Go to content

Śledziowy zawrót głowy – dlaczego Polacy kochają śledzie?

Jedno z holenderskich przysłów brzmi: „Jeżeli w pobliżu Ciebie jest śledź, lekarz będzie daleko”. To zdecydowanie jedna z najpopularniejszych ryb w Polsce. Serwowana na tysiąc sposobów, nigdy chyba się nam nie znudzi. Chcesz być zdrów jak ryba? Jedz śledzie! Śledź to samo zdrowie i śledzie po prostu jeść trzeba! Poznaj fenomen tej ryby i dowiedz się, dlaczego warto go włączyć do codziennego jadłospisu.

Na co dzień, od święta i chyba od zawsze – śledź królował na polskich stołach. Swoje szczególne miejsce, pod wieloma postaciami, znajduje także na wigilijnym, polskim stole. Z uwagi na swoją powszechną dostępność, śledzie bałtyckie są doskonałym uzupełnieniem codziennej diety.

Najczęściej podajemy je z cebulą, w śmietanie lub zalewie octowej. Ze względu na swój niepowtarzalny smak, śledzie mają wielu kulinarnych fanów. Najważniejsze jednak, oprócz walorów smakowych, są ich właściwości prozdrowotne. Śledzie są po prostu zdrowe – chronią przed miażdżycą, chorobami układu nerwowego, a także poprawiają koncentrację, pracę serca i mózgu.

Wartości odżywcze śledzi

Śledzie bałtyckie należą do tłustych ryb morskich. Zawierają same dobre, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Już 50 g śledzia zaspokaja dzienne zapotrzebowanie organizmu na cenne tłuszcze, przyczyniające się do obniżenia ciśnienia oraz poziomu cholesterolu LDL – jednego z głównych powodów występowania chorób układu krążenia, takich jak: miażdżyca, zawał czy udar mózgu. Dobroczynne kwasy omega-3 przyspieszają także metabolizm i wspierają wątrobę w procesie usuwaniu toksyn.

Wykazują działanie przeciwzapalne, a także zapewniają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Są dodatkowo niezbędne w procesie regeneracji komórek skóry oraz poprawiają funkcjonowanie układu wzrokowego, zmniejszając ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Dieta bogata w omega-3 przez ekspertów określana jest mianem diety antynowotworowej.

Śledź jest również doskonałym źródłem witamin, cynku, miedzi, fosforu i jodu. W 100 g tej ryby witaminy D jest aż osiem razy więcej niż w szklance mleka. Dodatkowo, wśród wszystkich ryb, jest najlepszym źródłem żelaza i zawiera witaminę B12, niezbędną do tworzenia nowych czerwonych krwinek.

Jak kupować świeże śledzie?

Wybór śledzi w sklepach jest ogromny: dostępne są świeże, w solance, marynowane, w oleju, w occie i z różnymi dodatkami. Najlepiej jednak jest kupować świeże śledzie bałtyckie, ewentualnie w solance. Jeśli dbamy o linię, należy unikać wariantów śledzi w oleju czy śmietanie. Przyrządzając je samodzielnie w domu możemy wówczas kontrolować ilość dodatków i stosować bardziej dietetyczne zamienniki. Pamiętajmy, by przed przygotowaniem śledzi z solanki odpowiednio je namoczyć w wodzie lub mleku – pozbywamy się w ten sposób nadmiaru soli z ryby. W sklepie, kupując śledzie świeże, zwróćmy także uwagę na kluczowe kwestie: oczy, które powinny się błyszczeć oraz jędrność ryby – po naciśnięciu mięsa powierzchnia powinna po chwili wrócić do stanu początkowego. Wówczas mamy pewność, że ryba jest świeża i zdatna do spożycia.

Wariacje śledziowe – przepisy

Śledź w cieście piwnym (porcja dla 6 osób)

Składniki:

  • 6 tuszek świeżego śledzia
  • 1 szklanka mąki
  • 1 butelka małego piwa
  • świeży tymianek
  • 3 łyżeczki proszku do pieczenia
  • 200 ml oleju do smażenia
  • sól, pieprz do smaku

Przygotowanie:

Śledzie wyfiletować, doprawić solą i pieprzem, odstawić na czas przygotowania ciasta. Z przesianej mąki, piwa i proszku do pieczenia sporządzić ciasto o konsystencji ciasta naleśnikowego, dodać listki tymianku i przyprawy. Śledzie obtaczać w mące, cieście i smażyć na rozgrzanym oleju w głębokiej patelni na złoty kolor.

