczności?
Dziecko powinno samodzielnie odpowiedzieć na pytanie, czy tak naprawdę chce wejść do danej społeczności wirtualnej. Sam nacisk ze strony znajomych, czy złośliwe uśmieszki z powodu braku konta na popularnym portalu, nie mogą być jedynym powodem, by do niego dołączyć. Istnieją także inne możliwości funkcjonowania w przestrzeni wirtualnej, np. na forach skupiających ludzi o podobnych zainteresowaniach.
Jeśli chcesz, aby Twoje dziecko używało internetu w sposób bezpieczny i odpowiedzialny, sprawdź swoją wiedzę i skorzystaj z porad przygotowanych dla rodziców i opiekunów przez Fundację Orange na specjalnej platformie e-learningowej Bezpiecznie Tu i Tam.
