Zapach piernika unosi się w kuchni już w listopadzie. Mieszają się w równych proporcjach szczypty ścieranego cynamonu i kardamonu, gniecionych goździków z wanilią. Jest anyż i imbir potrzebne, by piernik był prawdziwy i słodki. Pachnie rozgrzewany miód o bursztynowej barwie. W misce kręcony jest lukier. Najlepszy z cytrynowym wsparciem, bo nada piernikom dostojnego lśniącego wyglądu.
W pierwszych przepisach, tych oryginalnych, notowanych w toruńskich piekarniach 300 lat temu był jeszcze alkohol. Dziś bez niego pierniki są wystarczająco szlachetne. Mogą wisieć na choince, stać na stole do chrupania albo zapełnić pudełka z prezentami. Domowe pierniki, w kształcie serc, choinki, renifera czy Mikołaja. Idealne do zrobienia przy wsparciu dzieci.
Lukier – robi się z cukru pudru i wody lub soku z cytryny. Ten do dekoracji tradycyjnych pierniczków, powinien mieć konsystencję gęstej śmietany i lekko spływać z łyżki. Ważne jest dobre utarcie lukru – powinien być lśniący i płynny. Na ciastka można go nakładać za pomocą tytki zrobionej z papieru do pieczenia i podklejonej taśmą, tak by lukier nie wypływał. Do dekoracji przydaje się też mała łyżeczka lub pędzelek, którymi delikatnie smaruje się upieczone pierniczki. Lukier można barwić barwnikami spożywczymi. Najlepiej dodawać te w proszku, żeby nie rozrzedzać masy. Jeśli pierniczki mają wisieć na choince, przed pieczeniem trzeba zrobić w nich dziurkę. Wiercenie w upieczonych grozi połamaniem.
Kolorowe posypki – nimi najlepiej dekorować pierniczki oblane lukrem lub białą albo ciemną rozpuszczoną czekoladą. Bez problemu przykleją się do takiej masy.
Pisaki do dekoracji – ułatwiają rysowanie wzorów na pierniczkach. Najczęściej dostępne w czterech podstawowych kolorach.
Pierniki tradycyjne
Mat. prasowe
- pół kg mąki
- 1/2 szklanki miodu
- szklanka cukru pudru albo cukru brązowego
- 120 g masła
- 1 jajko
- 2 łyżeczki sody
- 4 łyżeczki przyprawy do pierników
Miód przełożyć do garnka, dodać masło, rozpuścić. Wsypać cukier . Mieszać podgrzewając do całkowitego rozpuszczenia. Przestudzić. Mąkę wysypać na stolnicę, wbić jajko, dodać sodę i przyprawy do pierników. Połączyć z masą miodową. Dobrze wymieszać i zagnieść. Podzielić na części i rozwałkować kolejno każdą z nich. Z ciasta wycinać dowolne cienkie wzory. Układać na blaszce lekko przesmarowanej masłem i piec 7-8 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni. Przed pieczeniem pierniki, które nie będą dekorowane można posmarować rozbełtanym jajkiem. Po przestudzeniu, schować do metalowej lub kartonowej puszki i przykryć.
Pierniki Katarzynki
- 400 g mąki pszennej
- jajko
- 2 łyżeczki przyprawy do piernika
- 150 g miodu
- 100 g ciemnego cukru muskavado
- łyżeczka kakao
- łyżeczka sody
- łyżeczka proszku do pieczenia
- 1,5 łyżki śmietany 12%
Miód przełożyć do garnka. Rozpuścić. Przestudzić. Zimny miód przelać do miski, wymieszać z cukrem, dodać jajko, przyprawę do piernika i śmietanę. Ponownie wymieszać, tak by składniki się połączyły. W drugiej misce wymieszać przesianą mąkę, sodę, kakao i proszek do pieczenia. Potem mąkę z przyprawami wsypać do masy miodowej. Wyrobić gładkie ciasto. Rozwałkować je na desce podsypanej mąką. Z rozwałkowanego ciasta wycinać foremką pierniczki. Wszystkie ułożyć na blaszce do pieczenia wyłożonej papierem. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 185 stopni i piec przez 12-15 minut. Do lekkiego zarumienienia. Po ostygnięciu pierniczki przechowywać w puszce lub pudełku. Po kilku dniach stwardnieją, by po około 3 tygodniach znowu nabrać miękkości.