***
Quiche z porami, oliwkami i piklingiem (porcja dla 8 osób)

Składniki:

Ciasto:

  • 120 dkg pszennej mąki
  • 100 dkg mąki orkiszowej
  • 2 łyżki sezamu
  • 150 dkg zimnego masła
  • 2 łyżki lodowatej wody
  • ½ łyżeczki soli

Nadzienie:

  • 2 wędzone śledzie
  • 50 dkg czarnych oliwek
  • 2 duże pory
  • 150 dkg koziego twarożku
  • świeży tymianek
  • 2 łyżki masła
  • 3 jajka
  • 300 ml śmietany
  • sól, świeżo mielony pieprz i gałka muszkatołowa do smaku

Przygotowanie:

Ciasto:
Mąki przesiać do miski, dodać pokrojone w kosteczkę masło, sezam oraz sól. Rozetrzeć palcami masło z mąką. Następnie dodać wodę i zagnieść ciasto, łącząc składniki w kulę. Owinąć ciasto w folię i włożyć do lodówki na godzinę. Schłodzone ciasto rozwałkować i wykleić nim formę o średnicy 26 cm. Nakłuć spód widelcem i wstawić do nagrzanego na 200ºC piekarnika. Piec 10 min.

Nadzienie:
Na maśle zeszklić pokrojonego w półtalarki pora. Obrać i wyczyścić z ości wędzone śledzie. Podzielić na kawałki. Na podpieczonym spodzie równomiernie rozłożyć uduszonego pora, kozi twarożek, oliwki i kawałki piklinga. W misce roztrzepać jajka ze śmietaną, tymiankiem i przyprawami. Wylać masę jajeczną i wstawić do nagrzanego piekarnika na 175ºC i piec przez 35–40 min.

Quiche można podawać na gorąco, smakuje też na zimno.
***

Krokiety ziemniaczano-śledziowe

Składniki:

  • 2 wędzone śledzie
  • 400 g ugotowanych ziemniaków
  • 2 jaja
  • 1 pęczek szczypiorku
  •  bułka tarta
  • olej i masło do smażenia
  • sól, pieprz

Przygotowanie:

Śledzie obrać z mięsa. Ziemniaki zmielić lub zblendować od razu z mięsem ze śledzi, dodać jaja, posiekany szczypiorek. Formować podłużne wałeczki i obtoczyć w bułce tartej. Smażyć na oleju zmieszanym z masłem. Podawać z sosem tatarskim lub innym sosem na bazie majonezu.

***

Śledź zapiekany ze szpinakiem

Składniki:

  • 6 tuszek świeżego śledzia
  •  6 plasterków wędzonego boczku duńskiego
  • 500 g młodych listków szpinaku
  • 1 łyżka masła
  •  1 mała cebula pokrojona w kostkę
  • 2 ząbki czosnku
  •  150 ml śmietanki 30%
  • 2 łyżki tartego sera grujer
  •  sól, pieprz, gałka muszkatołowa do smaku
  • 2 łyżki mąki do obtoczenia
  •  olej do smażenia

Przygotowanie:

Śledzie wyfiletować tak, aby został ogonek, oprószyć solą i pieprzem. Na maśle zeszklić cebulkę i posiekany czosnek. Dodać młode listki szpinaku i chwilę smażyć. Dodać przyprawy, podlać śmietanką i zredukować objętość. Zestawić z ognia i dodać tarty ser. Wystudzony farsz rozłożyć równomiernie na jednej połówce śledzia, przykryć drugą, owijać plastrem boczku, łożyć w naczyniu żaroodpornym. Piec w temperaturze 180ºC około 25 min.

Przepisy na dania ze śledzia pochodzą z książki „Śledzie bałtyckie” wydanej przez program promocji ryb bałtyckich Naturalnie Bałtyckie.

***

Naturalnie Bałtyckie to innowacyjny projekt wspierający polskie rybołówstwo bałtyckie, którego głównym celem jest promocja racjonalnego wykorzystania zasobów Morza Bałtyckiego, a także kreowanie świadomej konsumpcji produktów rybnych, do których surowiec pozyskiwany jest z poszanowaniem limitów połowowych, zasad równowagi naturalnej, praw zwierząt oraz dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb. Kluczowym elementem programu jest znak towarowy Naturalnie Bałtyckie, którym oznakowane zostaną produkty rybne, do których ryby łowione i przygotowywane będą zgodnie z najwyższymi standardami jakościowymi i w przyjazny dla środowiska i zasobów morskich sposób. Projekt finansowany jest z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego Unii Europejskiej.

mockups-design.com