Pierniczki miękkie lebkuchen (niemieckie pierniczki)
- 360 g mąki
- 300 g miodu
- 125 g cukru trzcinowego
- 1 jajko
- 2 łyżeczki mielonego cynamonu
- łyżeczka mielonych goździków
- łyżeczka gałki muszkatołowej
- pół łyżeczki kardamonu
- pół łyżeczki sody
- skórka otarta z cytryny
- pół szklanki kandyzowanej skórki pomarańczowej
Lukier :
- 125 g cukru pudru
- łyżka soku z cytryny – gdy lukier będzie za gęsty, dodać więcej
Mąkę przesiać i przesypać do miski. Wymieszać ją z sodą i przyprawami. Miód rozpuścić, przestudzić, ale tak by ciągle był ciepły. Jajko utrzeć z cukrem na puszystą masę, powoli wlewać ciepły miód. Dobrze wymieszać. Dodać mąkę z przyprawami oraz skórkę z cytryny i kandyzowaną z pomarańczy. Potem zagnieść ciasto, tak by było lśniące. Wstawić do lodówki na 2 godziny, potem wyjąć i lepić kulki wielkości orzecha włoskiego. Każdą wykładać na formę wyłożoną papierem do pieczenia. Wszystkie delikatnie spłaszczyć – można łyżką lub widelcem namoczonymi w wodzie. Piekarnik nagrzać do 170 stopni. Wstawić blaszkę z piernikami. Piec około 12 minut. Pozostawić do ostygnięcia. Wystudzić na kratce, a zimne maczać w przezroczystym lukrze – czyli cukrze pudrze utartym z sokiem z cytryny.
Choinka z piernika
Mat. prasowe
- pół kg mąki
- 1/2 szklanki miodu
- szklanka cukru pudru albo cukru brązowego
- 120 g masła
- 1 jajko
- 2 łyżeczki sody
- 4 łyżeczki przyprawy do pierników
- 2 łyżeczki kakao
Miód przełożyć do garnka, podgrzać, dodać masło, a potem wsypać cukier i kakao. Następnie mieszać aż wszystkie składniki się rozpuszczą. Przestudzić. Mąkę wysypać na stolnicę, wbić jajko, dodać sodę i przyprawę korzenną. Połączyć z masą miodową. Dobrze wymieszać i zagnieść. Gotowe ciasto podzielić na części i rozwałkować kolejno każdą z nich. Z ciasta wycinać gwiazdki różnej wielkości – tak by można było później kolejno układać je na sobie, budując choinkę. Układać na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piec 7-8 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni. Po wyjęciu pozostawić do całkowitego ostygnięcia. Dopiero zimne pierniki układać w kształt choinki – od największego na dole do najmniejszego na górze. Każdą z gwiazdek sklejać lukrem:
- 2 białka
- 2 szklanki cukru pudru
Białka ubić na pianę, do niej wsypywać delikatnie przesiany cukier puder i nadal ubijać. Trzeba to robić stopniowo, najlepiej dodawać cukier łyżeczką. Gdy cały cukier połączy się z białkiem przestać ubijać i można zacząć wykorzystywać lukier do dekoracji choinek. Choinki można także obsypać kolorową posypką.
Ciekawostki
Pieczenie to szansa, by na kuchennym stole urządzić kolorowy plac zabaw. Posypki w kształcie kulek, złote, czerwone na pewno zainteresują maluchy, przylepiać je można nawet niedbale, ważne, by frajda była i rodzinna przyjemność. Nie trzeba talentu, pierniki zawsze się udadzą. Wystarczy pilnować czasu pieczenia, lubią się przypalać. Gotowe są miękkie, ale dość szybko tę puszystość tracą. Potem potrzebują kilku tygodni, by znowu jeść je bez obaw, że połamiemy zęby. Dlatego nie ma co się zastanawiać, piec trzeba jak najszybciej, a potem pierniki odłożyć na półkę i czekać cierpliwie do świąt.
Tuż przed nimi można pobawić się dekoracjami. Lukier zdąży zastygnąć, pierniczki można owinąć foliowym arkuszem, przewiązać wstążeczką i podarować bliskim. Do wyboru oprócz kształtów – rozmaite rodzaje. Tradycyjne albo owiane legendą Katarzynki, które piekła w czasie choroby ojca malutka córka piekarza. Dziewczynka nie mogła znaleźć foremek, więc wycinała ciastka kubkiem. W piecu wszystkie kółka– niespodziewanie dla debiutantki – połączyły się i utworzyły ten charakterystyczny dla Katarzynek kształt. Wypiek spodobał się i szybko zyskał popularność. Z pierniczków można też zrobić choinkę, która będzie stylową dekoracją bożonarodzeniowego stołu. Ciekawie wyglądają też wizytówki z piernika, które układa się przy talerzach. Wystarczy na gotowych ciastkach lukrem lub pisakiem do dekoracji napisać imię spodziewanego gościa.
